Bekir Keskin

Ödemiş’in Gelişiminde Emmioğlu Sülalesi

service
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Ödemiş, 1530 yılı belgelerinde padişah ailesi tarafından kurulan vakıflar (Haremeyn Vakıfları) arasında 50-60 hanelik ‘Otamış’ adlı bir köy iken, aynı dönemde Birgi 330 haneden oluşan ve ticari açıdan canlı bir yerleşimdi. 17. yüzyıl sonundan itibaren Birgi gittikçe sönükleşerek, bölgenin merkez olma özelliği Tire’ye geçerken, Ödemiş iri bir köy haline geldi. 1700’lü yıllardan başlayarak Ödemiş nüfusunda hızlı artış gözlendi.

Ödemiş köyünün nüfus artışında boya kökü, piyan otu ve tahıl alım-satım pazarının bu bölgede kurulmuş olması ve Ödemiş’in Birgi-Beydağ-Tire-Bayındır-İzmir güzergâhı üzerinde bulunması etkili olmuştur. Ödemiş, Türklerin yanısıra gayrı Müslimlerle de gelişip kalabalıklaşırken, Emmioğlu Hüseyin kök boya ticaretine başlamış ve burada evlenip, aile kurmuştur. Emmioğlu olarak anılan ilk kişi 1600’lü yılların sonlarında Boyalık mevkii olarak anılan yerleşime gelmiş olan Hasan oğlu Ammizâde Hüseyin Efendi’dir.

Ödemiş’in gelişmesinde büyük katkıları olan Emmioğluları, servetlerinin bir kısmını Ödemiş için vakfeden ve yaptırdıkları binalar kamusal hizmetler için kullanılan bir sülale olmuştur. Emmioğlu sülalesi ile ilgili geniş bilgiye Halil Dural’ın ‘Ödemiş Tarihi’ kitabından ulaşılmaktadır. Ailenin erkek fertlerinin isimleri genellikle Mustafa olduğu için, Emmioğulları ile ilgili konularda kuşak karışıklığı yaşanmaktadır.

Üzümlü’deki kaynaklardan Ödemiş’e ilk içme suyunu 1707 yılında bir vakıf hizmeti olarak getiren kimse Hüseyin Efendi’nin işini büyüten ve kalıcı hale getiren oğlu Hacı Mustafa’dır. Hacı Mustafa’nın üç oğlu Mehmet Cabi, Mehmet Salih ve Molla Hasan’dı. Ödemiş’te yaptırdıkları hanlar ve konaklarla Ödemiş’in ticari hayatına ivme kazandıran ve Emmioğlu sülalesinin namını günümüze taşıyan Molla Hasan’ın oğlu torun Mustafa’nın oğlu, dördüncü kuşak Emmioğlu Mustafa Bey (d.? – ö.1866)’dir. Kente su getirme işi için 1853 yılında kalıcı bir vakıf kuran O’dur. Ödemiş’teki değişimin göstergeleri olan Emmioğlu ailesine ait binalar, Ödemiş’in ihtiyaçlarının karşılanmasına katkıda bulunan yapılardır. Hanlar, sadece gecelemek için değil, aynı zamanda ticaret, çiftçilerin ve kervanların ihtiyaçlarının karşılanması için gerekli hizmetlere önayak olan yerlerdi. Havuzlu geniş bir bahçe içindeki üç katlı iki geniş Emmioğlu Konağı, Şerif Ağa Hanı ve Katırcılar Hanı Ödemiş’te ilk postahane ve ilk belediye, yeni hükümet binası yapılıncaya kadar kaymakamlık olarak kullanılmıştır.

1945 yılında Ödemiş yeni şehir planı oluşturulurken, Ödemiş’in en eski yerleşimlerinden olan Hamam Mahallesi’ne Emmioğlu Mahallesi ismi verilmişti

 

Ödemiş’in Gelişiminde Emmioğlu Sülalesi

Yorumlar kapalı.