Bekir Keskin

1939 Birgi sel baskını nasıl oldu?

service
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Günümüzde aktığını neredeyse hiç göremediğimiz KüçükmenderesNehri ve dağlardan inen yan kolları; çok değil70-80 yıl önce sadece akmıyor, kış aylarında sel baskınlarına neden olacak kadar su taşıyordu. 1939 yılında Bozdağ eteklerinden gelen müthiş ve korkunç sel, gece karanlığında bütün Birgi’yi bir anda kaplayıverdi.

28 Eylül1939 Perşembe günü gündüz saatleri Birgi’de yoğun yağmurlarla geçmişti. Gece saat dokuzda herkes evlerine çekilmiş, çarşı yağmurun tesiriyle erken kapanmış, kahvelerdebeş-on kişi kalmıştı. Gece saat onda yağmurun şiddeti görülmemiş derecede arttı ve gökten tufan gibi sular boşanıyor, şiddetle düşen yağmurlar milyonlarca ton suyu Birgi çayına indiriyordu. Saat yirmi üçe doğru bombardımanlara benzeyen müthiş ve korkunç bir uğultu vadi boyunca çınlamağa başladı. Dağdan inen suların önüne kattığı kayalar Birgi’yi kaplıyordu.

Ulusal gazeteler günlerce bu taşkını ve sel felaketini sayfalarına taşıdılar. 3 Ekim 1939 tarihli Yeni Asır Gazetesi de “Birgi Faciası Nasıl Oldu?” başlığıyla bu felaketi ayrıntılarıyla sayfalarına taşımıştı; “Taşkın, fikirlere durgunluk veren bir fecaatte ve korkunçtu, önünde durmanın, tedbir almanın hiçbir imkânı yoktu. Bu sırada her taraftan silâh sesleri, feryatlar, çığlıklar, cankurtaran yok mu feryatları, taşkın kayaların birbirine çarpmasının çıkardığı seslerle birbirine karışıyordu.”Taşkın, önüne geleni silip süpürmüştü.

İki saat süren sel baskınının en şiddetli anları ilk yarım saatlik bir zamanda oldu. Sabah sular çekildiğinde görülen fecidurum ‘bilim kurgu’ filmlerini andırıyordu. Birgi çarşısı ve çayın her iki kıyısındaki evlerin çoğu, sebze ve meyve bahçeleri ile kavaklıklarharap olmuştu. Halkevi veBelediye Binası, Halk Parkı, Belediye Hanı, üç çeşme, yedi çeşmenin suyolları, Belediye Mezbahası, Arı İstasyonu hasara uğramış, Selçuklular devrinden kalma, beş asırlık bir tarih boyunca Birgi çayının her türlü akışına karşı koyan tarihi iki kârgir köprü ile yeni inşa edilen beton köprü yıkılmıştı. Derviş ağa Camisi iki metre yükseklikte sularla dolmuştu. Çay yatağının iki kıyısında iri taşlarve sürüklenen ağaçlar her yeri kaplamıştı.Kasaba boyunca bin metre uzunlukta 35-40 metre genişlikte taşlarla kaplı alan her göreni hayret ve dehşete düşürüyordu.Avulcuk köyünde 15 ev yıkılmıştı.

Sel baskını sırasındatelefon santralına da yıldırım düşmüş, jandarma karakolu suların hücumuna uğramıştı. Biri kadın, beş kişinin boğularak hayatını kaybettiği faciada;otuz kadar insan çay kenarındaki evlerin damında büyük bir yaşam mücadelesi vererek, canlarını zorlukla kurtarabilmişlerdi.Bu facianın maddi hasar bilançosu iki yüz bin lira olarak tahmin edildi.

1939 Birgi sel baskını nasıl oldu?

Yorumlar kapalı.