Bekir Keskin

1856 yılında İzmir ve Ödemiş

service
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Osmanlı İmparatorluğu’nun 19. yüzyılda giriştiği reform ve Batılılaşma çabalarında önemli bir basamak olan Meşrutiyet idaresine hazırlık süreci 1856 yılı Şubat ayında ilan edilen Islahat Fermanı ile başlamıştır. I. Meşrutiyet’in ilanına (1876) kadar geçen 20 yıllık dönem, Osmanlı İmparatorluğu için birçok değişimin yaşandığı dinamik bir süreçti.

30 Mart 1856’da dört yıl süren ve Avrupalı devletlerin de işin içine karıştığı Kırım Savaşı sona ermiş, Osmanlı Devleti için Balkanlar dışındaki ülke topraklarında sakin bir ortam başlamıştı.Islahat Fermanıyla tebaa anlayışından vatandaşlık anlayışına geçilmiş, Gayrimüslimlerle Müslümanların eşit kabul edildiği düzenlemeler yapılmıştır. Ayrıca yabancılara mülk edinme hakkı verilmesi ile Rum, Ermeni, Yahudi ve Levanten nüfusun Anadolu’ya göç etmelerinde önemli bir artış yaşanmıştır.

Çok sayıda yabancı şirket, bölgenin dünya ticareti ile bütünleşmesi sonucu İzmir’e akın etti. İzmir’in İmparatorluk içindeki öneminin iyice belirginleştiği ve birçok dönüşümün şekillendiği bu süreçte yakın yerleşimler de etkilendi. Aydın vilayeti merkezi İzmir’e kaydırıldı.

İzmir ve çevresinde hayatı tümden değiştiren bir proje de 23 Eylül 1856’da 130 km’lik İzmir-Aydın Demiryolu Hattı’nın imtiyazının verilmesiydi. Bu hat 1866 yılında tamamlandı, Ödemiş hattı ise 1888’de ulaşıma açıldı.İzmir’de gerçekleştirilen diğer işler arasında; kentin bütününe yönelik kent planı hazırlanması, havagazı şirketinin kuruluşu (1860), Osmanlı İmparatorluğunda ilk telgraf haberleşmesi ve İstanbul-İzmir görüşmelerinin başlaması, Rüşdiye ya da Mektebi İdad-i (lise) açılması, buharlı gemilerin sayılarının artmasıyla demiryolu ile bağlantılı yeni bir liman inşası girişimi, hatta, at koşularının gerçekleştirildiği ilk hipodrom ve müşterek bahis organizasyonu 23 Eylül 1856 tarihinde İzmir’de kurulmuştur.

1856 yılı İzmir’de bir talihsizliğin yaşanmasına da eşlik etmiş, 13 Kasım’da yaşanan depremde birçok ev çökmüş ve denizden karaya sular hücum etmiş, bazı insanlar kaybolmuştur.

Göçler ve İzmir’in öneminin artmasıyla, Ödemiş’te de şehir dokusu yeniden biçimlenmiş, değişimler yaşanmıştır. 1845’te 806 olan Rum nüfus1885’te 3.760’a, Ermeni nüfus ise 466’dan 1.093’e artmıştır. 1856’dan sonra Kırım ve Kafkas göçleriyle de kalabalıklaşan Ödemiş’te han sayıları artmış, ticari hareketlilik genişlemiştir. Tütün, pamuk, tahıl ve kenevir tarımı Küçükmenderes’in geniş arazilerine yayılmıştır. Okullaşma artmış, Ödemiş yabancı misyonerlerin ilgi alanına girmiştir. 20 yılın sonunda Ödemiş, belediye idaresi ve kışla (Redif Taburu) kurulacak kadar önemli bir kaza merkezi haline gelmiştir.

1856 yılında İzmir ve Ödemiş

Yorumlar kapalı.