6 şubat 2023 tarihindeki deprem afeti, güvenli yapılı cevrelere,sağlıklı dirençli kentlere ihtiyaçımız olduğunu açıkca göstermiştir. Sadece yapının fen ve sanat kurallarına göre yapılmış olması, güvenli olması yeterli değildir. Yapının içinde bulunduğu alandaki, yollar güvenli,parklar güvenli ,pis su kanal, temiz su,elektrik,telekominikasyon, internet alt yapılarınında güvenli sağlam olması gerekmektedir. Yol çöktü,kanal taştı,sel geldi havaalanı kapandı.Dirençli kent nerede? Güvenli yapında olsa seni koruyamadı.
Güvenli barınma sorunun çözümü,güvenli dirençli yaşam çevreleri yaratmakla mümkündür.
2012 yılında sisteme giren 6306 sayılı ”Afet riski altındaki yapıların dönüştürülmesi hakkındaki kanun” da uygulamaya yönelik değişiklikler 9.11.2023 de yürürlüğe girmiştir.
5393 sayılı Belediyeler kanunun 73 maddesi bu değişiklik ile yetkilerini, Kentsel Dönüşüm Başkanlığına devir etmektedir. İlçe Belediye meclisi, Büyükşehir Belediye Meclisi yetkileri Kentsel Dönüşüm Yasası Başkanlığına verilmiştir.Belediyeler devre dışı bırakılarak direkt,Çevre Şehirçilik İklim değişikliği Bakanlığına,yerelin yetkileri, Merkezi yönetime bağlanmıştır.
Kentsel dönüşüm ve gelişim proje alanlarında bulunan yapıların boşaltılması, yıkımı ve kamulaştırılmasında anlaşma yolu esastır maddesi,değiştirilerek salt çoğunluk yani %50 +1 ile uygulamaya konulmuş, eski yasadaki 3/2 maddesi iptal edilmiştir.Salt çoğunlukta kat malik sayısından ziyade, hisse oranı göz önüne alınmaktadır.
Riskli yapı tespitini, Kentsel Dönüşüm başkanlığı resen yapabilecek,yıkım süreci, tek seferde 90 gün süre verilecek,ikinci bir hak verilmeyecektir.Kolluk kuvvetleri bu süre sonunda evi rızanız olmasada boşaltabilecektir.
Riskli yapı tesbitinde maliklere tek tek tebligat yapılmayacak yapıya asılarak duyuru yapılacak, e- devlet üzerinden muhtarlıklar aracılığı ile 15 gün süre verilecektir.
Kentsel dönüşümde imar planlarına parselasyon planlarına itirazlar, Çevre Şehirçilik İklim Değişikliği İl müdürlüklerine yapılacak, 1 aylık askı süresi değiştirilerek, 15 gün ilan edilerek tamamlanacaktır.Oldu bittiye getirilecek acele bir süredir.
Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, yapılan masrafları malikten tahsil ettikten sonra,hak sahibi Mevcut taşınmazın değeri ile ,yeni sahip olacağı taşınmazın maliyet farkını ödemek zorundadır.Eğer ödemede zorluk varsa,Kentsel Dönüşüm Başkanlığı maliyet farkı kadar taşınmaza ortak olmaktadır.
Bu hisseyi satın almak istedğinde rayiç bedel üzerinden ödeme yapmak zorunda,ödeme yapılmadan tapu devri gerçekleşmemektedir.Dar gelirli parası olmayan için,mülkiyet hakkını korumamaktadır.Borçlandığınız parayı ödemeden tapu sahibi olma imkanınız yoktur.Kamu, sahış malına ortak olacaktır.
Kentsel Dönüşüm yasası ucu açık gayrimenkul yasası haline gelmiştir.
Yeni Yerleşim Alanı ibaresi değiştirilmiş”rezerv alan ”mevcut kentsel ve kırsal alanlar olarak genişlemiştir.Önemli değişiklik de mevcut yerleşimlerde rezerv alan olarak tespit edilebilmektedir.
Sahışların mülkiyetlerinde olan taşınmazların,rezerv alan olarak tescil edilmesini talep ettiğinde,yapılaşma alanının % 30 kısmının mülkiyetinin Kentsel Dönüşüm Başkanlığına devrini şart koşmuştur.Veya aynı kapsamdaki miktarın dönüşüm başkanlığı hesabına yatırılması gerekmektedir.
% 30 Kentsel Dönüşüm Başkalığına, rezevr alan yapması için komisyon vermekle karşı karşıya kalmakta, piyasa emlak komisyoncusu zihniyeti ile Devlet eliyle uygulanan rant yasası haline gelmiştir.
Gelir ve hasılat getirecek her türlü uygulama yapılabilir ve bu alanlar yeni yerleşim alanı olarak kullanılabilir. İbareside buna örnektir.Kamu gücünün kötüye kullanılmasının önü açılmaktadır.
2012 yılından beri afetle mücadelede dönüştürülmesi gereken yapıların sadece % 13 dönüştürülmüştür.
Toki konutları dar gelirliye sosyal konut kazandırma amacıyla kurulmuştur. Yapılan konutlara baktığımızda sadece sosyal konutun %15 oranı ile sınırlı olduğunu görüyoruz.Lüks konut üretimi yaygınlaşmıştır.
Almanya sistem rezerv alanın %25 sosyal konut yapımı için ayrılmıştır. Fillandiyada ise karma sistemle kendi içinde çözüm üretilmektedir.
Mahalle halkı, yerinde dönüşümden ziyade ceperlere rezerv alan ilan edilen yerlere gitmek zorunda kalacaktır.Yerinde dönüşüm olmaktan çıkarılmış alınacak rant kararlarının insafına bırakılmıştır.
Rezevr alanların kırsala yaygınlaştırılması tarım arazilerini,doğal kültürel mirasları koruma altındaki alanları tehlikeye atmaktadır. Yerel yönetimler, vatandaş söz sahibi olmaktan çıkarılmıştır.
Yorumlar kapalı.