Okul yıllarında okurken Osmanlı Devletinin kuruluş ve yükseliş dönemlerini araştırmak ve okumak her zaman keyifli olmuştur.
Kazanılan zaferler, fethedilen ülkeler ve Asya’dan Avrupa’ya oradan Afrika’ya uzanan koca bir hâkimiyet alanı…
1700 sonrası duraklama ve gerileme dönemlerini toprak ve insan kayıpları nedeniyle okuyasımız gelmez.
Aslında duraklama ve gerileme dönemlerini iyi okumak, anlamak tarihin tekerrür etmemesi için son derece önemlidir. Çünkü geçmişte yaptığınız hatalardan ders almaz ve unutursanız aynı hataları tekrar eder durursunuz…
Peki, Osmanlı’nın son dönemlerinde ortaya çıkan, Osmanlı’nın zayıfladığına işaret ederek bizi rahatsız eden Osmanlı için kullanılan “Hasta Adam” tabiri nasıl ortaya çıktı?
Osmanlı devleti için kullanılan “Sick Man” (Hasta Adam) tabirini tarihte ilk kez kullanan kişi Rus çarı I. Nikola’dır.
Çar, 9 Ocak 1853 tarihinde bir konser çıkışında sohbet etmekte olduğu İngiltere’nin Rusya büyükelçisi Seymour’a Osmanlı İmparatorluğu hakkında “Kollarımız arasında hasta bir adam var” tabirini kullanır.
Konuşmasının devamında, “Şimdi bu hasta adamı öldürmek ve azabını dindirmek gerekiyor” diyerek Osmanlı hakkındaki niyetini de ortaya koyar.
Bu konuşmadan bir yıl sonra meydana gelen Osmanlı-Rus savaşında İngiltere ve Fransa Rusya’nın Osmanlı’ya saldırmasına izin vermemiş ve Kırım savaşında müttefikimiz olarak imparatorluğumuzun ömrünün bir müddet daha uzamasını sağlamıştır.
Osmanlı için “Hasta Adam” tabirini kullanan Çar I. Nikola, Kırım Savaşı sırasında ölmüş ve Rusya savaştan mağlup olarak çıkmıştır.
Ayrıca Rus İmparatorluğu, “Hasta Adam” dediği Osmanlı’dan 5 yıl önce,1917’de tarihe karışmıştır.
Görsel: 18 Ağustos 1860 tarihli Punch dergisinde neşredilmiş karikatür.
