Mikrobik ve bulaşıcı bir hastalıktır. Halk arasında karahumma diye de bilinir. Hastalığın mikrobu, çomak şeklindedir. “Tifo basili” adı verilen bu mikrop, çoğunlukla tifolu hastaların dışkılarında veya idrarlarında, kanlarında, tükürüklerinde yahut vücutlarında görülen deri döküntülerinde bulunur.
Tifo salgınına lağım suları içine karışmış içme suları veya lağım suları ile mikroplanmış yiyecek maddeleri sebep olur. Salgın, daha ziyade yaz ve sonbahar aylarında görülür.
Hastalık, mikrop vücuda girdikten 7-15 gün sonra ortaya çıkar. Hastalığın ilk günlerinde yorgunluk ve baş ağrıları görülür fakat hasta, yatma ihtiyacı hissetmez. Birkaç gün sonra ateş, yavaş yavaş yükselmeye başlar. İştahsızlık, baş ağrısı, burun kanaması, bronşit, mide ve bağırsak bozuklukları ile birlikte ishal görülür.
İlk belirtilerin ortaya çıkmasını takip eden birkaç gün içinde ateşi daha da yükselir. Göğsünde, karnında ve sırtında pire ısırığına benzeyen kırmızı lekeler belirir. Bu günler içinde tansiyon düşer, nabız da yavaşlar.
Hastalığın üçüncü haftasında karın, gerginleşir ve şişer. Dışkı ise yumuşaklaşır. Bağırsak kanamaları görülebilir. Bademcikler iltihaplanmış, hasta zayıflamıştır. Üçüncü haftanın sonlarından itibaren ateş düşmeye ve diğer belirtiler kaybolmaya başlar.
Tifo; kalbi, beyni, böbrekleri, akciğerleri, karaciğeri, göz ve kulak sinirlerini etkiler. Bu nedenle iyi tedavi şarttır.
Tedavisi
İlk iş olarak hastayı sağlam kişilerden ayırmak ve yatakta istirahat etmesini sağlamak gerekir. Ayrıca hastaya bakanların da temizlik kaidelerine tam manasıyla uymaları şarttır. Hasta ile her temastan sonra ellerini, yüzünü ve hatta bütün vücudunu mikrop öldürücü ilaçla hazırlanmış suyla temizlemeleri gerekir. Ayrıca hastanın idrarını ve büyük abdestini yaptığı oturak veya tuvalet de kiraç kaymağı ile sık sık temizlenmelidir.
Hastaya süt, yoğurt, ayran, hoşaf, meyve suları, limonata, yumurta sarısı, yumurtalı çorbalar, iki kere çekilmiş etten yapılmış köfteler, sebze veya meyve püreleri verilir. Çok su içirilir.
Hastanın vücudunu temizlemek için kolonya veya alkol kullanılır. Paslı dili de oksijenli suyla silinir.
Aşağıdaki reçete de uygulanabilir:
100 gram saf zeytinyağına 15 gram kafuru konur. Çalkalanarak eritilir. Bir bardak suya beş damla konup içilir.
Tifo salgını çıkması muhtemel olan zamanlarda korunmak maksadıyla tifo aşısı yaptırmak gerekir.
NOT: Paylaşımlarımız tedavi amaçlı değil, bilgi amaçlıdır. Doktorunuza mutlaka danışınız.
