Artık ailecek TV’den haber izlemiyoruz. İnternetten yararlanıyoruz. Günde iki gazete alıyoruz. Didik didik okunuyoruz. Niye böyle?
Yaşadığımız -pardon yaşatılan- iletişim ortamı TEK KANALLI. Çok çok azı dışında güce bağlı. Çoğunluk sahipleri sermayeye ait. Para yatırmışlar. Kâr edecekler doğal olarak. Ana akım (İngilizce, main stream) medya olmaya özeniyorlar ama hiç değiller. Kamu yayıncılığı yok! Özel çıkarlarının yayıncılığı var.
Peki, hiç mi seçenek yok? Olmaz olur mu?
Seçenek, televizyon kooperatifleri.
Örnek mi istiyorsunuz?
Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nde iktisat anabilim dalında doktora eğitimini sürdüren Sibel Can Kamber’in araştırmasından(*) kısaltarak sunuyorum. Daha ayrıntılı bilgi, en alttaki adreste.
CORSI, İsviçre-Ticino Kantonu’nda 1938 yılında kurulmuş bir radyo ve televizyon kooperatifi. İtalyanca konuşan İsviçreli azınlığa yönelik yayın yapıyor. 3.000 ortaklı. Şeffaflık ve yerel halkın kamusal bilgi sunumuna katılımını artırmak başlıca amaçları.
İsviçre, ilginç bir ülke. Radyo ve TV programlarını yetkililer denetlemiyor ama CORSI’nin ilkesi, kamuya karşı sorumlu davranmak. Kanal, tüm dinleyici/izleyicileri ile etkileşim içinde. Kitlesinin görüş ve beklentilerini yayın yöneticilerine açıkça iletmelerini sağlıyor. CORSI, kendisini kültürü önemseyen ve yayıncılığı toplumun denetimi üzerine inşa eden bir kooperatif olarak tanımlıyor. Kooperatifin hikâyesini aktaran Francesca Paini, bunu şöyle ifade ediyor:“Televizyonun demokrasi üzerinde büyük etkisi olduğu bir çağda kooperatiflerin deneyimi büyüleyici bir hikâye sunuyor”.
MEANS TV, işçilere ait bir kooperatif. İzleyicilere anti-kapitalist eğlence tarzını sunuyor. İşçilerin görüşlerini yansıtma ve güçlendirme görevini üstlenmiş. Kooperatifin faaliyetleri, ortakların karşılıklı yararı gözetilerek yürütülüyor. Means TV, Uluslararası Kooperatifçilik Kurumu (International Cooperative Assosiation ICA)’nun yedi kooperatifçilik ilkesini benimsemiş. Reklam yayınlamıyor çünkü sınırlayıcı oluyor. “Tamamen sizin gibi insanlar tarafından finanse edilmekteyiz” diyorlar. Abonelik sistemi kurmuşlar. Aylık 10 ABD Doları karşılığında film, belgesel, işçi sınıfını kapsayan programlar sunuluyor. Ayrıca Means Medya’nın bir de oyun bölümü -Means Interactive- var.
Bizde kurulur mu? Bu koşullarda mümkün gözükmüyor. Amacım, farklı bir uygulamayı paylaşmak. Konumuz, kooperatifçilik hem de hayatın her alanında.
KAYNAK:
(*) https://sosyalekonomi.org/televizyon-yayinciligi-ve-kooperatif-girisimleri/Erişim:07.11.2020-13:03
