İşçinin tazminatsız işten çıkarılmasına yol açan sebepler
İşçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenler, İş Kanunu’nda iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler veya sözler söyleyerek işçinin işvereni yanıltması ile
- İşçinin işveren yahut bunların aile üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak sözler sarf etmesi veya davranışlarda bulunması, yahut işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması,
- İşçinin işverenin başka bir işçisine cinsel tacizde bulunması,
- İşçinin işverene yahut onun ailesi üyelerinden birine yahut işverenin başka işçisine sataşması, iş yerine sarhoş yahut uyuşturucu madde almış olarak gelmesi ya da iş yerinde bu maddeleri kullanması,
- İşçinin işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunması,
- İşçinin iş yerinde yedi günden fazla hapisle cezalandırılan ve cezası ertelenmeyen bir suç işlemesi,
- İşçinin işverenden izin almaksızın veya haklı bir sebebe dayanmaksızın ardı ardına iki iş günü veya bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş günü yahut bir ayda üç iş günü işine devam etmemesi,
- İşçinin yapmakla ödevli bulunduğu görevleri kendisine hatırlatıldığı halde yapmamakta ısrar etmesi,
- İşçinin kendi isteği veya savsaklaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşürmesi, iş yerinin malı olan veya malı olmayıp da eli altında bulunan makineleri, tesisatı veya başka eşya ve maddeleri otuz günlük ücretinin tutarıyla ödeyemeyecek derecede hasara ve kayba uğratması
şeklinde sayılmıştır.
Bu nedenler yanında bu nitelikte olmamakla birlikte iş yerlerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen nedenler, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda yapılan fesihler, Yargıtay’ın birçok kararında geçerli nedenlere dayandığını kabul edilmektedir.
Dedikodu nedeniyle tazminatsız fesih
Mahkemeye yansıyan bir olayda işçinin iş arkadaşı kadın işçi hakkında “Amirin yalakası, dost hayatı yaşıyor” ve benzeri dedikodular yapması nedeniyle işveren, söz konusu işçiyi tazminatsız ve ihbarsız işten atmıştır.
Konuyla ilgili yerel mahkeme, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ödenmesi gerektiği yönünde karar vermiştir.
Olayın Yargıtay’a temyize intikali sonrasında Yargıtay, vermiş olduğu kararında ise;
İşten atılan dedikoducu işçinin bu davranışını İş Kanunu gereği iş yerinde başka bir işçiye sataşma olarak işverene haklı fesih imkanı verdiğini, dolayışıyla dedikodunun işveren açısından iş sözleşmesinin haklı olarak fesih etmesi hakkını verdiğinden dedikoducu işçiye kıdem ve ihbar tazminatı talebinin reddi yönünde karar vermiştir.
Bahse konu kararda işçinin işverene veya ailesine karşı şeref ve namusuna dokunacak sözler söylemesi veya davranışlarda bulunması ya da işveren hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ihbar ve isnatlarda bulunması veya işçinin işverene veya aile üyelerinden birine sataşmasının İş Kanunu’nda haklı fesih nedeni olarak sayıldığı, böyle durumlarda işçinin bu tür dedikodusunun Anayasa ile güvence altına alınmış düşünceyi açıklama özgürlüğüne dayanmadığı da vurgulanmıştır.
