Edebiyat ve Dil Bilgisi öğretmeniyim ya! İlla ki kullanılan ama anlamının bilinmediğini düşündüğüm kelimeleri açıklamaya çalışırım önce. Yine böyle yapalım ve girelim konumuza.
Foseptik, Fransızcada lağım çukuru demek. Lağım da Arapçadan dilimize geçmiş: Tünel. “Lağım şebekesinin bulunmadığı yerlerde sağlık koşullarına uygun olarak yer altında inşa edilmiş özel pis su depolarına verilen isimdir. Bu depolar dolduğu zaman vidanjör denilen pompalarla lağım (atık) çekilir ve uygun bir yere taşınıp dökülür.”
Avrupa bizi kıskanıyor ama biliyor musunuz bizim ilçe, belde ve köylerimizin çoğunda hala atık boşaltım sistemi yoktur. Ödemiş’in birçok hatta tüm köylerinde evsel atıklar, ya bahçedeki bir çukura dökülür ya da bir zaman bir muhtarın önderliği ile yapılmış tünellerden geçirilip köyün alt kısımlarından bir yerde doğaya salınır.
Çok çöp üreten ama ürettiği bu çöpü sağlıklı bir yerde biriktirip yok edemeyen bir toplumuz. Atarız hep ama kim toplayacak pek merak etmeyiz. Hatta çöp toplama işçileri bile atarlar…
Geçtiğimiz günlerde Ödemiş’in doğusunda yer alan bir Çerkez köyü olan Ertuğrul köyünde ‘foseptik’ gündemli bir sorun olduğunu fark ettik. Biliyorsunuz, Torbalı’dan Ödemiş’e doğru yol üstünde üç tane Çerkez köyü vardır: Arıkbaşı, İlkkurşun ve Ertuğrul. Bildiğim kadarı ile 150 yıl önce Kafkaslardan sürgün olarak bölgemize gelip yerleşmişler. Ertuğrul ve İlkkurşun’dan hatırı sayılır arkadaşım ve tanıdığım vardır. Arada gider, birkaç çay içimlik gezinti yaparım. Arıkbaşı’ndaki çınar altında Çerkez böreği yiyip çay içmenin keyfi de başkadır.
Foseptik gündemi olunca geçtiğimiz gün Kaymakçı’ya giderken tekerleklerimi Ertuğrul’a doğru kırdım. Haber verdiğim için Muhtar Fethi Ceyhan, köy meydanında beni bekliyor idi. Özetle yazalım:
“Köyümüzün hem yağmur suyu hem de bir atık sorunu yıllardan beri var. Yağmur suyu için DSİ tarafından bir kanal yapıldı ve en azından bu sorundan kurtulduk. İkinci önemli sorunumuz da köyümüzün evsel atıklarının toplanıp bertaraf edilmesi. Foseptik için yaklaşık bir yıl önce komşu köyümüz Türkönü ile sınır sayılabilecek bir bölgede bir yer belirlenmişti. Hazineye ait bu alan daha sonra özel şahıslara satıldığı için bu karardan vazgeçilip projenin köyümüze daha yakın bir yere yapılacağını öğrendik. Mahalle halkı, doğal olarak buna tepki gösterdi. Ben de mahallemin temsilcisiyim, onların istemediğini ben isteyemem. Köylümüz, köyümüze yakın bir yerde olan bu foseptik yapım çalışmasını istemiyor. Yerleşim yerleri ile mesafesi 350 metre kadar. Ayrıca ‘Türkönü Mahallesi’nin pisliği, bizim mahallemize neden aksın ki? Biz bu çalışmanın mahallemiz içerisindeki alanda yapılmasını istemiyoruz.”
Uzun konuştuk ama muhtarımızın foseptik konusuyla ilgili söyledikleri özetle böyle idi…
Daha önce de çok sayıda köşe yazısı ve haber yazdım. Çaylı, Cezaevi, Kaymakçı, Kurucuova, Ertuğrul, Türkönü… Hepsinin evsel atıkları doğaya salınıyor. Peki doğada ne oluyor!
Ödemiş’te de biliyorsunuz bir atık projesi söz konusu. Yöneticilerimiz, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından inşa edilen ‘Ödemiş Entegre Katı Atık Yönetim Tesisi’ projesi için “Tamamlandığında Avrupa’nın en büyük katı atık yönetim tesisi olacak” diyorlar. Doğaya ve çevreye uyumlu olacağı söyleniyor. Kent Konseyi olarak da kendi olanaklarımız ölçüsünde projeyi takip etmeye çalışıyoruz.
Tesislerde başta Ödemiş olmak üzere Tire, Kiraz, Beydağ, Bayındır, Torbalı ve Selçuk’un katı atıkları değerlendirilecek.
Ben, biliyorsunuz cepheden “Karşıyım abi” diyenlerden değilim. “Doğaya ve insana saygılı olmak gerekir” düşüncem de çoğu kimse tarafından bilinir ama artık bu foseptik meselesi, Ödemiş ve çevresine yakışmıyor. Bunu görmemiz ve bir an önce sağlıklı çözümlerin ortaya çıkarılması için el ele vermeliyiz. İlgili bakanlık, BŞB, ilçe belediyesi ve muhtarlıklar el ele verip bu sorundan kurtulmasını becerebilmeliyiz. Atık ve çöplerden kapı ardına süpürerek kurtulamayız. Ödemiş bizim evimiz ve sorunlarımızı ortak akıl ile çözeceğiz. Kimsenin kimseye küsmeye veya kızmaya hakkı yok…
