Bir ay boyunca nereye ne şekilde ne kadar harcadığınızı oturup düşündünüz mü? Harcamalarınızı belirleyip bütçenizi nasıl kontrol edebileceğiniz hakkında kafa yordunuz mu? Mesela market alışverişinizde aldığınız abur cuburu en aza indirdiğiniz takdirde aylık almanız gereken önemli ihtiyaçlarınıza daha fazla bütçe ayırabileceğinizi görebildiniz mi?
Bütçe planı çok önemlidir fakat bütçe yönetimi deneyiminiz yoksa paranızı kontrol etmek zor olabilir. Fakat başardığınız takdirde geleceğe dair endişelenmeden hayattan daha fazla zevk alabileceksiniz.
Bütçe planlama, tam olarak ne kadar para kazandığınızı, ne kadar harcadığınızı ve ayın sonunda elinizde ne kadar para kaldığını bilmek demektir. İyi bir bütçe planlama, bilgilerinizi kaydetmekle başlar. Çizelge hazırlayın, not defteri kullanın ya da bilgisayarınızda veya telefonunuzda dijital bütçe planlama uygulaması kullanın. Böylelikle aylık faturalarınızı ve harcamalarınızı kaydedebilirsiniz.
Ev ya da aile bütçeniz şu kısımları içermelidir:
Eve dair giderler: Kira ya da ev taksitleri; elektrik, su, doğalgaz faturaları; vergiler ve tamirat gibi masrafları içerir. Ev tamiratı, aylık harcama kategorisine girmediğinden dolayı tamirat giderlerine ortalama olarak eklenebilir.
Kişisel giderler: Yemek, ulaşım, kişisel bakım ürünleri ve kıyafet alışverişleri bu kategoriye girerler.
Sosyal giderler: Restoran faturaları, sinema biletleri, tatiller ve bunun gibi sosyal aktiviteler. Kişisel ve sosyal giderler, değişken masraflardır ve hayat tarzınıza göre şekillendirilebilir.
Hazırladığınız planlama çizelgenize ekstra sıra ekleyip maaş ve banka kredisi gibi aylık kazançlarınızı ve elinize geçen paranın miktarını yazmalısınız.
Maaşınızı kaydederken ödediğiniz vergileri ve borçları çıkarıp elinizde son kalan net miktarı yazmalısınız. Böylece hesaplarınızda kaymalar yaşanmaz.
Kazançlarınızın yanına bütün harcamalarınızı tek tek kaydedin. Böylece kazandığınız miktardan daha fazla harcayıp harcamadığınızı görebilirsiniz.
Maaşınızın yüzde kaçını sosyal giderlerinize ve ev giderlerinize harcıyorsunuz?
Alışverişe ve dışarda yemeğe fazla mı para harcıyorsunuz?
Ayın sonunda elinizde para kalıyor mu yoksa kazandığınızdan daha fazla harcayıp aldığınız krediye mi güveniyorsunuz?
Bu sorular, bütçenizi nasıl planlamanız gerektiğini anlamanıza yardımcı olacaktır. Belki de hayatınızda bazı değişikliklerin zamanı gelmiştir.
Kendinizi küçük değişikliklerle başlayarak teşvik edebilirsiniz. Örneğin; her gün içtiğiniz kahve, sigara ya da dergi gözünüze fazla gözükmeyebilir fakat aylık ya da yıllık hesapladığınızda tutacak olan gider miktarını gördüğünüzde şaşıracaksınız. Belki de o parayla daha güzel bir ev, tatil ya da o çok istediğiniz elbiseyi alabilirsiniz.
Kendinize hedefler belirlemek, para biriktirmenizi kolaylaştırır. Ev almak, arabanızı yenilemek ya da emeklilik için biriktirmek gibi uzun vadesi olan hedeflerinizi restoran faturanızı azaltmak gibi kısa vadesi olan hedeflerinizle birleştirmelisiniz.
İşte bu kadar! Karmaşık görünen bir iş, göründüğünden çok daha basit olabilir. Evinizin gelir ve giderlerini bir araya toplayarak ev bütçenizin kontrolünü sağlayabilirsiniz. Eskilerin sözünü hatırlatalım; ‘İşten artmaz, dişten artar.’
