Ödemiş’te hizmet veren Mazaz Tarım’ın sahibi Mehmet Mazaz, patates ve gübre fiyatları hakkında konuştu. Patatesin para etmesi halinde esnafın da kazanacağını dile getiren Mazaz, “Patates biraz fiyatlandığı zaman yurt dışından mal getiriliyor ve fiyatların baskılanması sağlanıyor. Olan, çiftçiye oluyor. Bu, yine tüketiciye yansımıyor ama bazen de hiç para etmediği zamanlar oluyor. Patates tarlada kalıyor, alan satan olmuyor. Bu durumda da bu malı dışarı satmak lazım, yurt dışına. Madem yurt dışından geliyor, yurt dışına da satılacak. Bunun belli bir rakamı altına düşürülmemesi lazım. Nasıl ki ‘Belli bir rakamın üzerine çıkmasın’ deniyorsa belli bir rakamın altına da düşmesin. Çiftçi de önünü görsün ve ‘Ben bu malı yetiştiriyorum ama 1.5 ve üzeri satabilirim. 3’ün üzerinde ve 1.5’un altında satamam’ diyebilmeli. Bunu görebilmeli çiftçi. Asıl destek bu.

Mazot desteği, gübre desteği vs. bunlar hiçbir işe yaramıyor. Fiyat desteği olmalı. Bu, süt için de geçerli. Süte destek vereceğine desin ki ‘Sütün fiyatı 3.5’. O zaman piyasada bunun oluşmasını sağlar. Destek verdiği zaman nereye gittiği belli değil. Kimisi yararlanıyor, kimisi yararlanmıyor. Çiftçilerin işleri çok zor. Allah yardımcıları olsun. Onlar, üretici kesim yani gerçekten sahip çıkılması gereken kesim. Ödemiş’in ekonomisini onlar hareketlendiriyor. Bugün burada patates para yaptığı zaman tüm esnaf hareketleniyor. Lokantadan gelip yemeğini yiyor, ayakkabısını alıyor, sanayideki işlerini hallediyor. Yani para döngüsü artıyor. Patatesin para yapmasından çorapçı bile etkileniyor. Para, hareketi sağlıyor. Üretici ürettiği için oluyor bu. Ödemiş’e para giriyor. O yüzden çiftçinin çok iyi yerlerde olması lazım” dedi.

Gübreye 16 ayda 37. zam

2020 yılının hasat sezonundan bugüne kadar geçen 16 aylık gübreye 37 kez zam yapıldı. Üstelik son zam tam da çiftçilerin ekim yaptığı döneme denk geldi. Küresel iklim değişikliği, kuraklık ve banka borçları nedeniyle zor günler geçiren çiftçiler, bu kez gübre kriziyle karşı karşıya. Zamlarla baş edemeyen bir sürü çiftçi gübre kullanmadan ekim yaptı.

Artan gübre fiyatları ile ilgili konuşan Mehmet Mazaz, şunları kaydetti: “Pandemiden kaynaklı bir sorun, bir dalgalanma zaten vardı. Tedarik sorunları vardı. Şimdi dövizdeki hareketlenme, üzerine tuz biber oldu. Fiyatlar, bayağı bir oynak hale geldi. Yeni bir denge oluşur ama ne zaman oluşur göreceğiz.

Çiftçiler, gübre fiyatlarından çok şikayetçi. Gübre fiyatlarında normal enflasyona göre değil, iki türlü zam oldu. Bir pandemiden kaynaklı katlamalı zam gerçekleşti. Mesela 100-150 TL olan fiyatlar, 400-500 TL’ye çıktı. Dövizdeki hareketlilik üzerine eklendi ve bir de tedarik sorunları da yaşanmaya başladı. Bu sorun olduğunda bulduğunuz zaman almaya da başlıyorsunuz. Çiftçinin işi biraz zor. Eskiden fiyat yapmadığında sineye çekilebiliyordu ama mahsul para yapmazsa çok kötü olur.

Geçen sene ile karşılaştıracak olursak bundan 1.5 sene önce bir çuvalı 90 TL civarındaydı. Şu ara takip etmesi bile zorlaştı ve 550- 600 TL’ye dayandı. Az sonra ne olacağı belli değil, yarın ne olacağı belli değil. Üretici bunu yetiştiriyor, kaçtan satacağı belli değil. Kaçtan satacağını bilse ona göre tedarikli olur. Patatesi toprak altı 2-2.5 TL’den satacağını bilse o zaman tamam ama 1 TL’ye de düşebilir.”

Samime Sarayköy