Hissemiz vardı. Bir-iki kez kumaş dağıtmışlardı. Sonraları kapandı gitti Ödemiş Tekstil. Babam hisse senetlerini gözü gibi korur, aklı azıcık yetecek insanlara gösterirdi. Genel toplantılarına katılmıştım birkaç kez. Şehir Salonu’nda Doç. Dr. Oğuz Çataloğlu üretilecek ipliği getirip göstermişti. Halkımızın hem aklına hem de gözüne hitap ediyordu.
En iyi iletişim yöntemini kullanıyordu.
*****
Dostum Bekir Keskin; Tekstil’in “…öyküsünü bir yerel tarih çalışması olarak görmenin yanı sıra, “ne olabilirdi, nasıl bu hale gelmiş” sancısını hisseden bir Ödemişli olarak merak” etmiş, “Çevresini ve bana; doğru, yansız araştırmanın önemini ve değerini öğreten” eniştesi “Doç. Dr. Ali Eşref Turan (1947-2012) saygın anısına…” adadığı elimizdeki dev yapıtı hazırlamış. ”Fabrikalarının anılarına sahip çıkan Ödemiş Tekstil Fabrikası’nda çalışan işçiler” basım ve dağıtımını üstlenmiş. “Kitabın geliri Ödemiş Eğitim Vakfı (ÖDEV)’e bağışlanmış.”
Bu arada Dostum Osman Berber’in Tekstil Belgeseli çekimleri sürüyor. Merakla sonuçlanmasını bekliyorum.
*****
Bu türden bir yayın okumamış olanlar için rakamlar, raporlar, tutanaklar…bol atıflı sayfalar sıkıcı gelebilir. Hiç böyle düşünmesinler! Çünkü, Ödemişimizin bir fabrikası anlatılıyor. Yaşanılanlar dile geliyor. Herkesin bu deneyimden aldıkları olacak elbette. Dile kolay her köyden en az iki kişi üye yapılmış. Sermaye tabana yayılmış. Yatırımın önderi trafik kazasında fabrikanın açılışını görmeden aramızdan ayrılan Kaymakam Yusuf Doğan ile çalınmadık kapı bırakılmamış, girilmedik köy kalmamış, ovanın her karışında ter akıtılmış. Hele temel atıldığındaki coşkuyu yaşayanlardan biri olarak, bu anıları nasıl unutabilirim?
*****
Yapıt; “Sunuş, Giriş, Bölüm 1-Ödemiş Tekstil’in Kurulması ve Halk Ortaklığı (1972-1976), Bölüm 2-Ödemiş Tekstil Fabrikası İşletmesi (1976-1989) / 1976-1979 Arası: Halk Sektörü Yönetimi / 1980-1986 Arası: İş Bankası Yönetimi / 1986-1989 Arası: Mensa Holding Grup Şirketi, Bölüm 3- 1989-1992 Arası: ‘Twenty First Century’ Şirketi Yönetimi, Bölüm 4-1994 BOYKİM A:Ş: Yönetimi, Bölüm 5- 1995 ve Sonrası: Fabrika Kapalı, Sonsöz”den oluşuyor. Her bölüm kendi içinde bütüncül olarak yaşanılanları görmemizi sağlıyor. Bilmediğim(iz) pek çok karanlık noktayı açığa çıkartıyor, aydınlatıyor. Belgeleriyle… Sıkıysa itiraz edin! Tekstil’in öyküsü; dönemin ülke ekonomik koşullarıyla birlikte ele alındığı için daha kapsayıcı ve bilgilendirici olmuş.
*****
Dostum Keskin; “Olayları anlatırken yanılgıya düşmemek ve olayları kişiselleştirmemek için” elinden geleni yapmış. Nesnel ve bilimsel bir rota tutturmuş. Daha önceki yapıtlarında da uyguladığı gibi. Bunu açık açık görüyorsunuz, okuyorsunuz! Sözün hâlâ egemen olduğu toplumlarda bıçak sırtında yaşamak gibidir yazı yazmak, kitap yayımlamak….
*****
Kitabın basımı gerçekleştikten sonra Keskin, elindeki tüm belgeleri ÖYKAM’a bağışlamış. Tarihin oluşumuna bir katkı da böyle yapmış!
*****
Yoğun emek verip göz nuru dökerek bize sunduğu bu yapıtı nedeniyle Dostum Bekir Keskin’i yeniden kutlúyorum, yeni çalışmalarıyla buluşmayı diliyorum. Ve “Sonsöz”deki önemli birkaç vurgusunu paylaşıyorum:
* ”Yıllık Faaliyet Raporları’ndan görüleceği üzere: fabrikanın zarar etmesinde işçilerden kaynaklanan üretim kaybının etkisi olmamıştır.
* Ödemiş Tekstil Fabrikası’na ortak olmak üzere hisse senedi alan binlerce kişi şaşkınlık içinde olan-biteni seyrettiler, ellerinden gelen bir şey yoktu.
* Neyse ki, fabrika arazisi 2009 yılında Ödemiş Ticaret Borsası tarafından satın alındı. Fabrika alanında bir üniversite açılması çabaları sürdürülüyor.
* Fabrikada çalışan işçilerin; gerek fabrikanın el değiştirmesi ve kapatılması, gerekse birikmiş haklarının adına gösterdikleri çaba ve hukuk mücadeleleri ile sendikal ilişkiler ayrı bir incelemenin konusu olmalıdır.”
______________
* Bekir Keskin, Ödemiş’te Bir Tekstil Fabrikası Vardı (1972-1994) Türkiye’nin İlk Çok Ortaklı Halk Şirketi, Kendi Yayını, Basım Tarihi: Nisan-2018, Ödemiş, 160 sayfa, Toplam78 adet fotoğraf, hisse senedi örneği, liste, harita, kroki.
