Sizi ‘Bir Daha Bak’ sergimize davet ediyorum.
Sekiz fotoğrafçı, İzmir’de bir fotoğraf sergisi açıyor.
Güncel Sanat Merkezi’nde açılacak bu serginin proje koordinatörü olarak şunu söyleyebilirim ki bu çalışma, sanatsal alanda ün kazanacak ya da çok değerli estetik öğeler taşıyan “güzel” fotoğrafların yer aldığı bir sergi sunmuyor size. Tek amacı, hızla tükenen ve giderek yok olan toplumsal hafızada bir “iz” bırakmak sadece.
Derdimiz “ötekileşme, ötekileştirme” aslında. Gerçekleştirilen atölye çalışması sırasında ben olmayan herkesin öteki olduğu gibi aynadaki yansımamızın da öteki olduğu sonucuna ulaştık. “Zamanın Ruhu” öylesine derinlerimize işlemiş ki her şeyi hızla unutmaya, silmeye programlanmış gibi yaşıyoruz. Etik değerlerin, ilişkilerin kaotik kentleşme sonucu nasıl eriyip gittiğine tanığız. Dost sohbetleri umutlardan, yeni dünyalar kurmaktan uzaklaşmış, çevremizde olup bitenden şikayet eder hale gelmişiz.
Atölyemizde neredeyse hepimiz için artık unutulmuş, bir değer olmaktan çıkmış, günlük kodlanmış yaşamımız içinde aklımıza bile gelmeyen, kısacası artık bize öteki olan insanlar, meslekler, yapılar, mahalleler ve kent üzerine yoğunlaştık.
Endüstrinin bize sağladığı konforla birlikte tüketim toplumuna dönüşümüzle onarımdan nasıl vazgeçtiğimizi gördük. Baba mesleği örücülüğün bugün yaşanan ekonomik sıkıntıyla yeniden hatırlanabileceğini düşündük. Genç nüfusa sahip coğrafyamızda nüfusun ne kadarı örücülük mesleğinden haberdardır acaba?
Yüz yıllarca göç halinde oluşumuz, yerleşik topluma geçtikten sonra da yaşam koşullarının bizi hala bir yerden bir yere taşıması, bir dönem daha iyiye ulaşma çabasıyla daha yeni semt ve yapılara taşınmamız, sonrasında ekonomik koşulların ağırlaşmasıyla yine daha yeni ama merkezden uzaklarda oluşan daha uygun fiyatlı bölgelere taşınmamız… Geriye dönüp ailemizin ve bizim çocukluk yıllarımızın geçtiği mahallelere gittiğimizde yaşadığımız evi dahi bulamamanın hüznüyle sarsıldık. Mahalle profilinin nasıl değiştiği, gözümüzün önündeydi.
Çocuklarımıza miras bırakacağımız, yaşadığımız kentin bize nasıl bırakıldığına baktığımızda geçmişin yapılarının hoyratça yok edilmiş olduğunu, beraberinde o kültürün de eriyip gittiğini, aktarılamadığını gördük. Hiç muhafazakar olmadığımızı anladık. Muhafazakarlık sözcüğünün muhafaza etmek, korumak anlamına geldiğinin hiç mi hiç anlaşılamadığını öğrendik.
Birlikte yaşamın gereği, aynı zamanda engelli dostlarımızı da içermektedir. Dilimizden düşürmedik “birlikte yaşamak” savını, bununla birlikte hayatımızda ne kadar yer aldı, sorgulamadık. Alt yapı planlarına dahil etmedik onları, bu nedenle de sokaklarda göremedik büyük çoğunluğunu. Bu çalışmada onlara bir şans tanınırsa neler yapılabileceğine tanık olduk.
Misafir, mülteci, şartlı mülteci, sığınmacı, göçmen sözcüklerinin farklılıklarını hangimiz merak ettik. Bunu merak edip araştırmaktansa kolayı seçtik: Ötekileştirdik.
Coğrafyamızın en önemli besin kaynağı olan ekmeğin üretim sürecine dahil olduk. Biz uyurken çalışan insanlarla bir araya geldik.
Savaşlar, anlaşmazlıklar, ırk, etnisite, milliyetçilik akımları sonucu insanların yer değiştirmesi ve tüm dünyada olduğu gibi bizim geçmişimizde de yer almış olan insan kabullerinde mevcut bulaşıcı hastalıklardan toplumu korumak amaçlı yeni kabullere uygulanan dezenfekte işleminin yapıldığı Tahaffuzhane de tanıştığımız, inceleyip araştırdığımız bir mekan oldu.
Kadın olmanın bu kadar zor olduğu, kadına şiddetin ve kadın cinayetlerinin tavan yaptığı bir dönemde kendi ayakları üzerinde durup kasap dükkanında çocuğunu büyüten bir kadın tanıdık.
Sözün özü, bir sergiden çok bir özeleştiri çıkardık ortaya, onunla yüzleştik.
İlgi duyuyorsanız sergimize bekleriz…
İz bırakması dileğimizdir.
* İzmir’de Artlens Görsel Kültür ve Fotoğraf Atölyesi’nde gerçekleştirdim Belgesel Atölyesi sonunda sekiz katılımcının hazırladığı projelerden oluşan sergi, 3 Ocak 2020 günü saat 19.00’da Konak K2 Güncel Sanat Atölyesi Sergi Salonu’nda izlenime sunulacak. Sergi, 17 Ocak tarihine kadar gezilebilecektir.
“Bir Daha Bak” adlı sergide sekiz fotoğrafçının aşağıdaki çalışmaları yer alacaktır:
Birgi Tekşal “Örücü”, Buket Keleşoğlu “Tilkilik Sakinleri”, Deniz Zenginobuz “Dönüşüm”, Dilek Dilaver “Ben Aslında”, Nurşen Aslan “Misafir Değil Mülteci”, Sonay Kutanis “ Siz Uyurken”, Tuğba Erdoğanlar “Urla Tahaffuzhane”, Yasemin Dilaveroğlu “Elinin Satırıyla”.
Dora Günel / Fotoğrafçı
