Sevgili okurlarım, bu haftaki yazımızda hepimizin Çoban Dede olarak bildiği, türbesi Zungurlu mevkiinde bulunan, büyüklerimizden yatır olduğu hakkında hikayeler duyduğumuz İzmiroğlu (bazı kaynaklarda Aydınoğlu olarak geçer) Cüneyd Bey’den bahsedeceğiz. Evvela bilmemiz gereken ilk şey; kendisi hakkında elimizde Bizans ve Osmanlı kronikleri ve bazı menkıbeler dışında pek bir bilginin olmadığıdır.
Cüneyd Bey’in siyasi kariyeri, Osmanlı Devleti’nin Ankara Savaşı’ndan sonra Fetret Devri’ne girmesiyle başlar. Savaştan sonra Timur, Anadolu topraklarını eski sahiplerine yani Anadolu beylerine geri vermişti. Bu sayede yeniden kurulan Aydınoğulları Beyliği’nin başına eski beyin oğlu Musa Bey, ardından II.Umur Bey geçmişti. Bu esnada İsa Bey’in kardeşi İbrahim’in oğlu Cüneyd, İzmir valisiydi. Amcaoğullarının iktidarını kabul etmeyen Cüneyd, isyan edecek ve tahtı ele geçirecekti.
1405 yılında Aydınoğulları beyi olan Cüneyd Bey, konumunu sağlamlaştırmak ve siyasi olarak güçlenmek için Osmanlı şehzadeleri arasındaki taht mücadelesine karıştı. Önce İsa Çelebi’nin safını tutmuş ancak şehzadenin mağlup olup öldürülmesine engel olamamıştır. Ardından Musa Çelebi’yle ittifak yapmış ancak onun da mağlup edilmesiyle I.Mehmed tarafından Ohri’ye sürülmüştür. Buradan kaçıp topraklarına geri dönen bey, Osmanlıların eline geçmiş olan Ayasulug (Selçuk) şehrini zapt edip sancakbeyini öldürterek isyan etmiştir. Cüneyd Bey’in sürekli istikrarsızlık durumu yaratması sebebiyle Haçlı güçleri de bu isyanda Osmanlı tarafını tutmuştur. İsyanın kısa sürede bastırılmasından sonra Cüneyd Bey, annesinin padişaha ricası üzerine bağışlanmış ve 1414 yılında Rumeli’deki Niğbolu sancağına tayin edilmiştir.
Rumeli’de de rahat durmayan Cüneyd Bey, burada Osmanlı taht savaşının devamı olan Düzmece Mustafa Ayaklanması’na katılmıştır. İsyan başlarda başarılı gitse de Osmanlılar tarafından etkisi kırılmıştır. Düzmece Mustafa ve yanındakiler, başarısızlıklarından sonra Bizans’a bağlı Selanik’e sığınmışlardır. I. Mehmed’in 1421’de ölümünden sonra Bizans kışkırtmalarıyla yeniden isyan eden Düzmece Mustafa; tahta geçen II.Murad tarafından 1422 yılında Bursa-Ulubat’ta bozguna uğratılmış ve öldürülmüştür.
Bu sırada kaçmayı başaran Cüneyd, yeniden Aydın topraklarına gelmiş ve isyanına burada devam etmiştir. Venedikliler ve Bizanslılarla ittifak girişimlerinde bulunmuş, ayrıca Anadolu’nun ikinci büyük devleti ve Osmanlıların rakibi Karamanoğulları’ndan askeri destek almıştır. Daha sonra Karamanoğulları’ndan aldığı bu askerlerin kendisine sırt çevirmesi yüzünden yalnız kalan Cüneyd Bey, Osmanlılara teslim olmuştur. Devletin başına yıllarca bela olmuş bu asi bey, 1425 yılında yanında oğlu Bayezid de olduğu halde idam edilmiştir. Osmanlılar, yalnız onunla kalmayıp Cüneyd’in diğer oğlunu ve kızını da öldürerek soyunu kurutmuşlardır.
Türbesi, bugün Ödemiş ilçe merkezinin en eski yapılarından olup döneminin mimari anlayışına uygun olarak sekizgen şekilde inşa edilmiştir. Zamanla halk arasında orada yatan kişinin kim olduğu unutulmuş, manevi bir zat olduğuna dair rivayetler türemiş ve Cüneyd Bey’e evliyalık atfedilmiştir. Öyle ki yakın zamana kadar orada mum bırakma ve çaput bağlama gibi eski Türk inancından kalma ritüeller yapılmakta idi. Türbe, yakın zamanda restore edilmiştir ve ziyarete açıktır.
