Yaz geldi, dolayısıyla tatil zamanı da geldi. Yaz mevsimi deyince pek çok kişinin aklına güneş, deniz, kum ve tatil geliyor. Oysa hastalıklar ve kazalar, tatil, deniz, güneş, kum dinlemiyor. Sağlık sorunları, yazın da yakamıza yapışıyor. Hatta bazı hastalık gruplarıyla yaz aylarında, tatillerde, seyahatlerde daha sık karşılaşıyoruz. Çünkü uçak yolculuğundan tutun da, denizin, kumun, güneşin, yüzmenin, dağa tırmanmanın bile kendine özgü hastalıkları, kazaları var. Yapılan bir araştırmadan çıkan rakamlara bakın. Seyahate çıkanların;
% 65’i bir süre kendisini hasta hissediyor.
% 15’inde ciddi hastalık belirtileri ortaya çıkıyor.
% 8’i hastalık nedeniyle doktora gitmek zorunda kalıyor.
% 6’sı tatil hastalığı nedeniyle evine döndüğünde hastaneye yatırılıyor.
% 6’sı seyahatini yarıda bırakıp dönüyor.
% 2’si geri döndüğünde bir süre işe gidemeyecek kadar hasta oluyor.
% 0,4’ü gittiği tatil beldesinde hastaneye yatırılmak zorunda kalıyor.
% 0.001’i gittiği yerde hayatını kaybediyor.
En çok görülen seyahat hastalıkları şunlardır:
1- Mikrobik hastalıklar: Turist ishalleri ve besin zehirlenmeleri, Sıtma, Sarılık, AIDS
2- Yolculuğa bağlı: Emboli ve Zaman farkı sonucu oluşan sersemlik hali,
3-Seyahat şekline, gidilen yere ve aktivitelere bağlı hastalıklar: Sıcak çarpmaları, Yükseklik hastalığı, Dekompresyon hastalıkları (Vurgun), Böcek ısırmaları ve Donmalar
Turist ishali; Bu hastalık seyahat edenlerin yüzde 30-80’ini etkiler ve hastalıktan korunmanın tek yolu su ve gıdalara dikkat etmektir. Hastalık az pişmiş veya pişmemiş gıdaların yanı sıra kirli sulardan bulaşır. İshal kanlıysa, şiddetli karın ağrısı varsa veya ateş yükseliyorsa ishal kesiciler kesinlikle alınmamalı. Derhal hekime başvurulmalıdır.
Böcek, arı, akrep vs. sokması; Bazı insanlar, arı sokmasına karşı doğuştan alerjiktir. Bu kişilerde arı sokması “anafilaktik şok” ve ölümle sonuçlanabilir. Arı sokması yüzünden tansiyonu düşmüş veya şoka girmiş, ya da yüzü-gözü şişmiş, kızarmış, soluk alamaz olmuş bir hastada, aynı olayın tekrarlaması yaşamsal tehlike yaratır. Bu kişiler, arılara karşı daha dikkatli olmalı ve her zaman yanlarında allerjik belirtileri önleyecek adrenalin, kortizon gibi ilaç bulundurmalıdırlar. Diğer böcek sokmalarında ortaya çıkan allerjik belirtiler genellikle kaşınma, ağrı, lokal şişlik gibi belirtilerdir. Genel belirtiler pek görülmez. Yurdumuzda öldürücü zehir içeren zehirli örümcekler yoktur ama zehirli akrepler bulunur. Özellikle açık havada ve yerde yatarken veya çıplak ayakla dolaşırken meydana gelen böcek sokmalarında, ağrı ve şişlik artıyorsa hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir.
Uçaktaki en önemli tehlike embolidir ! Özellikle uzun yolculuklar sırasında hareketsiz kalma sonucu bacak damarlarında oluşan pıhtının neden olduğu “bacak ağrıları ve şişkinlik” olarak bilinen Derin ven trombozlar’ı son derece önemli ve ölümcüldür. Pıhtının, yerinden koparak akciğer gibi hayati organlarımızı tıkamasına emboli denir. 40 yaş üstündekilerde, hamilelerde, daha önce varis ve benzeri şikâyeti olanlarda, yakın zamanda karın veya bacak ameliyatı geçirenlerde, doğum kontrol ilacı kullananlarda, aşırı şişmanlarda, susuz kalanlarda ve bazı ilaçları alan kişilerde daha sık görülür. 3 saatten uzun süren yolculuklarda, koridorda yürüyerek, hareket ederek veya doktora danışıp, yolculuk öncesinde ilaç alarak engellenebilir.
Havuzdan ya da denizden bulaşabilecek hastalıklar; Yüzme havuzları birçok kişinin ortak kullanım alanıdır tozlar ve insan çıkartıları ile kirlenir. Birçok bakteri, virüs ve parazit bu kirliliği yaratır. Suya karışan mikroplar suyun yutulması ile kişilerde ishal tablosu oluşturur. Ayrıca havuzlardaki klor, kimyasal göz enfeksiyonuna neden olur. Irmaklar ve denizler, karışan lağım suları, artıklar ve insan çıkartıları ile kirlenir. İshal, solunum sistemi enfeksiyonları, kulak göz ve cilt enfeksiyonları gözlenir. Havuz ve deniz ortamlarının mümkün oldukça temiz olması önemlidir.
Durgun – kirli sularda, yüzeyi köpüklü ve yeşil görünümde olan kirli denizde yüzülmemeli, suya atlarken burun tutulmalı veya tıkaç kullanılmalı, havuz-deniz suyu yutulmamalı, ciltte sıyrık ve kesik alanları olursa, pansuman veya hiçbir şey bulamazsanız en azından yüzme sonrasında temiz su ve sabunla cilt mutlaka yıkanmalıdır.
Suya bağlı kulak enfeksiyonlarını önlemek için de kulak tıpaları takılabilir.
Göz enfeksiyonlarını önlemede sualtı gözlüğü veya maskeleri kullanılmalı.
Lağım karışan alanlarda ve şiddetli yağmurlar sonrasında yüzülmemeli.
Gelişebilecek ishal, solunum sistemi, cilt, kulak ve göz enfeksiyonlarının tedavileri konunun ilgili uzmanlarına danışılarak yapılmalıdır.
Son olarak, yazın pikniğe giden ve “nereden geldiği, kirli olup olmadığı bilinmeyen kaynaklardan” su içenlere bir öneri: Bu suları kaynatmadan içmeyin!
Ayrıca seyahate gittiğiniz bölge ile ilgili hastalıklarını öğrenin, bilin ve korunun ki tatilin tadı çıksın, tatiliniz zehir olmasın.
Sevgiyle, sağlıkla ve huzurla kalın…
