- 24 Temmuz 1923… LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI…
- Türkiye Cumhuriyeti’nin tapu senedi…
- Türk Tarihi’nin 600 yıllık Osmanlı dönemini kapayan büyük siyasi zafer…
- Bağımsızlık Savaşımızı siyasi alanda sona erdiren, Sevr’i ortadan kaldıran, yeni Bağımsız Türk Devleti’nin temellerini atan, onu tüm dünyaya resmen tanıtan, ulusal ve uluslararası en büyük belge
- 24 Temmuz 1923 günü: 15.00’de ekleri, sözleşme, protokol ve bildirilerle birlikte imzalandığında, TBMM Başkanı ve Başkomutan M. Kemal Paşa’nın İsmet Paşa’ya çektiği kutlama telgrafında; “Millet ve hükümetin yüksek şahıslarına verdiği görevi başarı ile yaptınız…” (1) sözleriyle taçlanan tarihimizin ünlü belgesi…
Etkileri ulusal ve uluslararası ölçüde böylesi önemli sonuçlar doğuran bir anlaşma elbette ki;
- Önemini, etkilerini her geçen gün daha da artıracak,
- Yeni nesiller bu etki ve önemi kavrayacak,
- Üzerinden değil bir asır, binlerce asır geçse bile etki ve önemi artarak sürecek,
- Beraberinde dönemin emperyalizm ve işbirlikçilerinin, coğrafyamıza özgü tefeci bezirgan gericiliğin YALAN, YANLIŞ, BİLİNÇLİ TAHRİF ve UYDURMALARI da olacaktır.
Bugün olanlar bunlardır.
“Lozan bir başarı değil, yenilgidir.”
“Lozan’da gizli maddeler vardır.”
“Lozan’ın Ömrü 100 yıllıktır.”
“Lozan’da şuraları… buraları kaybettik.
Bunun gibi cahilce söylemlere rağmen LOZAN ANTLAŞMASI BİR ASIRDIR YAŞAMAKTA, ÖNEMİ ve ETKİSİ BÜYÜMEKTEDİR.
Boş bırakılmaması, yeni nesillere, topluma, dünyaya her geçen gün daha da etkili anlatılması gereken bu önemli tarihi belgenin biraz da olsa tarihi derinliklerine inelim.
Askeri zaferi bitiren Mudanya Ateşkes Anlaşmasından sonra sıra bunu siyasi zaferle taçlandırmaya, asıl barış anlaşmasına gelmişti. Askeri zaferimizi değerlendiren siyasi aşamaların ilki olan Mudanya Ateşkes Anlaşması imzalanmasaydı Ulusal Kurtuluş Mücadelemiz Boğazlar Bölgesi Bunalımıyla derinleşerek karşı karşıya kalabilir, Doğu Trakya anavatana bağlanmayabilirdi.
TBMM hükümetini o süreçte yalnız Fransa resmen tanıyor, onun dışındaki müttefik devletler tanımıyordu. Mudanya Ateşkes Anlaşmasına imza atıldığında bu durum ortadan kalkmıştı. TBMM Hükümeti yıkıcı sorumsuz bir muhalefet, savaştan yakılıp yıkılmış bir ülke, yoksul bir halk, kötü bir ekonomi, kıt kaynaklar. (la) savaşıyordu. Bu zor koşullar, yapılacak asıl siyasi barışın zorluğunu da gösteriyordu. Asıl barış antlaşmasının İzmir’de yapılmasını istiyorduk. Böylece haksız işgali, işgalcilerin yaptıklarını, müttefik devletlerin delegelerine gösterebilecek, hem de görüşmeleri M. Kemal Paşa yakından izleyebilecekti. Ancak taraf olunduğu için kabul görmedi İsviçre, Lozan benimsendi.
Not: Yazının devamı haftaya
Turgut ÜNLÜ
Eğitimci
