Z: Bir Kuşağı Anlamak

“Yaşam boyu öğrenci kalmaya çalışıyor” diye tanımlıyor kendini Evrim Kuran. Bu ikinci kitabı(*), sadece kendinin değil, “onlarca insanın aylarca süren emeği” sonucunda ortaya çıkmış. “…neredeyse ömrünün yarısını kuşak araştırmalarına” adamış olan Kuran, bu kez yalnızca Z Kuşağı üzerine yoğunlaşıyor. “Bu kuşağı bir birey, bir araştırmacı, bir anne olarak merakla bekledim” diyor. Kısacası, üç gözle inceliyor. Ben de her zaman öğrenci olmaya çabalayan bir eğitimci olarak okudum, inceledim, notlar aldım.

Kitap, alan araştırmalarının yanı sıra çok azı Türkçe ama çoğunluğu İngilizce toplam 43 kaynaktan -rapor, kitap, inceleme…- yararlanılarak kotarılmış. Evrensel çapta araştırmalar hep. Dört bölüm var. “Kuşaklar”, “Kim Bu Z Kuşağı?”, “Ne Yapmalı?” ve “Sözüm Sana Z Kuşağı” başlıklarını taşıyor.

Doğrudan “Kim Bu Z Kuşağı?” sorusunun yanıtını vereyim kısa kısa:”Bir harften fazlası”, “görsel öğrenciler, dikkatlerini uzun süre tutamıyorlar, tek bir kimliği yok, iletişimkolik, diyaloğa açık, gerçekçi, daha az çatışma yanlısı, müthiş çevreci.” Örnek mi? 15 yaşında olan, “İklim İçin Okul Grevi” pankartını açarak cuma günleri okulu boykot eden ve tüm dünyada çevreci bir hareket başlatan İsveçli 15 yaşındaki Greta Thunberg. Bizde de takipçisi, İstanbullu 11 yaşındaki Atlas Sarrafoğlu.

Türkiye’de 25 milyon Z Kuşağı var. Nüfusumuzun dörtte birini geçiyor. Her gelir düzeyindeler. Tek tip Z Kuşağı var denilemez. Müzik, isyanlarının dili ama tonları farklı. Kitap okumuyor diye eleştiriliyorlar ama ebeveynleri kitap okursa okuyacak türden bir kuşak. Olumlu etkilenmeye açıklar. Daha fazla ve daha yüksek sesle ADALET istiyorlar. Türkiye’de yaşamak denince akıllarına ilk gelen çağrışım: ZOR. Kuran’ın çok hoşuma giden “Üç tarafı denizle, dört tarafı cinnetle çevrili cennet vatanımız…”  Türkiye’de Z Kuşağı, ne denli zor ve güç koşullarda var olma savaşı veriyor? Anladım. Kavradım.

Son bölümde kendi de Z Kuşağı’ndan bir çocuk sahibi olan Evrim Kuran’ın sıcacık ve sevgiyle yazdığı mektubu keşke her ebeveyn, yönetici, eğitimci, siyasetçi… okusa!

Bir de şu şiiri akıllarından/akıllarımızdan hiç çıkarmasa(k) keşke!

GENÇLERE YALAN SÖYLEMEK YASAKTIR

                                                           Yevgeni Yevtuşenko

                                                            Çeviri: Ülkü Tamer

Gençlere yalan söylemek yanlıştır.

Yalanların doğru olduğunu göstermek yanlıştır.

Tanrı’nın gökyüzünde oturduğunu ve yeryüzünde

işlerin yolunda gittiğini söylemek yanlıştır.

Gençler anlar ne demek istediğimizi. Gençler halktır.

Güçlüklerin sayısız olduğunu söyleyin onlara,

yalnız gelecek günleri değil, bırakın da

yaşadıkları günleri de açıkça görsünler.

Engeller vardır deyin, kötülükler vardır.

Varsa var, ne yapalım. Mutlu olmazlar ki

değerini bilmeyenler mutluluğun.

Rastladığınız kusurları bağışlamayın,

tekrarlanır sonra, çoğalırlar,

ve ileride çocuklarımız, öğrencilerimiz

bağışladık diye o kusurları; bizi bağışlamazlar.

Türkçemizin Büyük Şairi Nazım Hikmet noktayı koyuyor:

”Anlamak, sevgilim, o bir müthiş bahtiyarlık,

anlamak gideni ve gelmekte olanı.” 

______

* Evrim Kuran, Z:Bir Kuşağı Anlamak, Mundi Kitap, 5. basım: Mayıs-2020, İstanbul, 124 sayfa.

11 Ocak 2021