BAKÜ GEZİSİNDEN İZLENİMLER…
Yaşar Varış
Bakü Azerbaycan’ın başkenti. Türkiye Yardın Severler Derneği Ödemiş şubesinin desteği ile İldun turizm şirketi tarafından gerçekleştirilen geziye eşimle birlikte ben de katıldım. Üç gün boyunca Bakü’de görülmesi gereken her yeri gezdik, gördük.
Bazı geziler vardır gördüğünüzde beklentilerinizin çok altında bir manzara ile karşılaşırsınız, hayal kırıklığına uğrasınınız. Burada tam tersine oldu. Beklentilerimin üstünde bir durumla karşılaştım. Bakü; her yönü ile tam bir Avrupa şehri olmuş. Modern, görkemli binaları, alt- üst geçitleri, yolları, hava limanları, müzeleri ile insanı büyülüyor diyebilirim. Hele yılbaşı dolayısıyla şehrin her yeri ışıl ışıl, binalar, ağaçlar, parklar LED ışıklarıyla süslenmiş.
Temizlik açısından da kusursuz Bakü. Hani bizde bir deyim vardır, ”yağ dök yala” diye, aynen öyle. Sokaklarda bir tek sigara izmariti ve benzer atık yok. Yerel rehberimiz Nergis hanıma “ bunu nasıl sağladınız” diye sordum. “Çok ağır ceza yaptırımları ile” dedi. “Şehrin her tarafında kameralar var, ayrıca polis ve zabıtalar denetliyor, ilk seferinde para cezası, tekrarında hapis cezaları var” dedi.
Rehberimiz Nergis Hanıma ayrı bir paragraf açmalıyım. Kendi anlatımı ile “Azerbaycan’da bir köyde doğmuş, küçük yaşta evlendirmişler, 20 yaşında bir kızı,17 yaşında bir oğlu varmış. Ama yılmamış, hem çocuklarını büyütmüş, hem de Moskova üniversitesinde tarih ve turizm okumuş, kendisini yetiştirmiş, kültürlü, çok güzel Türkçe konuşan bir hanım. Gezi boyunca bizlere çok sıcak davrandı. Biz de O’nu çok sevdik. Son gün yaptığı veda konuşmasında “hepinizi çok sevdim, sağlıkla gidin, oradaki Türk kardeşlerime selam ve sevgilerimi iletin” dedi. Ben de iletmiş olayım.
Konuşmasında sık sık “ biz iki devlet, bir milletiz, Türk kardeşlerimizi çok seviyoruz” diyor. Azerbaycan sınırları yabancılara kapalı, karayolu ile ülkeye giriş yok. Kimseye kolaylıkla vatandaşlık vermiyorlar. Neden diye sorduğumda “biz Türk soyunun bozulmasını istemiyoruz” diye yanıtladı.
Azerbaycan para birimi Manat. Bizim paraya göre çok kıymetli. 1 Manat 25 TL. Esnaf başka para kabul etmiyor. Bu nedenle giderken “Manat alın, yoksa alışveriş yapamazsınız” diye uyardıkları için ilk gün bir bankaya para bozdurmaya gittik. Dolar ve Euro’yu Manat’a çevirdikleri halde TL’yi çevirmediler. Eşim, rehberimiz Nergis hanıma “kardeş diyorsunuz ama, bankalar TL’ yi Manat’a çevirmiyor” deyince yanıt ilginçti .”Sizin ekonominiz çok bozuk, bu nedenle bankalar TL’ yi bozmuyorlar, dostluk başka, alışveriş başka” diye de şaka yaptı
Azerbaycan da bizdeki gibi başkanlık sistemi var. Kurucu başkan Haydar Aliyev den sonra başkanlığı oğlu İlham Aliyev devralmış. Ekonomi; büyük ölçüde petrol ve doğal gaz üretimine dayalı. Devlete ait SOKAR isimli şirketi işletiyor. Tarım Bakü’de yok.
Haydar Aliyev Kültür Merkezi adını taşıyan görkemli bir müze binası var. Müzelere giriş paralı. Müze iki bölümden oluşuyor. Birinci bölümde sadece arabalar. İkinci bölümde halılar, ressamlar ve eserleri, müzik aletleri ve müzisyenler, kukla sanatçıları ve kuklalar sergileniyor. Müzik bölümü ilginç, hangi müzik aletinin önünde durursan o müzik aletinden sesiyle bir parça seslendiriliyor..
Azerbaycan Ermenilerin işgal ettiği Karabağ’ı kurtarmak için giriştikleri savaştan galip çıkıp çıktıkları için acıları taze. Bakü’ye hâkim bir tepeye kurdukları şehitliği de gezdik. Orada bizim Çanakkale zafer anıtına benzeyen büyük bir anıt var. Anıtta sürekli yanan bir doğal gaz ateşi var. Etrafında tüm şehitlerini resim ve isimleri var. Nergis hanım da bu savaşta kadınları örgütleyip cephede savaşan askerlere destek olmuş. Savaşın acıları henüz unutulmamış. Şehitlere dua okuyup oradan ayrıldık.
Yemek konusunda hiç sıkıntı çekmedik. Yerel yemeklerinden etli yaprak sarması ile bizim ekmek dolmasına benzeyen ama içinde etin yanında kestane, şeftali, erik gibi meyvelerinde bulunduran özel yemek her akşam önümüze kondu, çok lezzetli idi. Etleri ise ızgara ve köfte şeklinde geldi. Etler çok lezzetli idi. Her lokanta da çeşitli meyvelerden oluşan komposto şeklinde bir içecek masalara cam sürahiler içinde ikram olarak sunuldu. İsteyen istediği içkiyi içebiliyor.
Anayasaya göre Azerbaycan Laik bir ülke. Devlet işleri dinden ayrı yönetiliyor. Çoğunluk İslam. % 65 şii, %35 Sünni. Her iki inanç sahipleri aynı camilerde ibadet ediyorlar. Başka inançta olan kişiler de var. Giyim -kuşam konusunda bir baskı yok. Şive farkı olmakla birlikte herkes Türkçe konuşuyor. Herkesle rahatlıkla konuşup, anlaşabiliyorsunuz.
Özetlersem, Azerbaycan’ın başkenti olan Bakü’ye yaptığımız gezi çok güzel geçti. Azerbaycan hava yollarına ait uçaklarla gittik-geldik. İzmir den Bakü’ye direk uçuşlar var. İki buçuk-üç saat sürüyor. Halkı çok sıcakkanlı, Türkleri seviyorlar. Geziye katılanları hepsi güzel anılarla döndüler, iyi ki gitmişiz dediler. Geziyi kusursuz yürüten İldun Tur temsilcisi Berrin hanıma, orada bize katılıp bizi bilgilendiren yerel rehberimiz Nergis hanıma, Türkiye Yardım Sevenler Derneği Ödemiş şubesi yöneticilerine, geziye katılıp dolaylı olarak burs alan öğrencilere katkıda bulunan tüm konuklara, kısaca emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum…
