FARKLI BAKIŞ
MELEK GÖZTEPE
[email protected]
“Düzenim bozulur, hayatım alt üst olur diye endişe etme. Nereden biliyorsun hayatın altının üstünden daha iyi olmayacağını?” Şems-î Tebrizi.
İnsan kökleri geçmişte yaşamı bugünde, devamı gelecekte olan; duygu, düşünce, bilgi, kaygı ile de dolu bir varlık.
Türk tarihinin her döneminde yaşam içerisinde yaşam ve ölüm döngüsü,birlik ve beraberliği gibi anlayışlar da öne çıkmış. Yapılan eserlerde, yaşama bakışta bu anlayışın açık bir şekilde hissedildiği görülmekte. Hayat içinde insanı anlatan bu döngüyü en iyi “Hayat Ağacı”yla temsil ettiğini düşünmüş olmalılar. Kökleriyle yerin altına uzanan, gücünü geçmişten alan ve geçmiş neslin devamını yansıtan, gövdesiyle bugünü anlatan, bugünkü yaşamı anlamlandıran, dalları ve meyveleri ile geleceğe uzanan, geleceği sembolize eden ağaç figürü sanatın her yerinde yerini bulmuş yerini almış.
Aynı zamanda Türklerde “Hayat Ağacı”, varoluşun sürekliliğini temsil etmektedir. Gök ile yer arasındaki bağlantıyı sağlayan bir köprü vazifesi görür, dengeyi sağlar. Ağacın kökleri yeraltına, gövdesi dünyaya, dalları ise gökyüzüne ulaşarak insan ruhunun farklı dünyalarla bağlantısını simgeler.( yedi kat gök, yedi kat yer, arasında dünya yaratılmış) Yine kökleri atalara bağlılığı, gövdesi bu günü, dallar ve meyveler ise geleceği sembolize eder. Yenilenmeyi ve ruhların yeniden doğuşu, devletin sürekliliğini ve doğanın bereketini anlatır. Anadolu Yıldızı ise bu döngü içerisindeki değerleri ve bunlarla yücelmeyi ifade eder.
Bu kadim değer Orta Asya’dan Anadolu’ya kadar adım adım yürümüş insanlarla. Bir bakmışsın heybelerde, bir bakmışsın en nadide taş işçiliğinde Erzurum’dan Divriği’ye, Konya’ya, nakış nakış işlenmiş.Taşı oya gibi işleyen üstatlar hayatı da nakşetmişler eserlerinde. Anlayışlarını toplumun değerleriyle harmanlamış sabırla ortaya çıkarmışlar ürünlerini. Anadolu coğrafyasında yaptıkları birçok önemli eserde bunu somutlaştırmışlar. Türk geleneğinde yer alan “Hayat Ağacı” ve “Türk Yıldızı’nı” nakşederken sonsuzluğu ve öz değerleri sembolize eden sonsuza dek yaşaması için bırakmış gibiler. Bakmasını bilene, görmesini bilene bir miras onların her dokunuşu…
Ahşapişçiliğinde de o usta eller en zarif şekilde oymuş kadim değerlerini, asırdan asıra naklolmuş onların aracılığıyla. Hayatı şekillendiren değerlerle beslemiş toplumu. Eserlerinde arşıferşebağlarlarken, yerle gök arasındaki dengeyi sağlayan geçişi “Türk Yıldızıyla” da anlatmış, vurgulamış.Hayatınher anına, her alanına, her yerine işlenmiş ve hayat ağacını da besleyen unsurları olmuş; merhamet- şefkat- sabretmek- doğruluk- sır tutmak- sadakat- cömertlik-şükretmek. Değişmemişbakış açısı.Sadecefarklı coğrafyalarda, yeni düşüncelerle yoğurularak yol almaya devam etmiş. İplik iplik işlenmiş Anadolu kadınının ellerinde, halılara dokunmuş, kumaşlara nakış olmuş, dövülmüş tezgâhlarda, hayatın her yerine sızmış, rüyalara süs olmuş...
Becerileri, marifetleri farklı bir şekilde duygularıyla yoğurarak ele alanaşık insanlar, bugünün sanatçıları bu kadim değerleri geçmişten bugüne gelen yolculuğunu takip ederekten onlarıözümseyip, kendi usulleri ile kendi eserlerine nakşettiler.Fırçadan ipliğe, keçeden seramiğe ipekten nakışa, ahşaptan ebruya yelpaze genişledikçe ufukaçıcı yeni ürünler ortaya çıktı. Çakırağa’nın göğe uzanan tepesinde, onun yıldızı altında, yıldızlar yeni eserlerde hayat ağacıyla selam durdu zamana…
İşinve işleyişin bilgi ve becerinin nesilden nesile aktarımının en güzel örneklerinden biri somutlaştığı Çakırağa Konağı’nda bu güzelliklerle buluşma niyetinde olanlar 24 Mayıs tarihine kadar bu ender güzel sergiyi görmeye, öz değerlerimizi özümsemeye davetliler. Çakırağa’nıntarihi dokusu içerisinde kalem işli estetik yapısı ile güzel bir ambiyans oluşturan sergi.İzlenmeyedeğer. Buluşmak dileğiyle.
bir ince dokunuş
bir selam duruş
esamesi unutulanlara
eserlerinden güçlü bir bakış…
yarına kaç var
yarınlara ne var
ne kaldı dünden
bugünden
ne kaldı yarına
senden, benden
bir buruk vedadan başka…
hüzünlü bir bakış
güçlü bir duruş
belki bir haykırış
bugünden yarına
ayak izlerini sürmek
dünden bugüne
bugünden yarına…
var olmak
küçük bir dokunuşla
imle zamanı
düş notunu
kal anda…
