Ülkemizde en çok Ar-Ge harcaması yapan şirketler

Sevgili okurlarım, ekonominin üretimde üç ayağı vardır. Bunlardan birisi sermaye, ikincisi iş gücü ve üçüncüsü ise Ar-Ge (Araştırma Geliştirme). Ar-Ge, üretime yön veren unsurdur. Ar-Ge olmadan kalite ve katma değer hesapları yapılamaz. Firmalar, sermayelerinin belli bir yüzdesini Ar-Ge harcamalarına fon olarak ayırmak zorundadır.

Türkiye’mizde en çok Ar-Ge harcaması yapan şirketleri Turkishtime araştırmış ve bir rapor hazırlamış. Bu Ar-Ge 250 araştırmasına göre 2017 yılında en fazla Ar-Ge harcaması yapan şirket, 1.674.543 lira ile ASELSAN oldu. Ar-Ge 250 araştırmasının ilk 10’unda savunma ve havacılıktan dört, otomotivden üç, beyaz eşyadan iki, elektronikten bir şirket bulunuyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin her yıl açıkladığı “TİM 1000-İlk 1000 İhracatçı Firma” araştırması kapsamında açıklanan veriler ile hisseleri Borsa İstanbul’da işlem gören halka açık şirketlerin yıl sonu bilançolarında yer alan bilgilerden yola çıkılarak yapılan araştırmaya göre, 2017’de Türkiye’nin en çok Ar-Ge harcaması yapan şirketinin 1.674.543 lira ile ASELSAN olduğunu yazmıştım. ASELSAN, 2017’de cirosunun yüzde 31’ini Ar-Ge’ye ayırdı. ASELSAN, geçtiğimiz yıl da Ar-Ge 250’nin zirvesindeydi.

Türkiye’de Ar-Ge 250’nin ikinci sırası da bu yıl aynı: Havacılık sektörünün devi Tusaş’ın Ar-Ge harcamaları, geçtiğimiz yıl 720 milyon TL idi. Bu yıl ise 1 milyar TL’yi geçti. Tusaş da Aselsan gibi cirosunun büyük kısmını Ar-Ge’ye ayırıyor. Özel sektör firmalarında ise Ar-Ge harcamalarının liderliğini otomotiv sektörü üstleniyor. Ar-Ge 250 araştırmasında geçen yılın üçüncüsü Ford, bu yıl da Ar-Ge 250’de yerini korudu. Ford Otomotiv, bilindiği gibi Türkiye’nin en çok ihracat yapan şirketleri listesinin de zirvesinde yer alıyor.

Bu yıl Ar-Ge 250 listesinin dördüncü ve beşinci sıralarında yer alan şirketler değişti. 2016’da beşinci sırada yer alan Roketsan, 2017’de dördüncülüğe yükseldi. Roketsan, 2017’de 391 milyon liralık Ar-Ge yatırımına imza attı. Ar-Ge 250’nin 2017’de en kayda değer çıkışlarından birini uluslararası beyaz eşya şirketi Bosch gerçekleştirdi. Bosch ve Siemens markalarını kapsayan BSH, 2017’de 350 milyon liralık Ar-Ge harcaması yaparak kendisinden bir sonra gelen Arçelik’i de geçerek beşinciliğe yükseldi ve sektörünün zirvesine çıktı.

Ar-Ge 250’nin üst sıralarına geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi bu yıl da savunma ve havacılık, beyaz eşya ve otomotiv sektörleri damga vurdu. Arçelik de bu yıl sıralamada yükseldi. Geçtiğimiz yılın listesinde yedinci sırada yer alan şirket, bu yıl altıncılığa çıktı. Beyaz eşyanın güçlü şirketi, bir önceki yıl 201 milyon TL Ar-Ge harcaması yapmıştı. Bu yıl bu rakamı 267 milyon TL’ye çıkardı. Şirket; İngiltere, ABD, Tayvan, Portekiz ve Türkiye’deki toplam 14 Ar-Ge merkeziyle global bir Ar-Ge ekosistemini yönetiyor. Ar-Ge merkezlerinde 1300 Ar-Ge personeli görev yapıyor.

Ar-Ge İlk 50’de 16 otomotiv şirketi

Otomotiv şirketleri, bir bütün olarak Ar-Ge 250’de ağırlık oluşturuyorlar. Nitekim ilk 50’de yer alan otomotiv şirketlerinin sayısı 16’ya ulaşıyor. Buna karşılık listede aşağılara doğru indikçe savunma ve havacılık şirketlerinin sayılarının azaldığı dikkat çekiyor. İlk 10’da yer alanlar dışında İlk 50’de savunma ve havacılık şirketi yer almıyor. İlk 50’de bu sektörlerin yanı sıra ilaç (Abdi İbrahim, Deva Holding, Nobel İlaç), dört petrokimya şirketi (TÜPRAŞ, Petkim, Milangaz, Dyo), iki tekstil şirketi (Sanko ve Mavi) yer alıyor.

Ar-Ge 250’nin ilk 10’u ve çeşitli kategorilere göre diğer sıralamalar şöyle:

EN ÇOK AR-GE HARCAMASI YAPAN İLK 10 FİRMA

1-ASELSAN ELEKTRONİK HARCAMASI: 1.674.543.328,00

2-TUSAŞ TÜRK HAVACILIK HARCAMASI: 1.076.531.239,10

3-FORD OTOMOTIV HARCAMASI: 594.899.116,49

4-ROKETSAN ROKET HARCAMASI: 391.578.223,56

5-BOSCH EV ALETLERİ HARCAMASI: 350.174.774,00

6- ARÇELİK HARCAMASI: 267.628.350,00

7-TOFAŞ TÜRK OTOMOBİL HARCAMASI: 245.812.509,26

8-VESTEL ELEKTRONİK HARCAMASI: 190.226.000,00

9-MERCEDES-BENZ TÜRK HARCAMASI: 142.894.631,58

10-FNSS SAVUNMA SİS. HARCAMASI: 137.875.269,34

EN FAZLA AR-GE PERSONELİ İSTİHDAM EDEN 5 ŞİRKET

1-ASELSAN ELEKTRONİK SANAYİ VE TİCARET A.Ş. 2983 KİŞİ,

2-TUSAŞ TÜRK HAVACILIK VE UZAY SAN.A.Ş. 1744 KİŞİ,

3-TÜRK TELEKOMÜNİKASYON A.Ş. 1701 KİŞİ,

4-FORD OTOMOTIV SAN. A.S. 1396 KİŞİ,

5-ARÇELİK A.Ş. 1261 KİŞİ

Değerli okurlarım, gördüğünüz gibi hepimizin gıptayla baktığı firmalar hepsi. Bugünkü yazımda Ar-Ge’nin önemini vurgulamaya çalıştım. Okuduğunuz için teşekkürler.