Uganda Kadın Kooperatifleri

Uzmanlara göre kooperatifler, Covid-19 sonrası dünyada ülkenin sosyoekonomik hedeflerini gerçekleştirmesine, dayanıklılığın geliştirilmesine ve hükümetin ekonomik toparlanma programlarına kadınların katılımının teşvik edilmesine yardım edebilir. Ülkemizde de SOSYAL EKONOMİ’yi savunan belediyelerin öncelikle kooperatiflerden gıda sağlaması da kooperatifleşme hareketine müthiş ivme kazandırdı. Pek çok kadın kooperatifi kuruldu son zamanlarda. Ev ekonomisine yapılan katkı örgütlü bir hale geldi. Kadın emeği değerlendi. Kadın ekonomik özgürlüğünü bir parça da olsa elde etti.

Uganda Kadın Örgütleri Ulusal Birliği (NAWOU-National Association of Women’s Organizations in Uganda) Başkanı Monica Emiru Enyou’ya göre savunmasız durumdaki pek çok kadın girişimi, Covid-19 salgınından olumsuz etkilendi. Enyou, bu yorumlarını önde gelen yerel televizyon kanalı NTV (U)’deki “İş dünyasında kadınlar, iyileşmeye giden zorlu yolculuk” adlı panelde paylaştı. Uganda Kadın Avukatlar Birliği (FIDAU), Uganda Kadın Örgütleri Ulusal Birliği (NAWOU), Demokraside Kadınlar Forumu (FOWODE)’nun düzenlediği tartışma, kadınların yönettiği işletmelerin salgından sonra toparlanabilmeleri için nasıl desteklenebileceklerine odaklandı.

Aynı tartışmada kooperatif kalkınma modelini tanıtmayı amaçlayan Uhuru Sosyal Gelişim Enstitüsü Operasyonlar Müdürü Jane Amuge Okello, kooperatiflerin kadınların ekonomik olarak iyileşmelerine yardımcı olmak için ideal konumda olduklarını savundu. “Covid-19, Uganda’daki kadınların salgından önce var olan kırılganlıklarını kötüleştirmekten başka bir şey yapmadı” dedi. Pek çok kadının geleneksel finans kurumlarınca istenen koşulları ya da teminatları karşılayamadıkları için krediye erişemediklerini hatırlattı. Okello, kooperatiflerin kadınlara bazı güçlüklerin üstesinden gelmede yardımcı olduklarını, böylece küresel salgının bu tür işletmelere verdiği ekonomik hasarı hafiflettiklerini savundu. Ayrıca “Kooperatiflerin güven sistemiyle kadınlar kolayca anlaşılıp erişilebilir araçlar ve koşullar dahilinde kredi  hizmetlerine erişimi sağlanabilir” dedi. Kooperatiflerin serpilebilecekleri daha sağlıklı bir çevre sağladığını da ekledi: “Eğer kooperatifin ekonomik meseleleri halledip sağlık ve eğitim gibi sosyal ihtiyaçları giderebilen dinamik bir iş portföyü varsa bir kadın bu yeni normalde bile orada sığınak bulabilir.”

Ünlü iktisatçı ve politika analisti Dr. Fred Muhumuza’ya göre ekonominin salgın öncesi döneme tekrar geri dönmesi  için kadınlara hayati bir rol düşüyor:“Ekonomi, tarım üzerinden gidiyor ve Uganda’daki tarım, kadınlar tarafından yapılıyor. Açık şekilde eğer kadınlar toparlanamazsa bir ülke olarak toparlanamayız ve bu gerçek tüm siyasi kararlarımıza yön vermeli” diye savundu Muhumuza. Buna ek olarak Covid-19 vakaları hâlâ yükselişteyken Uganda’nın ekonomik düzelmeyi tartışması için çok erken olduğuna ilişkin uyarı yaptı. “Sağlık sistemlerimizin işi başından aşkın fakat Covid rakamları yükselmeye devam ediyor. %6 büyümesi planlanan GSYH’mız, %2.9 büyüdü ve hâlâ gerçekten toparlanıp toparlanmadığımızı bilmiyoruz.”

Acaba bizde de bu konuda araştırmalar, tartışmalar yapıldı mı? Yoksa hâlâ gemisini kurtaran kaptandır mı deniliyor? SOSYAL EKONOMİ kurma gibi bir derdi olmayanlar, elbette bu sorulara yeterli yanıt veremeyecektir. Soruları yine kooperatiflere kendileri yanıtlayacak desenize!

___________

Not 1: John Okeya’nın 13 Kasım 2020 tarihinde The Cooperator blogunda yayımlanan “Cooperatives can aid women economic recovery – Experts” başlıklı yazısından Barış Soysaraç tarafından çevrilmiştir. 

Not 2:  Öne çıkan görselde, Uhuru Enstitüsünden Jane Amuge Okello görülmektedir. Fotoğraf: John Okeya

https://sosyalekonomi.org/ugandada-kadin-kooperatifleri/Erişim:18.03.2021-12:19