Türkiye’de süt ve beyaz et sektörü

Sevgili okuyucularım, koronavirüs etkileri devam ederken ne kadar gerçek değerleri konuşabiliriz ki. Halbuki ekonomi, gerçekler demektir. Her şey yalan, ekonomi gerçektir ancak veriler aldatıcı olabilir. Gene de biz, gündemi takip etmeye devam edeceğiz. Doğruya doğru, yanlışa da yanlış demeye devam ediyoruz. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) de boş durmuyor. Her konuda araştırmalarına devam ediyor. Ben de bugün beyaz et ve süt verilerinin üretim, arz ve talepleri konusuna değineceğim.

Mart 2020’de süt ürünleri üretimi

Ülkemizde süt işletmelerince Mart ayında 878 bin 593 ton inek sütü toplandı. Bir önceki yılın aynı ayına göre toplanan inek sütü miktarı %4.7 arttı, Ocak-Mart döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %6.3 arttı. Mart ayında ticari süt işletmeleri tarafından toplanan inek sütü yağ oranı ortalama %3.5, protein oranı ise ortalama %3.2 olarak tespit edildi.

Toplanan inek sütü ve değişim oranları (Ton)

Toplanan inek sütü, Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre süt işletmeleri tarafından yapılan içme sütü üretimi %16.1 artarak 145 bin 282 ton olarak gerçekleşti. Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre içme sütü üretimi, %11.3 artarak 422 bin 76 ton olarak gerçekleşti. Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre süt işletmeleri tarafından yapılan yoğurt üretimi, %0.5 azalarak 93 bin 333 ton, Ocak-Mart döneminde ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %3.8 artarak 272 bin 535 ton olarak gerçekleşti.

Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre tam yağlı süt tozu üretimi %40.3, inek peyniri üretimi %12.2, tereyağı üretimi %1.2 artarken kaymak üretimi %5.4, diğer peynirler (koyun, keçi, manda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri) %14.8, ayran üretimi %25 ve yağsız süt tozu %27.6 azalmıştır. Arz azalınca fiyatları tetiklemiştir.

Bir yıllık süt ürünleri üretimi (Mart 2019-Mart 2020)

Bir yıllık Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre tam yağlı süt tozu %12.6, inek peyniri %6.9, tereyağı üretimi %3.3 artarken, kaymak üretimi %1.1, ayran üretimi %2.5, diğer peynirler (koyun, keçi, manda ve karışık sütlerden elde edilen peynir çeşitleri) %12.5 ve yağsız süt tozu %17.8 azalmıştır.

Mart 2020 kümes hayvancılığı üretimi

Tavuk eti üretimi 191 bin 629 ton, tavuk yumurtası üretimi 1.7 milyar adet olarak gerçekleşti. Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre hindi eti üretimi %17.2, kesilen tavuk sayısı %10.5, tavuk eti üretimi %9.3 artarken tavuk yumurtası üretimi %2.8 azaldı. Ocak-Mart döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre tavuk eti üretimi %9.1, kesilen tavuk sayısı %7.7, hindi eti üretimi %2.3, tavuk yumurtası üretimi ise %1.1 arttı. Kümes hayvancılığı üretim miktarı, Mart ayında bir önceki aya göre tavuk eti üretimi %10.9 artarak 191 bin 629 ton olarak gerçekleşti.

Mart 2020 sadece tavuk eti üretim miktarı

Mart ayında bir önceki aya göre kesilen tavuk sayısı %13.2 artarak 110 milyon 302 bin adet oldu. Kesilen tavuk sayısı, Mart 2020 ayında bir önceki aya göre tavuk yumurtası üretimi %1.3 azalarak 1.7 milyar adet oldu.Tavuk yumurtası üretim miktarı, Mart 2020 ayında bir önceki aya göre hindi eti üretimi %20 artarak 5086 ton olarak gerçekleşti.

Değerli okurlarım, bu veriler tamamen Türkiye İstatistik Kurumu verilerinden oluşmaktadır. Bölgemizde buna dayalı bir araştırma yapılmıyor. Çiftçilikte olduğu gibi hayvancılıkta da planlı bir yatırım yok. Aslında planlı ve projeli yatırımlar, ülke verimliliğini artırır. Cumhuriyet kurulduktan sonra bu planlamalar yapıldı ancak sonradan gelen yönetimler bunu uygulamıyor.