Sandık başına gidiyoruz ama!

“Seçimi iktidar mı istedi yoksa muhalefet mi!” tartışmalarına girmeden, sürecin sonuna doğru geldiğimizi söyleyebiliriz: İki hafta kaldı.

“Seçim sistemi konusunda kim tam bilgi sahibi?” desek sanıyorum çok az insan “Ben” diyebilir. Belki de şimdi bu satırları okuyan siz bile biraz düşünüp “Evet bilmiyoruz!” diye düşündüğünüzü biliyorum.

Örneğin, “İzmir’in seçmen ve milletvekili sayısı kaç?” desem, ardından da “Kaç seçmen bir vekil eder?” diye sorumu devam ettirtsem inanın çok sayıda kişinin bunları bile bilmediğini göreceksiniz.

Oysa önemli.

Hemen söyleyeyim: Türkiye’de seçmen sayısı 60 milyon kadar. Milletvekili sayısı da 600. Yuvarlak olarak seçmen sayısını 60 milyon hesap edersek 100 bin kişiye bir milletvekili düşüyor.

181.252 kişinin oy kullanacağı Bingöl, üç vekil çıkaracak. Bingöl’de 60 bin kişi, Ankara’ya bir vekil gönderecek.

1.025.391 kişinin oy kullanacağı Diyarbakır, 12 milletvekili çıkaracak. Diyarbakır’da 85 bin kişi Ankara’ya bir vekil gönderecek.

3 milyon 309 bin 416 kişinin oy kullanacağı İzmir, Ankara’ya 28 milletvekili gönderecek. İzmir’de 120 bin kişi bir milletvekili gönderecek.

İstanbul’un 98, Ankara’nın da 36 vekil sayısı var.

24 Haziran’da bir zarfın içinde iki pusula olacak. Birinde partiye birinde ise cumhurbaşkanına evet mührü vuracağız.

Bu seçimlerle birlikte ittifak halinde seçime girme durumu ortaya çıktı. AKP, MHP ile ittifak halinde seçime gireceğini açıklayınca CHP de İYİ Parti ve Saadet Partisi ile ittifak halinde seçimlere girme kararı aldı. Bu kararlarda daha çok oy/vekil alma arzusu ve baraja takılma endişeleri rol aldı.

Seçim bölgelerinde kaç oya kaç vekil seçilecek ve bunlar partilere nasıl yansıyacak biraz matematik işi. Hangi oyların geçerli sayılıp sayılmayacağı da hala merak konusu. Mühür önemli. Farz edin ben cebimde 10 tane mühürsüz oy getirdim ve sandığa attım. Ne olacak! Zarf ve pusula üretmek çok kolay.

D’Hondt adı verilen sisteme göre İzmir 2. Bölge’de 1 Kasım seçimlerinin ardından 662 bin oy alan CHP yedi, 432 oy alan AKP dört, 158 bin oy alan MHP bir, 104 oy alan HDP de bir milletvekili çıkarmış.

Ödemiş’in de içinde yer aldığı 2. Bölge’de 1405 seçmen oy kullanmış. Ortalama 109 seçmene bir milletvekili düşmüş.

24 Kasım seçimi, önceki seçimlerden biraz farklı olacak.

Partiye değil de ittifak içine basılan oylar kime yarar!

CHP ve AKP’nin oy oranı nasıl olur, oy oranı kestirilemeyen İYİ Parti ile baraj sorunu yaşamayacak olan Saadet Partisi kaç oy alır bilemiyoruz. HDP, bir vekilini koruyabilecek mi? Bunları 24 Haziran gecesi göreceğiz. Benim yorum yapmam gereksiz gibi. Okuyucularım, veriler ışığında bu yorumu kendileri yapacaklardır.

Partilerin aldıkları oy oranları kadar ittifak içinde ‘kardeş’ partilerin aldıkları oylar da dikkate alınacak. Benim hesaplamalarıma göre vekil sayısının belirlenmesinde sistem, büyük partilere yarayacak gibi.

TV’lerde kimi üniversite rektörleri çatır çatır yorum, hatta taraftarlık yapıyor ama küçük memurun siyasi yorum yapması yasak!

Dileriz, dünyaya örnek gösterilebilecek olgunlukta şaibesiz ve şeffaf bir seçim dönemi geçiririz. Dileriz, sandık başlarında partilerin aldıkları oylar, hakkaniyet ölçüsünde dikkate alınır ve demokratik bir olgunlukla seçimi atlatırız.

Şurasını kabul edelim ki fikirleri ve çözüm yolları farklı olsa da aday olanların hepsi bu ülkenin evladı. Aman sokaklara dikkat!

Kazanınca veya kaybedince ne dünya yıkılacak ne de dünya kurtulacak.

Denetim yolları açık olduğu sürece en kötü demokratik ülkeler, en iyi diktatör ülkelerden iyidir.

Ülkemiz, bizim kuşağın bilebildiği ya da yaşadığı darbelerle bugünlere geldi. Hepsi de dış kaynaklı idi.

Değişim ya da süreklilik dış müdahalelerle değil, iç dinamiklerle olmalıdır.