Pespayelik!
'Erozyon' sözcüğünü duymayan yoktur sanıyorum. Belki anlamı nedir diye sorsalar düzgün bir cümle ile yanıt veremeyebilirsiniz...
‘Erozyon’ sözcüğünü duymayan yoktur sanıyorum. Belki anlamı nedir diye sorsalar düzgün bir cümle ile yanıt veremeyebilirsiniz ama aklınıza hemen yağmur ve toprak kayması gelir. Sözcüğün kökeni Fransızca… Bizdeki karşılığı aşınma.
“Yer kabuğunun üzerindeki toprakların başta akarsular olmak üzere türlü dış etkenlerle aşındırılıp yerinden koparılması, bir yerden başka bir yere taşınması ve biriktirilmesi“
**
Dünyada erozyon sebebiyle çölleşme tehlikesi bulunan 100’ün üstünde ülke bulunuyormuş. Türkiye topraklarının %90’ı su erozyonu, %1’i de rüzgar erozyonuna maruz kalıyormuş. Türkiye’deki erozyon sonucunda yılda 500 milyon ton verimli toprak kaybediliyormuş.
Karadeniz’deki, özellikle Rize çevresinde meydana gelen sel felaketini biliyorsunuz… Aşırı yağış, plansızlık ve ihmaller zinciri…
Erozyon, bilimsel anlamda ‘toprak aşınımı’ olarak biliniyor ama asıl aşınım insanda… Verimli topraklara ev yapan insanda… Kaçak yapılara tapu ve ruhsat veren insanda… Elektrik ve su bağlayan insanda… Ve dere yataklarını daraltan, oralara beton döken insanda…
“Verimli topraklara beton dökmeyin” demekle olmuyor!
Asıl erozyon, insan kalitesinde…
**
‘Pespayelik’, her geçen gün etrafımızı sarıyor…
Hukuk tanımıyoruz…
Saygı tanımıyoruz…
Hoşgörü tanımıyoruz…
**
Geçtiğimiz gün Gölcük’te göl kenarında yürüyoruz.
Kimsenin kimseye, kimsenin kamu düzeni ve hukuka saygısı yok… Ailecek gelmişler, tam da geçiş yolunun ortasına sermişler hasırları çekirdek çitletiyorlar… Kabukları da bir güzel çimenliklere atıyorlar. Yayılmışlar yani… Yanı başlarında başka bir aile… Onlar da çimenliklere yayılmış. Altında pijama, üstünde atlet… Yakmışlar mangalı çimenliklerin üstünde… Çimenlik kararıyormuş kimin umurunda!
Seyyar esnaf desen bulduğu boşluğa yerleşmiş… Sabit esnaf kaldırım bırakmamış, yayılmış… Trafik allak bullak… Yüksek ses ile araçlarla ‘cıstak cıstak’ gezenler cabası… Böyle giderse Gölcük’e dışarıdan kimse gelmez…
**
Kim müdahale edecek? Jandarma mı? Polis mi? Zabıta mı? Muhtarlık mı?
**
Sakarya’nın Karasu ilçesinde beraber yaşadığı kadına şiddet uygulaması üzerine polise ihbarda bulunulmasına sinirlenen 50 yaşındaki bir vatandaş sokağa çıkıp, “Beni kim ihbar etti?” diyerek küfürler edince komşusu tarafından silahla vurulmuş. Hastaneye kaldırılan vatandaş, hayatını kaybetmiş!
**
Farkında mısınız bilmiyorum ama yaşam kalitemiz erozyona uğruyor: Denizlerimizi müsilaj, topraklarımızı erozyon, hayatımızı da pespayelik sarıyor…
Pespayelik… Farsçadan Türkçeye geçmiş. Ayaktan aşağıda gibi bir anlamı var…
Bir kimse için kullanırsanız “aşağılık, alçak, soysuz” demek. Bir nesne veya olgu için kullanırsanız “düşük nitelikli, beş para etmez” anlamında…
Erozyon, bizi pespayeliğe sürüklüyor. Aşınıyoruz…
Peki kim önleyecek ve nasıl?!
