Okullar açılırken, bulaşıcı hastalıklara dikkat!

Okullarda salgın şeklinde görülebilen enfeksiyonlar deyince ilk akla gelen hastalıklar şunlardır; Covid, grip, nezle, farenjit, bronşit, zatürre, kızamık, suçiçeği, kızamıkçık, kızıl, kabakulak, hepatit A, uyuz, bit ve bağırsak parazitleri. Okula yeni başlayan çocukların bu süreci sağlıklı bir şekilde geçirebilmeleri ve iyi bir ders başarısı için bulaşıcı hastalıklara dikkat edilmesi gerekmektedir. Bunun için öncelikle sağlıklı, iyi havalandırması olan sınıflar ve tabii ki sınıfa uygun sayıda öğrenci olmalıdır. Ayrıca çocukların daha evdeyken, okula başlamadan önce öğrenmeleri gerekenler bulunmaktadır. Ellerin çok iyi yıkanması, kâğıt havlu kullanılması, bardakların paylaşılmaması, göz burun ve ağıza ellerin kirli olarak temas ettirilmemesi, başka yöne veya kol içine doğru öksürüp-hapşırılması, şahsi eşyalarının paylaşmamaları, açıktan gıda alınmayıp meyvelerin bol suyla yıkanması, yere düşen gıdanın alınmaması gibi konuların çocuğa evdeyken öğretilmiş olması çok önemlidir.

Barsak parazitlerinden korunmada, okullarda ambalajsız ve uygun olmayan şartlarda ve uygun olmayan kişilerce hazırlanmış besinlerin tüketimi de engellenmelidir.

Okulda kaşıntılı hastalığı olan çocukların ailesi ile görüşülerek kaşıntının nedeninin bulunması diğer çocuklar için de önem taşımaktadır. Çünkü bu çocukların diğer çocuklardan erken dönemde ayrılması, uyuz ve bit gibi yakın temasla bulaşan hastalıklardan korunmak için önemlidir.

Okullarda en yaygın olarak görülen hastalıklar viral veya bakteriyel solunum yolu enfeksiyonlarıdır. Belirtileri ateş, burun akıntısı ve/veya tıkanıklığı, öksürük, hırıltı, göğüs ağrısı, boğaz ağrısı ve hızlı nefes alıp verme gibi çok çeşitlidir. Bu bulgular Covid de olabilir, basit viral bir üst solunum yolu enfeksiyonu da olabilir, ya da ciddi bir akciğer enfeksiyonu söz konusu da olabilir. Test yapılmadan üst solunum yolu enfeksiyonlarını birbirinden ayıramayız. 38ºC altında bir ateş ve hafif öksürük, burun tıkanıklığı durumunda uygun aralıklarla ateş düşürücü ilaç ve buruna serum fizyolojik damla damlatılması yeterliyken yüksek ateş ve diğer şikâyetlerin eklenmesi durumunda çocuk doktoruna başvurulması gerekmektedir. Alt solunum yolu (akciğer) enfeksiyonları ise daha ciddi ve sıklıkla hastanede yatarak uygun sıvı, buhar ile uygulanan tedavi ve antibiyotik tedavisi gerektirir. Bu hastalıklardan korunmada en önemli faktör hasta çocukların okula gönderilmemesi, sağlıklı çocuklarla temasının önlenmesidir. Grip aşısı viral solunum yolu enfeksiyonlarının bir kısmını önler veya hafif geçirilmesini sağlamakta olduğundan sık ve/veya ağır viral solunum yolu enfeksiyonu geçiren okul çocuklarına yılda bir kez ve sonbahar aylarında yapılması önerilir.

Çocukluk çağının viral döküntülü hastalıkları olan suçiçeği, kızamık, kızamıkçık, kabakulak, da okuldan bulaşan hastalıklar içindedir. Aşısız çocuklarda ağır seyredebilir. Tipik deri döküntüsü ve ateş, burun akıntısı gibi bulgularla ortaya çıkarlar.

Kızıl da döküntülü hastalıklardandır ancak A grubu beta hemolitik streptokok olarak adlandırılan bir bakterinin neden olduğu bir hastalıktır ve antibiotik ile tedavi edilir, aşısı yoktur ve birkaç kez geçirilebilir. Hiçbir şikâyeti olmayan çocuklar da bu mikrobu boğazlarında taşıyabilecekleri için kreş ve okul çocuklarında yılda 1-2 kez boğaz kültürü yapılması önerilir.

Hepatit A (A tipi bulaşıcı sarılık ) yeme, içme ve temasla bulaşan viral bir hastalıktır. Ateş, kusma, ishal, deride ve gözlerde sarılık olur ancak bazen sarılık olmayabilir. Nadir de olsa karaciğer yetmezliği gelişebilir. Hepatit A ve barsak parazitleri, hasta kişilerin dışkılarına temas sonucu bulaştığından okullarda tuvaletlerin temizliği ve tuvalet sonrası el yıkama gibi konuların üzerinde durulmalı ve aile tarafından okula başlamadan çocuklara bu konuda eğitim verilmelidir. Bu konuda veli, öğretmen ve okul idaresi birlikte çalışmalıdır. Çocuğumuza bu hastalıkların tanısının konması durumunda okul yönetiminin haberdar edilmesi diğer çocukların korunması açısından çok önemlidir

Menenjit okul çocuklarında en korkulan bulaşıcı hastalıklardandır. Bazen basit üst solunum yolu enfeksiyonu bulguları ile başlayabildiği gibi aniden yükselen ateş, baş ağrısı, kusma gibi bulgularla da ortaya çıkabilir. Bu nedenle basit bir solunum yolu enfeksiyonunda bile çocuğun izlemi son derece önemlidir. Menenjit etkeni belli ise hasta ile temas edenlere antibiyotik ile korunma sağlanabileceğinden okula bildirilmesi mutlaka gerekmektedir.

Okullarda aşılama takviminin çocuk okula başladığında kontrol edilmesi ve eksik aşılarının tamamlanması son derece önemlidir. İlkokul 1. ve 8. sınıflarda Sağlık Bakanlığı karma aşıyı rutin olarak uygular.

Bulaşıcı hastalık tanısı konan çocukların doktorun önerdiği süre kadar okula gönderilmemesi, okulun bu hastalıktan haberdar edilmesi ve hasta ile temas eden sağlıklı çocukların bu hastalıklar açısından yakın izlemi önemlidir. Ayrıca aynı mikrobun bir çocukta üst solunum yolu infeksiyonuna yol açarken bir diğerinde menenjit veya alt solunum yolu infeksiyonu ortaya çıkarabileceği veya bir çocukta uygun tedavi ile iyileşirken bir diğerinde çok daha ağır seyredebileceği de unutulmamalıdır. Okul öncesi çocukluk çağı aşılama takvimi eksiksiz ve yaşa uygun olarak uygulanmalı ve takibinin yapılması gerekmektedir.

Sağlıklı ve neşeli günler dileğiyle…