Öfke ile başa çıkmanın yolları
Öfke, güçlü ve baş edilmesi zor bir duygudur, evet. Ancak kontrol edilemez bir duygu değildir. Kontrol...
Öfke, güçlü ve baş edilmesi zor bir duygudur, evet. Ancak kontrol edilemez bir duygu değildir. Kontrol edilemeyeceğine dair bu inanç, bizi bu duyguyla yüzleşmekten ve mücadele etmekten alıkoyar. Böylece öfkelenme durumunda yapılacak bir şey olmadığına inanır, bu duygu ve dolayısıyla sebep olduğu davranışları normalleştirmeye, sıradanlaştırmaya çalışırız.
Öfkeyi dışa vurmak, öfkeyi yatıştırmanın en kötü yollarından biridir. İnanılanın tersine araştırmalar göstermiştir ki öfkeyi sözel veya saldırgan davranışlarla dışa vurmak, öfkeyi azaltmak yerine arttırır. Öfke yatıştığında öfkemize sebep olan durum ve kişilerle yüzleşmek ve anlaşmazlığı gidermeye çalışmak, bu konuda en sağlıklı yoldur.
Öfkeyle baş etme konusunda genel olarak önerilen “kendinize zaman tanımak” davranışı, tanıdığınız o zaman içerisinde ne yaptığınızla ilgilidir. Eğer o zamanı kendinizin haklı olduğuna dair kanıt aramakla ve buna dair iç konuşmalarla geçiriyorsanız öfkeyle baş etmeyi bırakın, öfkenizi beslemiş olursunuz.
Öfke uyandıracak düşünceler, zihninizi meşgul etmeyi sürdürdükçe her yeni düşünce, yeni bir öfke dalgasına zemin hazırlayacaktır. Tabi ki kendinize veya karşınızdakine zarar verebilecek kadar öfkeliyseniz ortamdan ve kişiden uzaklaşmak gerekir. Öfke patlamanızla nasıl baş edebileceğinizi öğrenme sürecinde bu işe yaramaktadır. Önce ilgi odağını değiştirerek öfkeyi yatıştırmaya çalışmak, sonrasında olayları farklı şekillerde ele almak, olayı, durumu, kişiyi tekrar değerlendirerek onlara da belli bir haklılık payı vererek bakmak, yani yeniden yapılandırmak öfkeyle baş etmede en sağlıklı yoldur.
Öfkelendiğimizde, “Beni çileden çıkardı”, “Ben aslında böyle biri değilim”, “Onun yüzünden oldu” ifadelerini sık sık kullanırız. Böylece o duyguyu kendi denetimimiz dışında bir alana çıkarır, yapabileceğimiz bir şey olmadığına inanırız. Kısacası, öfkemizin sorumluluğunu almalıyız. Bizi öfkelendiren olay ve kişiler değil, onlara verdiğimiz anlam ve onlardan beklentilerimizdir. Öyle olmasaydı hepimiz aynı olay ve durumlar karşısında aynı seviyede öfkelenirdik. Dolayısıyla düşüncelerimizin bir sonucu olarak hissettiğimiz duyguların sorumluluğunu almak, hangi düşünce ve inançla beslendiğini belirleyip bunları değiştirmeye çalışmak, öfkeyle baş etmenin adımıdır.
Umarım bu haftaki yazımı beğenmişsinizdir. Sizlerin de herhangi bir sorusu olduğunda [email protected] ve instagram/psikologfirataslan adresleri üzerinden bana ulaşabilirsiniz.
Bakmadan Geçme
