NİTRATLI GÜBRELERİN SATIŞI YASAKLANDI AMA

GÜLCÜ: “BU YASAK ÇİFTÇİYİ ETKİLER”

AKGÜN: “EN ÇOK KULLANILAN NİTRATLI GÜBRELERDİ”

Terör örgütlerinin bomba yapımında kullandığı nitrat gübrelerinin Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından Türkiye genelinde ikinci bir emre kadar satışı yasaklandı. Yasak nedeniyle Amonyum Nitrat %26, Amonyum Nitrat %33, Potasyum Nitrat, Sodyum Nitrat, Kalsiyum Nitrat gibi gübrelerin satışı yasaklanmış oldu.

Yılda üç kez ürün alan tamamen tarıma dayalı Ödemiş’te de birçok gübre satış bayisi deposundaki nitrat türü gübrelerini satamazken, üretici nitrat yerine ne kullanacağı hakkında cevap arıyor.

Ziraat mühendisleri üreticilerin bu sorusuna cevap vermeye çalışırken üreticiler, bu işin tamamen yasaklanması yerine çiftçilere kontrollü bir satış uygulamasının olabileceğini söylüyor.

Ödemiş’in Konaklı Mahallesinde çiftçilik yapan Üretici Abdullah Gülcü, nitrat türü gübre satımının tamamen yasaklanmasının çözüm yolu olmadığını bu yasak nedeniyle çiftinin gübre bulamayacağını ancak onların isterlerse nitrat bulabileceklerini belirtti.

Konu ile ilgili olarak düşüncelerini paylaşan Gülcü şunları ifade etti:

“BU YASAK ANCA ÇİFTÇİYİ ETKİLER”

“Nitrat gübre satışını tamamen yasaklayarak bir yere varılacağını sanmıyorum. Bu yasak anca çiftçiye geçerli olur. Çiftçi ihtiyacı olan gübreyi alamaz ama onlar istediklerinde temin edebilir gibi geliyor.

“KONTROLLÜ SATIŞ SÜRDÜRÜLEBİLİNİR”

Bana göre tamamen yasaklanması yerine daha geniş bir çalışma yapılarak üreticilere kontrollü bir şekilde satışlar sürdürülebilinirdi. Birçok üreticimizin çiftçi kayıt belgesi, ziraat odası kaydı var. Yılladır atadan, deden kalan topraklarında tarım yapıyor bu üreticiye nitrat satışının yapılması gerektiğine inanıyorum. Zaten tarımsal girdiler yüksek şimdi üretici nitrat yerine daha pahalıya mal olacak olan gübreler almak zorunda kalacak. Bence yeni bir düzenleme gerekiyor. Bu yasak üreticiye darbedir.”

TMMOB,  Ziraat Mühendisleri Odası Ödemiş Temsilcisi, Ödemiş Belediyesi Meclis Üyesi Ziraat Mühendisi Özkan Akgün, üreticilerin nitratlı gübrelerden azot ağırlıklı olanlarının yerine, herhangi su istimale uğramamaları için özellikle bakanlıkça tescilli olanlarının kullanılması gerektiğini belirtti.

Konu ile ilgili olarak geniş ve bilimsel bilgi veren Akgün şunları ifade etti:

“GÜBRE %40 VERİM ARTIŞI SAĞLAR”

“Gübreler, tarımsal üretimi artırmanın yanı sıra gıda kalitesini de yükseltmenin en etkin araçlarındandır. Diğer tarımsal girdilerle karşılaştırıldığında gübreler, tek başına  %40’ın üzerinde verim artışı sağlayarak dünya gıda güvenliğine, yaşam standardının yükseltilmesine ve açlıkla mücadeleye çok önemli katkılarda bulunmaktadır.

 Ülkemizde 1985 yılından günümüze kadar ortalama tüketilen gübrenin yaklaşık %33’ ü (yaklaşık 2 milyon ton) ithalat yolu ile karşılanmaktadır. Bu oran 2000 yılına kadar yaklaşık %25 iken son yıllarda %50 nin üzerine çıkmıştır. Döviz ödeyerek aldığımız gübrelerin sürdürülebilir tarım ilkelerine uyacak şekilde ve çevreye zararını önlemek için doğru cins ve miktarda gübre kullanılmalıdır. Doğru cins ve miktarda gübre kullanımının en etkili yolu ise toprak ve bitki analizlerine dayalı uygulamalardır.

“DOĞRU ZAMANDA, DOĞRU GÜBRE KULLANILMASI ÖNEMLİ”

Gübrelerden en üst düzeyde fayda sağlanabilmesi için bitki istekleri, iklim, toprak yapısı, toprak pH’ sı ve vejetasyon dönemi dikkate alınarak doğru bitkide, doğru yerde, doğru zamanda, doğru gübrenin kullanılması gerekmektedir. Gübrenin gereken cins ve miktarlarda uygulanmasıyla; aşırı gübre kullanımı sonucu verimde kalite bozulması, tarım topraklarının verimliliğini kaybetmesi, çevreyi olumsuz etkilemesi, kaynak israfı vb sorunlar engellendiği gibi, gereğinden az kullanılması sonucu karşılaşılan verim ve kalite düşüklüğünün önüne de geçilmektedir.

“EN YOĞUN KULLANILAN AMONYUM NİTRAT’TI”

Özellikle şimdilerde yasaklanan Nitrat içerikli gübrelerden en yoğun kullanılan Amonyum Nitrat (%33), ilk üretime başladığı 1989 yılından beri sürekli artarak tüketimi 1 milyon tonları buldu, o oranda da ithalatı arttı. Ülkesel kayıtlara girmeyecek kadar az kullanılan Potasyum Nitrat ve Kalsiyum Nitrat’da, aslında bitkilerin bu döneminin kuru madde oluşumunda ve verimde gerekli gübrelerden.

“ÖDEMİŞ’TE DEKARA 105 KG GÜBRE KULLANILIYOR”

Ödemiş’te, ağırlıklı iki ana ürün, mısır ve patateste, dekara ortama 105 kg civarı total gübre kullanılıyor. Ürünlere göre hesaplamalarla, kullanılması gereken saf makro besin maddelerinde, azot’un üç katını, Fosfor’un iki katını, Potasyum’un beşte birini, Ödemiş toprakları için en gerekli makro element, Kalsiyum’un ise kırkta birini kullandığı görülüyor. Zira bir zamanlar çalışan (!) tahlil laboratuarında, topraklarının ancak %1’ini tahlil ettirmişiz.

Yanlış, eksik ya da fazla uygun fenolojik dönemde kullanılmayan gübre, 1/3 ithal edilip, ülke tarımsal hasılasına 1/3 katkı beklerken, toprağa, suyu ve tarımın sürdürebilirliği zarara dönüşebilir.

“NİTRATIN YASAKLANMASININ TOPRAKLARA OLUMLU OLUMSUZ YANLARINI İYİ TAHLİL ETMEK GEREKİYOR”

Nitratlı içeren gübrelerin üretimi ve dağıtımının şimdilik yasaklı olmasının, tarıma, tarımcıya ve topraklara olumlu, olumsuz yanlarını iyi tahlil etmek gerekir. Tamamı ithal edilerek çoğunlukla uygun kullanılamayan %33 Amonyum Nitrat, taban suyuna karışarak topraklarımıza ve çevreye, tarımın sürdürülebilirliğine zarar verirken, kötü amaçlı kullanıcıların baş maddesiydi. Ama aynı zamanda bitki tarafından hızlı alımı ve suda eriyebilirliği ile üretimin de vazgeçilmezi durumunda idi.

Yeşil aksam gelişiminin iki ası; %26 ve %33 lük Amonyum Nitrat gübrelerinin oyun dışı kalması, milyon tonun üzerinde kullanılan bu gübrelerin yerine ikame edilecek besin maddelerinin sıkı izlenmesini gerektiriyor. Hem serbest piyasa koşullarında faydalanabilecek fırsatçılardan gerçek çiftçileri korumak, hem de doğru bitki besleme, toprak canlılığı ve verimde yaşanacak kayıplar adına.  Benzer takip ve hassasiyet, Nitrat içeren Potasyumlu ve Kalsiyumlu gübrelerin yasaklanmasıyla, yerine gelecek bu elementleri içeren tüm gübreler için söz konusu.

“AŞIRI GÜBRE KULLANIMI TEHLİKELİ”

 Bakanlığın gübre satışında ziraat mühendislerine görev ve sorumluluk almasını sağlayıcı düzenleme yapmasını öngören Özkan Akgün daha sonra şunları kaydetti:

“Aşırı ve bilinçsiz gübre kullanımının toprak ve su kaynaklarımızın korunması ve sürdürülebilir tarım için tehlikeli olduğu unutulmamalıyız. Gübre bayisi, üreticiye elindeki mevcut gübreyi değil toprak analizine ve yetiştirilecek bitkiye uygun gübreyi tavsiye edebilecek bilgi birikimine sahip olmalıdır. Bu nedenle, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, gübre satışında Ziraat Mühendislerinin görev ve sorumluluk almasını sağlayıcı düzenlemeler yapmalıdır.”

Kerem Karamanlıoğlu