1924 yılında Mustafa Kemal Atatürk, Bayındırlık Bakanlığı’na bağlı Anadolu Bağdat Demiryolları Genel Müdürlüğü’nü kurmuştur. 1928 yılında demiryolları millileştirme projesi kapsamında yabancılardan demiryollarını satın almalar başlatılmıştır. 20 yıl devam eden süreç içinde 1948 yılında ödemeler tamamlanmıştır. Aynı zamanda gerek yük taşımacılığı gerekse yolcu taşımak için yeni demiryolları yapımı hızlandırılmıştı. 1950 yıllarına geldiğinde %55 civarında yük taşımacılığı, %42 civarında yolcu taşımacılığı vardı. Çanakkale savaşlarında asker, askerin mühimmatı, erzakı trenlerle taşınmıştır.
Yolcu taşımaya örnek olacak bir anekdot paylaşmak isterim: Türkiye Cumhuriyeti’nin 5. başbakanı Şükrü Saraçoğlu, trenle seyahat eder. Ödemiş Tren İstasyonu’na indiğinde davul zurna ile karşılanır, zeybek oynarmış.
1925 yılından sonra 15 yıl süreyle her yıl 200 km demiryolu yapımı gerçekleştirilmiştir. Cumhuriyet döneminde 3000 kilometreye ulaşan demiryolu yapılmıştır. Hicaz Demiryolu, tamamıyla milli bir yapımdır.
1933 yılında 10. Yıl Marşı’nı yazan şairlerimiz Faruk Nafiz Çamlıbel ve Behçet Kemal Çağlar’ı da anmadan geçemeyeceğim. Atatürk’ün huzuruna marşın güftesini okutmak için çıktıklarında son dizeyi silerek “DEMİR AĞLARLA ÖRDÜK ANAYURDU DÖRT BAŞTAN” yazmıştır. Demiryollarının kurucusu , ilk genel müdürü Behiç Erkin’e hitaben yapmıştır. Cumhuriyetin kurucu kadroları, ülke için öyle aşkla çalışıyorlardı ki Behiç Erkin, vasiyetinde “Beni ilk hizmet yerime, Eskişehir’e, İzmir-İstanbul-Ankara tren hatlarının birleştiği yerde toprağa verin” demiştir. Orada yatmaktadır.
