Bu verimli topraklarda çocukluğumda tütüncülüğün son demleriydi. İşaret parmağıyla orta parmak arasından geçirilirdi tek tek tütün yaprakları dizilirken, zordu tütüncülüğün şartları ama binlerce ailenin gelir kapısı yok oldu tütüncülüğün bitirilmesiyle. Oysa Türk tütünü meşhurdu. Ama hala
Amerikan tütünü, dünyada esip gürlüyor.
Sonra gençliğimde pamuk ekilir oldu. Öyle damlama sistemi, Pimaş boru da yoktu, kürekle mandal yapılır salma sulanırdı. Pamuk balyasının içinde pamuk basan çocuklar kaybolurdu. Pamuk akmaz, kokmaz, bekletilebilirdi. Yağmur yemeden son eli topla yeter. Çırçır, basma fabrikaları vardı ilçemizde, ülkemizde. Türk tekstili, dünyada söz sahibiydi. Amerika kota koymaya başladı, pamuk ziraatı bitirildi. Şimdi kendi üretemediğimiz pamuklu giysileri arar olduk sağlıklı diye…
Şimdilerde buralarda kompir ekiyor, zarar biçiyoruz. Patatese dair hiçbir fabrikanın olmadığı bu dünyanın en verimli ovalarından biri olan Küçük Menderes Ovası’nda muhtemelen kompirciliğin de son demlerini yaşıyoruz. Meşhur Ödemiş kompirinin tohumu zaten yok oldu…
Çünkü girdi ve işçilik maliyetleri yüksek, arz-talep dengesiz, planlama yok, ortaklaşma yok, teşvik yok denecek kadar az, kooperatifleşme yok, tüccar ve vahşi kapitalizm etkisi altında.
Bu verimli topraklara teşvikleri nedeniyle silajlık mısır yani hayvan yiyeceği olarak darı sapı ekiyoruz. Toprağı adeta sömürttüğümüz hormonlu ve GDO’lu darıları vahşi baraj suyu ile su bile kestiriyoruz. Hiç darıyı su keser mi?
Bir insan, tarlasını neden satar?
Ya işleyemiyordur, yerine başka bir yatırım yapacaktır, ya üzerine birikimini de koyup daha büyük bir tarla alacaktır, olmadı borçlanmıştır, borcunu ödemek için satar. Sahi borçsuz kaç çiftçi kaldı? Çiftçinin karnından kırk tane “seneye” çıkarmış… Gelecek seneler de genelde hep borç getirir ne yazık ki…
Bir şirket, mallarını neden satar?
Ya şirket iş kolunu değiştirmiştir, daha çok kazanmak için yeni yatırımlara finans sağlar ya da iflas etmemek için. Belki etmiştir bile…
Şeker fabrikaları satılacak. Binlerce şekerpancarı üreticisi ve işçi işsiz kalacak, geçim darlığına düşecek. Ama yine şeker tüketecek… İthal nişastadan yapılacak şeker… Milli servet dışarı gidecek, ülkece yaşanacak sağlık sorunları da cabası…
Tütün, pamuk, fındık derken şekerpancarı da aynı hikaye olacak…
Geçtiğimiz köprü ve yollara para verir olmuşuz.
Çileği sorsan çocuklara “Tarlada mı ağaçta mı yetişir?” diye “Migros’ta, Kipa’da” diyecekler neredeyse…
Tecavüzde dünya üçüncüsü, kadın cinayetleriyle iş kazalarında Avrupa birincisiyiz.
Eğitimde ve basın özgürlüğünde kara listede olsak da yine de sormayalım mı?
Bir ülke, birikimlerini neden satar?
