TRT’nin hayal dünyamıza hükmettiği yıllar… “Radyo Tiyatrosu” ile iç alemimizi zenginleştiriyoruz. Yaşıtlarımın o günleri anımsayacağını inanıyorum. Kulağımızı radyoya dayayıp can kulağıyla oyunu dinliyoruz. Hissederek canlandırıyoruz, duygulanıyoruz. Yeni farklı hayatlara, olaylara tanıklık ediyoruz tiyatronun büyüsüyle.
- Vasfi Uçkan (1929-12 Mart 2014), çocukluğunun geçtiği Ödemiş ve çevre köylerinde zenginleşiyor. Bunu edebiyatımıza, özellikle de tiyatro dünyamıza farklı bir dille armağan ediyor. Çok az Ödemişlinin tanıdığı, bildiği şair, öykücü, oyun yazarı bir değerimiz. “Radyo Tiyatrosu” ile tanışmamış olsam, değerli büyüğüm Neccar Türkcan Ağabey ÖLÜMÜN YÜZÜ adlı yapıtını 2011’de armağan etmemiş olsa -yeri gelmişken teşekkür ederim- belki ben de tanımayacaktım, bilmeyecektim H. Vasfi Uçkan’ı.
Uçkan, bir kunduracının çocuğu. Ödemiş Erkek Sanat Enstitüsü’nde, Ankara 2. Erkek Sanat Enstitüsü’nde okuyor (1948). Bir süre Ankara Yüksek Teknik Öğretmen Okulu ve İstanbul Yıldız Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi’ne devam ediyor. Hayat şartları gereği Deniz Astsubay Okulu’na geçiyor. Başarısı üzerine sınavla subaylığa yükseliyor (1957). Makine Kıdemli Yüzbaşı rütbesinde iken kendi isteğiyle 1972’de emekli olup ordudan ayrılıyor.
İlk şiiri Ödemiş’te çıkan bir Efe gazetesinde yayınlanıyor (1944). 1950 yılından sonra VARLIK, YÜCEL, YEDİTEPE, HİSAR, KAYNAK, TÜRK DİLİ, YENİ UFUKLAR vb. dergilerde CUMHURİYET, VATAN, DÜNYA, YENİ İSTANBUL gazetelerinde şiir, öykü, deneme ve eleştirileriyle görünmeye başlıyor. GURBET YOLCUSU (1951), BOŞLUĞA DÜŞEN TAŞ (1965), DENİZ KESİMİ (1965) adlı üç şiir kitabı ile ÖLÜMÜN YÜZÜ (1985) adlı öykü kitabı yayımlanıyor.
1967 yılına değin tiyatroyla ilgilenmediği gibi mesleği gereği iyi bir tiyatro izleyicisi de olamıyor. Aynı yıl ilk radyo oyununu yazıyor: ACILI TOPRAK (1967). Oyun, büyük ilgi görüyor. Ankara Kardeş Oyuncular Tiyatrosu’nda bir buçuk yıl (13 Kasım 1971-1972) oynanıyor. 240 kez sahne alıyor. (1983-1984) yıllarında da Devlet Tiyatroları’nda oynanıyor.1974 yılında TRT’ye giriyor. Ankara Radyosu’nda dramaturg olarak çalışmaya başlıyor. 1968 yılında yazdığı DELİ EMİNE adlı sahne oyunu, Ankara Mithatpaşa Tiyatrosu’nda 3 yıl (1968-1970) sahnede kalıyor. Tam 800 kez oynanıyor. Ayrıca (1984-1985) yıllarında Üsküp Halklar Tiyatrosu’nda da oynanıyor. Bu arada Prof. Dr. Özdemir Nutku’nun isteğiyle DTCF Tiyatro Kürsüsü’nde gece derslerine devam etmeye başlıyor.
- VASFİ UÇKAN; televizyon dizileri de yazıyor:HANİFE HALA, ZEYTİNLER ALTINDA, KADIN ANA, YOLLAR KAPALI, DOST ELLER, SAKİNLER APARTMANI. Aynı zamanda 30’a yakın radyo oyununun yazarı. Türkiye radyolarının en uzun yerli dizisi BÜYÜKBABA da unutulmaz oyunlar arasında yer alıyor.
- Vasfi Uçkan; şiirleri, öyküleri ve özellikle oyunlarıyla hayal dünyamızdaki yerini koruyor, koruyacak… Anadolu’ya özlemi dile getiren şiiriyle anıyorum.
BİR GÜN
Bir gün süreceğim atımı,
Çekeceğim yamçıyı sırtıma,
Garip halli mi desem, yolcu halli mi
Bıkmadan arayacağım
Hem kömür gözlümü, hem memleketimi.
Yolum hanlara düşecek,
Yörük çadırlarına düşecek.
Yolum uzaklara, ta uzaklara
Pınar başlarına,
Hemşeri düşlerine,
Yolum.
Daha bilmem nerelere,
Nerelere düşecek…
Bir gün ineceğim atımdan,
Öpeceğim o memleketin
Taşını toprağını.
O memleket,
Kömür gözlümün memleketi,
Benim memleketim, benim yurdum.
O memleket.
Zaman zaman selam durduğum
Ekmeğim kadar arı,
Suyum kadar duru
Çiçekler içinde çiçek, Anadolu!
________________________
* Ölümün Yüzü, Öyküler, Dayanışma Yayınları: 14 –Dayanışma Yayın Üretim Kooperatifi-, Birinci Baskı, Ocak-1985, Ankara, 62 sayfa.
* Acılı Toprak, Oyun-İki Bölüm, DT Devlet Tiyatroları Yayınları, No:29, 1. Basım, Ekim-1983, Baskı Sayısı: 1000, Ankara, 80 sayfa.
