Son günlerde yine en çok duyduğumuz “Emek olmadan yemek olmaz” sözü karşımızda. Bu defa da emek var ancak yemeğimiz aslanın ağzında. “Neden böyle söylüyor bu hoca hanım?” diyorsunuz biliyorum. Neden mi? Çünkü bin bir emek verdik ve üretim sezonunun sonunda verimli bir üretim yaptık. Ancak üretim planlaması hala yapılamadığı için arz talep dengesi kurulamıyor. Üretim fazla, arz az. Sonuç olarak ürünün birim fiyatı düşük. Bunu hem karpuzda hem de patateste yaşadık. Biz de bu yıl okulumuzda yaklaşık üç dekarda iki çeşit patates ürettik. Amacımız, öğrencilerimize farklı türlerin üretim aşamalarını uygulamalı olarak göstermek ve tabi ki üretim sonrası da elde ettiğimiz ürünü değerlendirmek. Sonuç harika; yüksek rekolte, yüksek kaliteli ürün ama fiyat….
Bu üretim sezonunda patatesin ilk sökümü başladığında toprak altı fiyatı 1 TL’nin üzerindeydi, şimdi 20 kuruşlarda. Neden böyle oluyor? Belki de hepimiz bunun nedenini de çözümünü de az çok biliyoruz. Ancak çözüm için adım atamıyoruz. “Niye?” diyeceksiniz, “Varsa bir çözüm yolu hep birlikte bunu niye uygulamıyoruz?” dediğinizi duyar gibiyim. Söyleyeyim size, neden mi?
Ben Ödemişli değilim ama uzun yıllardır burada yaşıyor ve burada tarım eğitimi veren bir yüksekokulda hem akademisyen hem yönetici olarak görev yapıyorum. Kendimi Ödemişli olarak görüyor ve “Bu kente elimden geldiğince ne yapabilirim?” sorusunu sorup elimden geleni naçizane olarak yaptığımı da düşünüyorum. Akademisyen olarak bu havzada alternatif ürünlere yönelik birçok araştırmaya imza attım (yaylada ve ovada brokoli, enginar, kuru soğan, sırık domates vb.). Bunları niye yapıyorum? İşte bugün yaşadığımız tek ürüne yönelik üretimler yerine arada alternatif üretimler yaparak ürün desenini değiştirmek, genişletmek, dönemsel olarak ürün çeşidini değiştirmek için. En büyük gayem bunlar. Ancak üreticilerimizin alışageldiği, yıllardır tarımını yaptıkları, belki de dededen toruna geçen meslekler gibi çiftçilerimizin de alıştığı, bildiği tarlaya karşıdan baktığında ürünün suya mı, gübreye mi, ilaca mı ihtiyacı var hastalık mı, zararlı mı var, bunları bildiğini hepimiz biliyoruz.
Yıllardır ürettiği ürünü gözlemlemesi, bir sorunla karşılaşırsa çözüm bulması mümkün olabiliyor. Ancak üreticimiz, yeni ve alternatif bir ürün yetiştirmek istese de çekindiği bazı hususlar oluyor. Örneğin; üretim aşamasında herhangi bir sorunla karşılaşır mı, karşılaşırsa bu sorunun ne gibi bir çözümü var ya da ürünü pazarlamada sıkıntı yaşar mı? İşte bunlar, çekindiği konulardan bazıları. Bunun yanında patates gündemde olduğu için yine patatesi örnek vermek istiyorum. Bu ürüne yönelik ekipmanları aldıkları, özel olarak bunların üretimini yaptırdıkları patates söküm makinesi vb. makineleri ve ekipmanları var. Dolayısıyla bunlar da üretimleri için birer yatırım. Bunları da değerlendirip işler durumda tutmak istiyoruz. Ancak unutmamamız gereken bir husus var: Her yıl aynı ürünü tarlamıza eker ya da dikersek toprağımızda yorgunluk olur, bunun yanında aynı türe ait hastalık ve zararlı etmenler, o bitkileri konukçu olarak kullandıkları için bu etmenlerin burada çoğalması için ortamı biz sağlamış oluruz onlara.
Sözü çok uzatıp sizi de sıkmak istemem ancak diyeceğim o ki münavebe (nöbetleşe ekim) yapalım, her üretim sezonunda alternatif ürünler, farklı ürün desenleri uygulayalım. Ama bu demek değil ki, Ödemişimizin meşhur patatesinden, Ödemişimizin karpuzundan, Ödemişimizin salçalık biberinden vazgeçelim. Asla bunu yapmayalım, sadece toprak yorgunluğu vb. olumsuzlukları yaşamamak için münavebe yapalım, alternatif ürünler de üretelim. Bunun içinde T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın başlattığı havza bazlı ürün desenleri için Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerine danışalım. Alternatif ürünleri havzada peyderpey üretelim.
Bol kazançlı ve bereketli üretimler dilerim.
