”İSTANBUL YIKILIR SÜLEYMANİYE YIKILMAZ ” 5 Asır eserleri ayakta kalan OSMANLI İmparatorluğunun BAŞ MİMARI ”MİMAR SİNAN”

featured
service
Paylaş

Bu Yazıyı Paylaş

veya linki kopyala

Kayserinin Ağırnas İlçesinde Nisan ayında doğan, İstanbul da 100 adet eseri olan Mimar Sinan’ı Osmanlının baş Mimarını, Sinan haftası olması dolayısıyla anlatmak istiyorum.

Eserlerini Çıraklık dönemi, Kalfalık ve Ustalık dönemi eserlerim diye gruplamıştır. Yaşamından ziyade Cami Mimarisinde kalfalık dönemi eseri Süleymaniye Camisinin yapım süreci ve tekniğini Prof. Dr. Mehmet Kırık Hocanın gizemli tarihinden bölümlerle aktarmak istiyorum.

Modern Mimarlık yapılarının 100-150 yıllık ömürlerinin olduğu bilinmektedir. Kanuni Sultan Süleyman döneminde İstanbul da yapılan Süleymaniye Camii, 89 adet depremi atlatarak, 5 asırdır günümüze kadar sapasağlam ayaktadır. Evliya Çelebinin Seyahatnamesinde 3 yıl boyunca temel toprak üzerine çıkamadı diye yazmıştır.

Doğru zemin, doğru temel üzerine yapılan inşaatı 7 yıl sürmüştür. Geleneksel yapım sistemi kullanarak bölge seçiminde kayalıkların yüzeye yakın olduğu yeri seçmiştir. Bugün Dubai de ve Japonya’nın uyguladığı kazık temel sistemini 450 yıl önce 30.000 otuz bin kazık çakarak uygulamıştır. Her kazık üzerine 15.000 ton basınç yüklemiştir. Beklemiştir.

Temel altında dehlizler vasıtasıyla havalandırma kanalları yapmıştır. Haliç ‘e 370 mt uzaklıktaki drenaj sistemi kurarak temelin kuru kalmasını korozyondan korunmasını sağlamıştır.

Taşıyıcı sistemi güçlü kılan, devasa yapıya sağlamlığı veren,  taş duvar örgülerin de kullanılan gizemli harç ile Anıtsal yapılar yapmıştır. Selçuklu, Osmanlının kullandığı beton kadar güçlü harç klasik horasan harcıdır. Kil kum karışımı agrega sertlik kazandırmaktadır. Dolgu malzemesi kireç sudur. Karbonlaşma için organik bileşenler peynir, süt, yün, yumurta akı, proteini güçlü olan deve kuşu yumurtası kullanılmıştır.

Klasik horasan harcına ilave olarak Roma Dönemi volkan tüfü harcına doğal kükürt bileşeni olan soğan ekliyor. Amaç soğan değil proteine kükürt ilave etmektir.

Prof. Dr. Mehmet Kırık hocamız karot laboratuvarında kırma testi yaptırarak iki kat horasan Roma harcı karışımının daha dayanıklı olduğunu kanıtlamıştır. Mimar Sinan horasan harcı Roma betonu ile sağlam esnek malzeme kullanmıştır. Kükürt ile neticeyi alacağını biliyordu çünkü o bir dahiydi.

16.y.y kimya ile tanışmıştır sırrını çözmüştür. Süleymaniye Camiinde kandil isleriyle Caminin kasnağında ters hava oluşturarak. Şamdanlardan çıkan isin Caminin is odasında biriktirerek Hacca giden develerin hörgüçlerine bağlamıştır. Sallandıkça islerden mürekkep elde etmiştir. Süleymaniye Camiinin Kütüphanesinin kitaplarını bu mürekkeple yazmıştır. Dünyanın dört tarafından getirilen 4 devasa mermer sütun ve fil ayakları ile yükler temele aktarılmaktadır.

Minareler kuleler yığma taş ile yapılmış. Süleymaniye Caminin minaresi 4,5 mt çapındadır.75 mt yüksekliğindedir. Minarenin salınım payı 10 cm’dir. Esnemeyen her şey kırılır. Minarenin klasik taş örgü köşe birleşimlerine kurşun doldurularak hareketli eklemler Japonya’daki sistem yaratılmıştır.

Cami kubbeleri Rönesans Mimarlarının yaptığı gibi ahşap iskelet üzeri tuğla ve kurşunla kaplanmıştır.

Dünya sanayi devrimine kadar bu kadar büyük kubbe inşa edemezken, Dünyanın en büyük kubbelerini yapmıştır. Süleymaniye Camii 7 yılda, 3500 işçi, 4 milyon iş saati 3200 kg altın 1,5 milyar mal edilmiştir.

Konuk Yazar

Mualla Akgün

Köşe Yazısı

”İSTANBUL YIKILIR SÜLEYMANİYE YIKILMAZ ” 5 Asır eserleri ayakta kalan OSMANLI İmparatorluğunun BAŞ MİMARI ”MİMAR SİNAN”