D vitamini
Kendisi hem bir vitamin hem de bir hormon olarak görev alıyor aslında. Özellikle bağışıklığınız için çok önemli olan bu vitamininin eksikliği, birçok sağlık sorunlarına sebep olabiliyor. Bu sebeple D vitamini seviyenizi en az altı ayda bir ölçtürüp gerekiyorsa takviye almanız çok önemli.
Kimlerde D vitamini eksikliği görülebilir?
D vitamini eksikliği, dünya üzerinde yetersizliği en sık görülen vitaminlerden biridir. Özellikle güneşlenmeden yoksun kalan ülkelerde ve koyu ten renkli bireylerde daha sık görülür. Yaşlılarda güneşte kalma süresinin azalması ve emilim bozuklukları sebebiyle eksiklik görülebilirken daha düşük yaş seviyelerinde genellikle sebep, güneş kremi kullanılması, karaciğer ve böbrek yetmezliği gibi bazı hastalıklar, kişide görülen fazla yağlanma, emilim bozukluğu hastalıkları olmaktadır.
Kanda D vitamini durumunu gösteren parametre şöyledir.
< 10 ng /ml – şiddetli yetmezlik
10 ng/ml – 20ng/ml – yetmezlik
21 ng/ml – 29ng/ml – eksiklik
>30 ng/ml – yeterli ( genellikle diyet öncesi bu aralık ve üzeri isteriz, düşük D vitamini seviyesi sizi yağlandırabilir ya da kilo aldığınız için yetersizliği gelişebilir)
> 150 ng/ml – toksik
Özellikle,
Yaygın kemik ve kas ağrısı, kemik hassasiyeti, kas güçsüzlüğü, yürüme zorluğu, dengesizlik, sık görülen kırık- çatlak gibi problemler yaşıyorsanız D vitamini seviyenizi ölçtürmenizde fayda vardır.
Yapılan son araştırmalar, D vitamini eksikliğinin birçok hastalığa sebep olabileceğini söylemekte: Şizofreni, depresyon, astım, Tip 1 diyabet, MS, osteoartirit, osteomalasi, rikets ve bir çok kanser türünün D vitamini ile ilişkili olabileceği düşünülüyor.
D vitamini yağda çözünen bir vitamindir.
Yaklaşık %80-90’ı deride ultraviyole ışınları sayesinde sentezlenir.%10-%20 de besinler yoluyla alınır.
Ancak güneş ışınlarından faydalanabilmek için bazı koşulları sağlamamız gerekir.
- Cildin direk güneş ışığına teması gereklidir, pencere veya cam arkasındayken D vitamini sentezi olmaz. Uygun ışın açısı ise 10:00-15:00 saatleri arasıdır.
- Sekiz faktörden daha fazla koruyuculu vücut kremi, D vitamini sentezine engel olmaktadır.
- Ülkemiz için D vitamini sentezi, Mayıs ve Kasım ayları arasında gerçekleşir. Kasım ayı itibari ile seviyeler düşmeye başladığından günlük alım formlarını özellikle bu tarihler arasında öneriyorum. Burada dikkat edilmesi gereken şey, önce değerlerinize baktırmanız ve ona göre hareket etmenizdir. Herhangi bir eksiklik söz konusu değil ise Kasım ayı sonrası günlük alım dozları şeklinde günlük almanız yeterli olacaktır.
% 10-20 gibi bir kısmı da besinlerle alınır demiştik. Bu besinler; somon, tuna, sardalye gibi yağlı balıklar, yumurta, karaciğer ve süt ürünleridir. Fakat günlük beslenme ile D vitamini eksikliğini gidermek mümkün değildir. Bu sebeple eksikliği var ise lütfen doktorunuzun reçete ettiği takviyeyi önerilen dozlar ve süre içerisinde kullanın.
**Dünya Sağlık Örgütü, yetişkin bireylerde kandaki D vitamini seviyesine bakılmaksızın 400-800 IU/ gün D vitaminini öneriyor. Yetersizlik veya eksiklik durumlarında hekim kontrolünde doz artabiliyor.
**Uluslararası Osteoporoz Vakfı ise 50 yaşın üzerinde veya menopoz dönemindeki kadınlarda kırıktan korunmak için günlük 1000 mg kalsiyum ve 800 IU D vitamini öneriyor.
Bebeklerde doğar doğmaz 400IU/gün D vitamini takviyesi başlanmalıdır. Anne sütü de D vitamini içerir fakat yeterli değildir. Annede D vitamini yeterli olsa bile bebekler güneş ışığına çıkarılmadıkça ve yeterli D vitamini takviyesi yapılmadıkça D vitamini eksikliği görülme riski artar. Bebek, D vitamini takviyesi almıyor ve yalnızca anne sütü ile besleniyorsa annenin D vitamini ihtiyacı 4.000-6.000 IU’ye kadar çıkabilir. Birebir takip edilmelidir. Gebelikte D vitamini eksikliği olması ise gebelik hipertansiyonu ve sezaryen doğum riskini artırabilir. Bu sebeple gebe ve emziren anneler, günde en az 1000 IU D vitamini takviyesi almalıdır.
Haftanız güzel geçsin.
