Horzum Yaylası
Bozdağlar Platosu üzerinde bulunan kuzey-güney yönlü oluk şekilli çukurluklardan Keldağ Tepesi’nin (1372 m.) kuzeyine uzanan sırtların eteklerinde yer almaktadır. Horzum Mahallesi, devamlı bir yerleşime sahip olup yaylaya da adını vermektedir. Horzum adı Harizm ya da Harezm’den geldiği düşünülmektedir. Horzum çukurluğu ve çevresi, Bozdağlar üzerindeki diğer çukurluklar gibi halk arasında yayla olarak anılmaktadır.
Denizden yüksekliği ortalama 800 metre olan yayla, Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. Çevresindeki ovalara göre yaz ve kış sıcaklık değerleri düşüktür. Temmuz ayı sıcaklık ortalaması 21°C, Ocak ayı ortalaması 1°C ve yıllık sıcaklık ortalaması 11°C olarak gerçekleşmektedir. Yıllık yağış miktarı 850 mm. civarında ve kar yağışlı gün ortalaması 2’dir.
Dar ve uzun bir yayla olan Horzum, Ödemiş’e 28 ve İzmir’e 140 km. mesafededir. Horzum Yaylası, tam bir safari parkuru görünümünde olan dağ yolu ile Çamyayla’ya 6 km mesafededir.
Horzum Yaylası’nın güneye bir oluk gibi devam eden çukurluğu Gencer Yaylası adı ile anılmaktadır. Gencer ve Horzum yaylalarına kadar olan geniş bir orman alanı ile doğa tutkunlarını ve ekoturizm meraklılarını çekmektedir. Horzum’un gür orman dokusu, en önemli doğa turizmi unsurudur.
Yayla, kış turizmi alt yapısına sahip değildir. Ancak bahar ve yaz aylarında az da olsa özellikle günübirlikçileri ağırlamaktadır. Kros, doğa yürüyüşleri ve bisiklet sporu için uygun bir ortama sahip bir mekandır. Horzum Yaylası çevresindeki orman alanı tür çeşitliliği ve genişliği bakımından Bozdağlar üzerindeki en zengin alanlardan bir diğeridir. Doğa ve botanik turizmi için Subatan, Ayvacık, Çamyayla‘nın devamı gibidir. Horzum Mahallesi’nin kuzeyine yapılması planlanan Kelebek Barajı’nın yaylanın yakın çevresine bereket ve bolluk getirmesi beklenmektedir. Zengin yeraltı suyu kaynakları ile bereketli bir coğrafyadır.
Günlüce (HYPAİPA-TAPAY-DATBEY)
Ödemiş’in kuzeybatısında Bozdağların eteğine kurulmuş gizemli bir yerleşim yeridir. Antik dönemden günümüze kadar gelen yerleşim alanı…
Günlüce, Ödemiş’e 6 km. uzaklıkta bir açık hava müzesi görünümündedir.
Amasyalı tarihçi Strabon, “Geographika” adlı yapıtında “Tmolos dağından Kaystros Ovası’na inerken Hypaipa kentiyle karşılaşırsınız.” cümlesi ile bu şehir için tarihin en eski tanımlamasını yapmıştır. Kesin tarihi ancak çevresindeki tarihsel oluşumlarla belirlenebilen kentin günümüzden 5-6 bin yıl öncesine ulaşan bir geçmişi vardır. Sardeis ile Ephesos kentleri arasındaki yol güzergahında bulunan Hypaipa; geç kalkolitik çağdan geç Tunç çağına, İ.Ö. 1315 yılında Hitit istilasına kadar sakin bir hayat sürmüştür. Helenistik dönemde Hypaipa’nın Lidyalılardan kalma önemli bir merkez olmasının yanında mitolojide Tmolos’un (Bozdağ) bir su perisi ve Dionyaos’un beslemesi, aynı zamanda ana tanrıça olarak bilinen “Hippa”nın adıyla anılması, Lidya kültürünün kalıcı etkisini göstermektedir. Bölgeye Türklerin gelişiyle önce Tapay, daha sonra Datbey ve son olarak da Günlüce adıyla varlığını sürdürmüştür.
Ödemiş Ovası’ndaki Hypaipa (Datbey-Günlüce) kenti, kökboyaları ve dokumaları ile tanınmıştır. Bozdağ’dan elde edilen safran parfümü, Lydia dışına satılmıştır. Ödemiş Ovası, Lydia halkınca yoğun biçimde iskan edilmiştir. Bu ovada Lydialılar koyun, keçi ve atlar beslemişlerdir. Bu atlara dayalı uzun mızraklı süvarileri ile tüm eski dünyaya dehşet saçmışlar, Persler ise mitolojilerindeki aşk ve doğurganlık tanrıçası Anahita adına bir mabet yaptırarak izlerini bırakmışlardır.
Akdeniz iklimini tüm karakteristikleriyle yaşayan mahallede Temmuz ayı sıcaklık ortalaması 25°C, Ocak ayı sıcaklık ortalaması 6°C ve yıllık sıcaklık ortalaması 16°C’dir. Yıllık yağış miktarı yaklaşık 700 mm.’dir. Bu iklim özellikleri zeytin ve patates tarımını yörenin kültürel bir unsuru haline getirmiştir. Buna karşın yaylalarında (Subatan, Ayvacık, Ovacık vb.) kestane, ceviz, patates ve fasulye tarımı yapılmaktadır.
Pişmiş topraktan yapılan Datbey Bardağı kültürü beş kuşaktır devam etmektedir. Bu işi sürdüren bir ailenin gayretleri ile sınırlı kalmış ve yok olma tehlikesini hissetmektedir. Mahalle, yürüyüş, foto safari, bisiklet faaliyetleri ve kültür turizmi için uygun bir çevreye sahiptir.
Ödemiş’e 5 km. uzaklıktaki Hypaipa, arkeolojik sit alanı ilan edilmesine rağmen bölgede herhangi bir yüzey araştırması veya kurtarma kazısı yapılamamıştır.
Ödemiş şehir merkezinden bölgeye dolmuş seferleri vardır.
Yarın görüşmek üzere…
Sevgiler…
