Bu hastalıklar genellikle, cinsel ilişki ile insandan insana bulaşan mikropların neden olduğu, üreme organlarının enfeksiyonlarıdır. Bugün için 40 ‘ tan fazla cinsel yolla bulaşan hastalık olduğu bilinmektedir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar dünyanın pek çok bölgesinde rastlanan bir halk sağlığı sorunudur. Sorunun gerçek boyutları birçok ülkede tam olarak bilinmemektedir. Ancak her yıl dünyada 250 milyondan fazla kişinin cinsel ilişki ile bulaşan bir hastalığa yakalandığı tahmin edilmektedir. Cinsel yolla bulaşan hastalıkların önemli bir halk sağlığı sorunu olmasının nedeni sık görülmelerinin yanında, erken tanı ve tedavi uygulanmadığı takdirde bu hastalıkların neden olduğu ek bazı sağlık sorunları ile birlikte 2. ve 3. şahıslara bulaştırılabilmesidir.
Korunmasız cinsel ilişki (kondom kullanmama) hastalığın sağlam eşe de bulaşmasına neden olur. Bunun yanında, tedavisi yapılmamış cinsel yolla bulaşan bir hastalığı olan hamile kadınların, doğum öncesi veya hemen doğum sonrası dönemde bebekleri de risk altındadır. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, kadın veya erkekte, kısırlık, düşük, yeni doğan bebeklerde görülen bazı enfeksiyonlara, dış gebelik, genital organ kanserleri gibi pek çok soruna da yol açabilmektedir.
Ayrıca cinsel yolla bulaşmış bir hastalığı olanların HIV (AIDS virüsü) ile bulaşma olasılığı daha yüksektir. Bu grup hastalığın tıbbi önemi yanında, gerek sosyal gerekse ekonomik olumsuz etkileri de gözlenmektedir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan bazıları, kan yolu ile de bulaşabilir. HIV (AIDS virüsü), hepatit B virüsü ve frengi mikrobu kanda da bulunduğundan temas yani cinsel ilişki dışında kan yolu ile de bulaşabilen hastalıklardandır. Bulaşmada kan nakli, steril (mikroplardan arındırılmış) olmayan şırınga ve iğneler, kesici ve delici aletler ( jilet, steril edilmemiş manikür ve pedikür setleri ) ve hatta hastalıklı kan bulaşmış diş fırçaları önemli rol oynar. Damar içi uyuşturucu bağımlılarının ortak kullandıkları şırınga ve iğneler ile bu hastalıkların bulaşma riski çok yüksektir.
Kadına cinsel yolla bulaşmış bu hastalıkların bir kısmı da o kadının bebeğine bulaşabilir . HIV yani AİDS enfeksiyonu, hepatit B, sifilis (frengi), gonore (bel soğukluğu), herpes ve klamidya adı verilen hastalıklar gebelik süresince veya doğum sırasında anneden bebeğine bulaşabilir.
Peki, cinsel yolla bulaşan hastalıkların en sık rastlanılan belirtileri nelerdir?
Cinsel organlardan akıntı (Akıntı su gibi, süt gibi, sarı veya yeşil renkte olabilir), bazen kötü kokulu da olabilir.
Ayrıca cinsel ilişki sonrası kanama,
İdrar yaparken yanma, sızı, sık sık az miktarda idrara çıkma ya da cinsel organ veya çevresinde kaşıntı gibi şikâyetlerle birlikte,
Cinsel bölgede kabarcık, yara, siğil veya kızarıklık,
Kasık lenf bezlerinde şişlik,
Testislerden bir veya ikisinde birden ağrı,
Hatta bazen sadece karın ağrısı olabilir.
Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak çok kolaydır. Bu konuda şu özelliklere dikkat edilirse çok sorun yaşamazsınız.
Şüpheli bir partner varsa ilişkide kondom (prezervatif) kullanın.
Cinsel eş sayısının artmasının, hastalık bulaşma riskini de arttırdığını unutmayın.
Hastalık belirtisi olmadan da bulaşma olabileceğini de unutmayın.
Alkol ve uyuşturucunun doğru ve sağlıklı düşünmeyi engelleyerek, cinsel ilişki sırasında olumsuz davranışlara neden olabileceğini aklınızdan çıkarmayın.
Başkalarının kullandığı şırınga, iğne, jiletleri kullanmayın.
Berber veya kuaförde 1 kez kullanılıp atılan malzeme isteyin.
Hamileyseniz, doğum öncesi dönemde düzenli sağlık kontrollerinizi ve bu konu ile ilgili tahlillerinizi yaptırın.
Cinsel eşiniz veya kendinizden şüphe ediyorsanız mutlaka test yaptırın.
Sağlıklı ve sevgi dolu günler dileğiyle…
Dr. Bilge Kayhan
Enfeksiyon Hastalıkları ve Kl. Mikrobiyoloji Uzmanı
