Merhabalar değerli okuyucularım. Bu hafta Dijital Veri köşemizde hayatımızdaki cep telefonu, sosyal medya ve mobil uygulamaların bizi nasıl takip ettiğini inceleyeceğiz.
Bilgisayarımızın kameraları, cep telefonumuzun mikrofonu, sosyal medyamızda yazılanlar… Hepsi birer veri aslında. Bu veri, Big Data denilen büyük verinin işlenmesi ile anlamlı bir hal alıyor. Verilerin işlenmesi, korunması ve analizi tahminleme algoritmaları ile hayatımıza ışık tutuyor. Işık tutuyor ama bir yandan da bizi bu şekilde takip eden ve ne yapacağımızı tahmin eden bir sistem oluşturuluyor.
Apple ve Iphone kullanıcıları bilir ki, “Hey Siri” dediğinizde “Sizi dinliyorum” diyerek hemen cevap verir. İstediğinizi ilettiğinizde size yardımcı olarak daha hızlı işlemlerinizi yapabilirsiniz. İşte bu bile sizin aslında 7/24 dinlendiğinizin bir kanıtı. Belki bu dinlemeler ses kaydı olarak tutulmuyor ama bunu da tabi ki bilemezsiniz! Bilgisayar kameralarının bazen yanıp söndüğü ve aktif hale geçtiği de çoğu kişi tarafından bilinen ve tespit edilmiş bir durumdur. Sosyal medyanızda gezinirken yorumlardan, gittiğiniz yerleri etiketlemenizden, kişilerden bahsetmenizden yola çıkarak aslında sizin bir davranış profiliniz çıkarılmakta. Aslında ne yapacağınızı tahmin etmeye çalışan bir sistem olduğunu düşünebilirsiniz.
Şimdi bu noktada şuna da değinelim: Güven duyulmayan uygulamaların telefonunuzda, aynı şekilde güvenmediğiniz programların da bilgisayarınızda bulunmaması gerekiyor. Yoksa size ait tüm veriler, bir şekilde ele geçirilebilir ama arkadaşınız ile konuşurken bir ayakkabı almak istediğinizden bahsederken, biraz sonra internette haber sitesine girdiğinizde önünüze ayakkabı indirimlerinin çıkması bir tesadüf değil. Herhangi bir arama yaptığınızda, iş sitesine girdiğinizde o arama ile ilgili reklamların size sunulması da yine sizi izlediklerinin bir ispatı.
Artık reklam ve pazarlama kampanyaları öyle bir hal aldı ki sizin neyle ilgilendiğinizi tahmin ederek hep önünüze seçenekler sunuyor. Hani ellerinden gelse sizin adınıza sipariş edip kapınıza bile bırakacaklar. Dijital Pazarlama, artık günümüzün vazgeçilmezi. Bunu pandemi döneminde daha net zaten gördük. Genç arkadaşlarımıza ve iş arayan yeni mezunlara da bu sektöre yönelmelerini tavsiye ediyorum.
Siz artık o kadar takip edilebilir bir durumdasınız ki sizin üzerinizden arkadaşlarınıza bile ulaşabiliyorlar. Mesela bir etkinliğe katıldınız. Sonra oradan ayrılıp eve gittiniz. Sabah da doğru işe. Akıllı algoritmalar, sizin o etkinlik ile ilgili olduğunuzu bildiğinden iş saatlerinden de iş yerinde bulunduğunuz için oradaki kişileri iş arkadaşlarınız olarak otomatikman işaretliyor. Bu şekilde onlara da sizin ilgilendiğiniz etkinlik ile ilgili bilgiler, reklamlar, öneriler sunuyor. Yani sizin bir etkinliğe gitmenize bile gerek yok aslında. “Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim” diye eski bir söz vardır bilirsiniz. Bunu bile dijitalleştirdiler desek sanırım yanlış bir söylem olmamış olur.
Herkese teknoloji dolu günler dilerim.
