'Maddelerde belirsizlikler bulunmaktadır'

Geçtiğimiz hafta perşembe günü jeotermal enerji santralleriyle (JES) ilgili 16 ilçede 33 farklı proje kapsamında gerçekleşecek ihalelerin 13 ilçede ertelenmesinin ardından Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP), basın açıklamasında bulundu. 

Basın açıklamasında şu cümlelere yer verildi: “Bilindiği gibi, İzmir Valiliği’nce 14 Kasım 2019’da 16 ilçede toplam 33 jeotermal sahanın ihalesi yapıldı. Ancak ihaleye açılan 33 sahadan sadece üçüne teklif verilmesi; şirketlerin danışıklı hareket ettiğini, ihalelere bu nedenle girmediğini düşündürmektedir. Böylece ileri tarihlerde sahaların ruhsatlarına, ihale bedeli ödenmeksizin sadece teminat vererek sahip olabileceklerdir. Bu durum, endişelerimizi daha da arttırmaktadır. Şöyle ki; ihaleye açılan 33 sahadan sadece üç adedine teklif verilmesi, şirketlerin danışıklı olarak mı hareket edip ihalelere girmediği kuşkusunu yaratmaktadır. Böylece ileriki tarihlerde hem ruhsatlara sahip olunabilecek hem de ihale bedeli ödenmemiş olacaktır.

Diğer yandan, toplumda oluşan tepkilerin zamana yayılarak sönümlenmesi sağlanmaya çalışılmış olmaktadır. Sahaların ruhsatlandırılması sürecinin izlenebilmesi çok zorlaşmış olduğundan şirketler, daha rahat hareket edebileceklerdir. Öte yandan, ihale yasasındaki birçok madde de sorunludur. Şirketlere geniş haklar sağlanırken doğanın, çevrenin, canlı sağlığının korunması ile ilgili maddelerde belirsizlikler bulunmaktadır. Bu yüzden de endişeliyiz. Doğanın korunması ve canlıların sağlığı, şirketlerin insafına bırakılmıştır. Bunun somut örnekleri, başta Aydın olmak üzere Salihli, Alaşehir ve Denizli’de yaşanmıştır. Aynı kabusu doğal olarak İzmirliler de yaşamak istemiyorlar. Bugüne kadarki jeotermal ile ilgili uygulamalar, halkın güveninin tümüyle yitirilmesine neden olmuştur. Bu nedenle, yeni sahaların ihalelere açılmasını istemiyoruz. 5686 Sayılı Jeotermal Kaynaklar ve Doğal Mineralli Sular Kanunu; doğaya, canlılara zarar verecek ve küçük çiftçilerin sonunu getirecek maddeler içerdiğinden bu maddelerin acilen değişmesini istiyoruz.”

“Yasanın bununla ilgili

maddesinin de değişmesini istiyoruz”

Açıklamanın devamında EGEÇEP tarafından şu ifadeler kullanıldı: ”Ayrıca ülkemizdeki denetimlerin yetersizliği de bilinen bir gerçekliktir. Bu nedenle sahaların denetiminde STK ve DKÖ temsilcilerinin yer alması sağlanmalıdır. İhaleye çıkarılıp teklif verilmeyen sahaların da ruhsatlandırılmaması için takipçisi olacağız. İhale Yasası’na göre ruhsat sahibi, ruhsat alanında açılacak sulama amaçlı kuyulara bile müdahale edebilecek yetkilere sahip olmakta, bu durum da büyük haksızlıkların kapısını açmaktadır. Yasanın bununla ilgili maddesinin de değişmesini istiyoruz.

Jeotermal sondaj açılabilmesi için kamu arazileri kullanılabileceği gibi köylünün toprağını da çok ucuza kamulaştırıp kullanabilme olanakları edinilmektedir. Bu da akla asıl amacın ucuza arazi sahibi olma art niyetini getirmektedir. Yine 5686 Sayılı Yasa’da bulunan ‘ortalama sıcaklığın üzerindeki suların jeotermal kapsamında sayılacağı’ ile ilgili madde, hem çok belirsizlik içermektedir hem de 22 ila 23 derece sıcaklıktaki suları bile bu kapsama aldığından kolayca istismar edilebilecektir. Tüm bu nedenlerle biz; yeni ihaleler yapılmamasını, gerçekleşen ihalelerin iptalini ve teklif verilmeyerek açık hale gelen sahalara yeni ruhsat verilmemesini, yasanın ise acilen çevre ve kamu yararına değiştirilmesini istiyoruz. Gelişmeleri yakından izleyeceğiz ve gerektiğinde doğamızı, yaşamımızı korumak için müdahil olacağız.”

JES’e karşı çıkan kurumlar

JES karşıtı platform bileşenleri ve diğer imzacı kurumlar şu şekilde: EGEÇEP, İzmir Barosu, İzmir Tabip Odası, Ziraat Müh. Odası İzmir Şb., Kimya Müh. Odası İzmir Şb., Makine Müh. Odası İzmir Şb., Jeofizik Müh. Odası İzmir Şb., İzmir Düşünce Topluluğu, Çeşme Kent Konseyi, Çeşme Ekoloji Platformu, Eğlen Hoca Mahallesi Muhtarlığı, İZÇEP, ÜZÜM-SEN, İzmir Yaşam Alanları, Karaburun Kent Konseyi, Ödemiş Kent Konseyi, Konak Kent Konseyi, AYÇEP, Tire Çiftçileri, Tüm Köy Sen, CHP İl Tarım Komisyonu, Ege 78’liler Derneği, Foça Forum, Köy-Koop, İHD İzmir Şb., Özgür BağChe Tohum Grubu, Arıkbaşı Mah. Muhtarlığı, Arıkbaşı Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, Ege ve Güney Marmara Kent Konseyleri Çevre Komisyonu, Devrimci 78’liler, Karşıyaka Kent Konseyi, GÜDODER, Ege Kent Konseyleri Birliği, Buca Kent Konseyi.

Ece Köseoğlu