Laktoz intoleransı
Laktoz, sütte doğal olarak bulunan, glikoz ve galaktozun birleşmesiyle oluşan, bir disakkarittir. Laktaz ince bağırsakta laktozu...
Laktoz, sütte doğal olarak bulunan, glikoz ve galaktozun birleşmesiyle oluşan, bir disakkarittir. Laktaz; ince bağırsakta laktozu galaktoz ve glikoza parçalama göreviyle sorumlu bir enzimdir.
Laktoz içeren besinler
Süt ve fermentasyon işlemi görmemiş süt ürünleri, doğal laktoz kaynaklarıdır.
Laktoz içermesi muhtemel diğer gıda ürünleri şunlardır: Ekmek ve diğer un mamulleri, işlenmiş kahvaltılık tahıl ürünleri, kahvaltı içecekleri, margarin, etler, salata harcı, şekerlemeler, gözleme, bisküvi, kurabiyeler ve bu çeşit gıdalardır.
Gıdaların etiketlerini dikkatlice okunmalıdır.
Laktoz intoleransı nedir?
Laktoz intoleransı, ince bağırsak hücrelerinin doğal olarak ürettiği laktaz enziminin eksikliği sonucu oluşur. Sütle alınan laktozu sindirmeye yetecek kadar laktaz yoksa genellikle kişiyi rahatsız edici bazı bulgular ortaya çıkar.
Belirtileri
- Bulantı
- Karında kramp şeklinde ağrılar
- Şişkinlik
- Gaz
- İshal
Bulgular, laktoz içeren besin yenmesi ya da içilmesinden 30 dakika ile iki saat sonra başlar.
Epidemiyolojisi
Yetişkinlerde laktoz intoleransı prevalansı yapılan bir araştırmada %12 olarak belirtilmiştir. Ülkemizde bu konu ile ilgili yapılan araştırmada 10-15 yaş grubu ilköğretim öğrencilerinde laktoz intoleransı görülme sıklığı %1 olarak saptanmıştır. Ulusal Sağlık Araştırma Enstitüsü, 2010 yılındaki raporunda laktoz intoleransı görülme sıklığını 0-1 yaş grubunda en düşük, yaşlılarda ise en yüksek düzeyde olduğunu belirtmiştir. Bu durumda laktoz intolerası görülme sıklığı yaşla birlikte artmaktadır
Primer laktoz intoleransı
Doğumdan sonra laktozlu besin alımıyla ortaya çıkar.
Laktazın yetersiz olması sebebiyle laktoz, glikoz ve galaktoza parçalanamaz.
Laktoz intoleransında beslenme tedavisinde kişiye özel olarak planlama yapılmalıdır. Her bireyde görülen şiddet ya da rahatsızlık eşit olmadığından kişinin kendini tanıması büyük önem taşımaktadır.
- Primer laktoz intoleransında süt ve süt ürünleri, hazır çorbalar, bisküvi ve benzer ürünler, soslar, püreler, krema, kaymak gibi besinler çıkartılmalıdır.
- Yağ içeriği yüksek besinlerden uzak durulmalı, yağda kızartma, kavurma gibi pişirme yöntemleri kullanılmamalıdır.
- Laktaz enziminin yetersiz olduğu durumlarda ise tamamen laktozsuz diyet gerekli değildir.
- Bu besinlerin miktarları azaltılmalı ve semptomlara göre değerlendirilmelidir.
Laktoz eksikliği ve besin elementlerinin emilmesi
Laktoz intoleransının laktoz içeren gıdalardan sakınılması gerekmektedir. Ancak laktoz içeren gıdalardan sakınmak beslenme açısından risk yaratabilir. Süt, diyette fazla miktarda kalsiyum, fosfor, magnezyum, riboflavin, vitamin D ve protein sağlar.
Fosfor, magnezyum, riboflavin ve vitamin D, laktoz içermeyen besinlerde de bulunmasına rağmen kalsiyumun %75’i laktoz içeren besinlerden karşılanır.
