Kuru domates üssü Torbalı

Torbalı’da güneşte ve fabrikalarda kurutulan domateslerin çok büyük bir bölümü, Batı ülkelerine ihraç oluyor. Yıllardır kuru domates üretiminde adeta üs olan Torbalı’da halk da artık kuru domatesi sofrasından eksik etmiyor. İlçede yetişen ve güneşte doğal yollarla kurutulan domatesler, 60’ın üzerinde ülkeye ihraç edilirken bu üründen yapılan domates sosu ise meşhur İtalyan pizzasının ana malzemesini oluşturuyor.

On yıllardır ilçede çiftçilerin domatesi doğal yöntemler ile güneşte kurutup ihraç etmesi, 2000’li yılların başlarında fabrikalaşmanın başlaması ile Torbalı kuru domatesi, endüstriyel üretim zincirine dahil oldu. Nisan ayında ekimi yapılan domates, Temmuz ayında hasat edilmesiyle yeni bir heyecana sahne oluyor. Tarlalardan toplanan domatesler, kurutulup başka bir ürüne dönüşeceği geniş ovalara kamyonlarla getiriliyor. Sabahın ilk ışıkları ile mesaiye başlayan işçiler, domatesleri tek tek ikiye keserek güneş ışığı, nem ve rüzgarın etkisiyle kuruması için beyaz örtünün üzerine seriyor. Üzerine talebe göre kükürt veya tuz serpilen domatesler, yaklaşık bir haftada kuruyarak paketlenmek üzere fabrikalara gönderiliyor. İhraç olan Torbalı kuru domatesi, artık yerli halktan da talep görüyor. Daha çok meze olarak sofralarda kullanılan kuru domates, pazarlarda ve marketlerde de yerini almış bulunmakta.

Alternatif bir ürün

Türkiye’nin kurutulmuş domates ihracatının yüzde 95’ini karşılayan bölgede paketlenen ürünlerin başta Avrupa ülkeleri olmak üzere ABD ve Japonya’nın da aralarında bulunduğu 60’ın üzerinde ülkeye ihraç edildiğini ifade eden Torbalı Ticaret Odası Başkanı Abdulvahap Olgun, “Torbalı Ovası’nda 400 bin tondan fazla domates üretiliyor. Eskiden alternatif ürün elde edilemediği için domatesler tarlada kalabiliyordu. Artık domatesler, kurutulduğu için tarlalarda kalmıyor. Bu güneş açısı, nem oranı ve rüzgar, Türkiye’de hiçbir yerde yok. Bu ovada yetişen domates, yine bu ovada kuruyor ve buradaki fabrikalarda işleniyor. Bu da Torbalı’nın bu alandaki önemli bir özelliği” dedi.

İtalya’nın pizzasına, ABD’nin hamburgerine

Kurutulmuş domateslerin 3.5 Euro’ya kadar ihraç edilebildiğini söyleyen Olgun, “Üretici, 30-40 kuruşa domates satıyor. Biz, bunu işleyip yeni bir ürün haline getirdiğimiz için domates değer kazanıyor. Kurutulmuş domatesin kullanım alanları, ülkelerin tüketim alışkanlıklarına göre farklılık gösteriyor. İtalyanlar, meşhur pizzalarında domates sosunu bu domateslerden yapıyorlar. ABD’de hamburgerciler, hamburgerlerinde sos olarak bu domatesi kullanıyor” diye konuştu.

İtalyanların Torbalı ovalarında üretilip organik olarak kurutulan domatesi çok sevdiğini söyleyen Olgun, “Kurutulmuş domates, pizza malzemesi olarak kullanılıyor. İtalya’da meşhur pizzacılarda organik domates soslu pizza olarak satılıyor. İtalyanlar, organik domatesi tercih ediyor. Türkiye’den giden domatesler çok ilgi görüyor” dedi.

Torbalı halkının da artık Torbalı kuru domatesini talep ettiğini ifade eden Olgun, “Torbalı’nın kuru domateste kat ettiği yolu gören hemşerilerimiz, zamanla bu alternatif ürüne daha da talep göstermeye başladı. Bu talebi gören hem pazarcı esnafımız hem de market işletmelerimiz, bu ürüne tezgah ya da reyonlarında yer vermeye başladı” diye konuştu.

Onur Karagöz