DSİ Genel Müdürü, merak edilen o projeyi anlattı

Tire’nin Gökçen Mahallesi yakınlarında bulunan Türkiye’nin ilk suni yeraltı suyu besleme tesisi ilgi görmeye devam ediyor. Devlet Su İşleri Genel Müdürü Mevlüt Aydın, Küçük Menderes havzasındaki bu modelle birlikte Türkiye’ye örnek olacak bir ilkin başarılacağını belirtti.

Tarım ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü tarafından Küçük Menderes Havzası’nda oluşturulan Türkiye’nin ilk suni yer altı suyu besleme tesisinde Tire Eğridere’den gelen su yerin altına süzdürme yöntemiyle aktarılıyor.

“YERALTINDAN AŞIRI SU ÇEKİLİYOR”

Geçtiğimiz hafta Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli tarafından da ilgiyle incelenen projenin detaylarını anlatan DSİ Genel Müdürü Mevlüt Aydın, “Küçük Menderes Havzası, 3 bin 502 kilometrekarelik su toplama alanı ile Ege Bölgesi’nin en önemli tarım ve su kaynaklarına sahip havzalarından biri olma özelliğini taşıyor. Nüfusun 500 bine yaklaştığı havzada yaşayanların geçim kaynağı önemli oranda sulu tarıma dayanmaktadır. Ekilebilir ve sulanabilir tarım arazisi büyüklüğü ise yaklaşık 885 bin dekarlık bir alanı kapsamaktadır. Çalışma çerçevesinde DSİ tarafından depolanabilir bütün yüzey suyu kaynakları projelendirilmiştir. Beydağ Barajı ile sulamaya açılan 196 bin 500 dekar araziye ek olarak inşa halinde olan ve planlama çalışmaları tamamlanan 7 barajla birlikte, sulanan alan miktarının 330 bin 310 dekara çıkarılması hedeflenmektedir. Küçük Menderes Nehri Alt havzasında gerçekleştirilen hidrojeolojik etütlere göre, yer altından yılda 289 milyon metreküp su çekilebilecek potansiyel mevcut olmasına karşın 810 milyon metreküp su çekilmektedir. Aşırı çekimler sonucu yeraltısu seviyeleri hızla düşmüş ve su taşıyan jeolojik birimlerde su kalmamıştır. Ancak havzada bulunan depolanabilir baraj ve göletler ile hidrojeolojik etütlerle ortaya konan yer altı suyu potansiyeli, 885 bin dekar tarım arazisinin tamamının sulama ihtiyacını karşılayamamaktadır.

“5 MILYON METREKÜP SU YER ALTINA DEPOLANACAK”

Küçük Menderes havzasının su kaynaklarının geliştirilmesine yönelik Havza hidrolojisinde depolanamayan (depolama olanağı bulunmayan) yüzey suyunun bir kısmının Tire Eğridere Gökçen arazilerinde yapay besleme açık havuz yöntemi ile yeraltına süzdürmeye yönelik bir proje çalışma yapılmıştır. Bu projeyle; Bölge Müdürlüğümüzce Tire İlçesi Gökçen Köyü arazilerinde yer alan 1,430,000 metreküp lik bir Hazine arazisinde, Eğridere çayı yakınında 4.600 m uzunluğundaki duvar ve tel çit ile çevrili bu alanda, işletmeye yönelik proje çalışması hazırlanmıştır. Yağışlı aylar olan Aralık-Mayıs periyodunda 6 aylık sürede en düşük akımın 250 l/s mertebesinde olduğu ön görülmektedir

Türkiye’de ilk defa gerçekleştirilecek proje ile asgari 5 milyon 27 bin metreküp su kış aylarında yer altına depolanacak ve yaz aylarında sondaj kuyuları ile yapılacak çekimlerde yaşanılan düşüşlere engel olunması sağlanacak ve de YAS kuyularına ilave su temini maksadı taşıyacaktır.

“YER ALTI SU SEVIYELERI YÜKSELECEK, ENERJI MALIYETLERI DÜŞECEK”

Bölgede yapılan rasat çalışmalarına göre 2008 yılında bölgedeki, kuyuların yeraltısu seviyeleri 40 metre civarında iken, 2018 yılında ise yaklaşık yeraltısu seviyeleri 90-100 metrelere düşmüştür. Proje ile yer altına asgari 5 milyon 27 bin metreküp su depolanacak ve yer altı su seviyelerinde önemli yükselişler sağlanarak çiftçilerin kuyularındaki pompaj elektrik enerjisi giderlerinde ciddi tasarruf sağlanacaktır” diye konuştu.

Aydın, havzadaki su yetersizliği ve suya olan yoğun talebin kendilerini yeni mühendislik çözümlerine yönelttiğini belirtti. Genel Müdür Aydın, ilki Tire Gökçen’de yapılan yer altı suyu besleme projesinin, Türkiye’nin su kaynaklarının geliştirilmesi açısından önemli projelerden biri olacağına dikkati çekti.

Aydın, “14 Mart tarihinde Tarım ve Orman Bakanımız Sayın Dr. Bekir Pakdemirli ile birlikte projenin çalışma sahasında incelemede bulunduk. Çalışmalar devam ediyor. Bu projeler ülkemizin yüzey ve yer altı sularının birlikte planlanmasına yönelik yeni bir bakış açısıyla Küçük Menderes gibi birçok havza ve ovada su yetersizliğinin çözümü ve su kaynaklarının geliştirilmesine son derece önemli katkılar sağlayacak” değerlendirmesinde bulundu.

Başar Uçar