Cumartesi pazarı

Geçenlerde internet ortamında karşılaştığım bir habere göre Ödemiş’in Cumartesi Pazarı, Türkiye’deki en orijinal 10 pazarın arasında yer alıyormuş. “En orijinal 10 yerel pazar” başlığı ile verilen haberde Ödemiş pazarı ile birlikte Tire pazarının da adı yer alıyordu.

“Köylülerin bahçelerinde ve tarlalarında yetiştirdiği, civardaki dağlardan, dere kenarlarından topladığı ot, sebze ve meyveleri sattığı, dokudukları kumaşları, diktikleri giysileri veya işledikleri bezleri en yakındaki büyük kasabalarda sattığı pazarlar, bugün iktisatçıların piyasa dediği, dünya ekonomisinin kaderinin tayin edildiği alışveriş ortamlarının atası” şeklinde betimlenen yerel pazarlar arasında Ödemiş ve Tire pazarlarının da sayılması elbette ki Ödemiş ve Tire için artı değerdir.

“Eski üretim ve satış usullerinin hala geçerli olduğu pazarlar artık turistik bir ilgi nesnesi haline geldi. Ege, Karadeniz veya Orta Anadolu’da hala kadınların yaptıkları peynirlerini, bahçelerinde yetiştirdiği otları veya dokudukları kumaşları sattığı pazarlar, sadece yerli turistlerin değil yabancı turistlerin de ilgisini çekiyor. Başka hiçbir yerde bulamayacakları mor domatesi, manda yoğurdunu, keçeyi, kiremit güveç kabını, çam balını, çökelek peynirini, mısır ekmeğini ve bunun gibi sayısız yerel ürünü buralarda buluyorlar. Jürimiz, bu hafta Türkiye’nin en değişik, en ilginç 10 yerel pazarını seçti.”

Ödemiş ve Tire’den başka bu pazarlar arasında Bodrum Yalıkavak Pazarı, Milas Pazarı, Alaçatı Pazarı, Bartın Garılar Pazarı, Kastamonu Pazarı, Sürmene Pazarı, Adana Kuş Pazarı ve Muğla Pazarı yer alıyordu.

Bilmiyorum kaçımız bu değerin farkındayız ama haberde yer alan jürinin ifadelerine göre Ödemiş Pazarı’nın özellikleri şu şekilde sıralanıyordu:

“Gelen pide ve kebap da yiyor

İzmir’in Ödemiş ilçesindeki Cumartesi Pazarı 110 yıllık. 650 üretici ve 1200 esnafla bölgenin en büyük pazarlarından biri. 11 cadde, 14 sokak ve iki meydandan oluşan 21 bin metrekarelik alana yayılıyor. Pazarın yüzde 80’ini Ödemişli pazarcılar, geri kalanını Tire, Bayındır, Kiraz ve Torbalı’dan gelenler oluşturuyor. Kadınlar pazarı bölümü büyük ilgi çekiyor. Burada dantel, iğne oyası, mekik oyası ve kanaviçe gibi el işleri, çözme, germe, ibrişim olarak bilinen el dokuması bezler, iç gömlekleri satılıyor. Peynir Pazarı’nda ise kadınların keselerin içinde sattığı çökelek, tulum peyniri ve tereyağına rağbet fazla. Pazara gelenler; Ödemiş kebabı, ince kıyılmış maydanoz ve peynirden yapılan Töngül pidesi yemeyi de ihmal etmiyorlar”

Tire Pazarı için de şu bilgiler vardı:

“Civar illerden tur düzenleniyor

Salı günleri kurulan ve neredeyse ilçenin tüm sokaklarına yayılan Tire pazarı o kadar ünlü ki İzmir’den, Selçuk ve Kuşadası’ndan gezi düzenleniyor. Pazar, her salı sabahı belediye hoparlörlerinden okunan Pazar Duası’yla başlıyor. Esnaf; bolluk, bereket ve kazanç için dua ediyor. 1700’den fazla tezgahı olan Tire Salı Pazarı’nda mevsimine göre kuzukulağı, şevketibostan, turp otu, hardal, pazı, mellengeç, çobandüdüğü gibi ot ve sebzeler satılıyor. Peynir, çökelek ve yağların dışında iğne oyaları, kanaviçeler ve keçe, nalın, semer, kalay, urgan gibi az bulunur ürünleri de bulmak mümkün. Zaten pazar, Tahtakale Meydanı ve arasta gibi ahilik geleneğinin hala sürdüğü tarihi yapıların yer aldığı bölümleri de kapsıyor.”

Cumartesi Pazarı, Ödemiş’e dışarıdan gelen yerli turistler için ilginç özelliklere sahiptir. Yaklaşık 1.5-2 kilometrelik bir uzunluğa sahip olması, ucuz olması ve organik olmasa da en azından üreticiden tüketiciye ulaşması açısından ilgi gören pazarımızın marka değerini de büyütmemiz gerektiğine inanıyorum.

Özellikle İzmir ve çevre ilçelerden gelen fotoğraf meraklıları için bulunmaz bir atölye gibi. Bu yüzden cumartesi günleri boynunda fotoğraf makinesi asılı çok sayıda yabancıya rastlayabiliyoruz pazarda.

Fakat bana göre bir düzensizlik ve kargaşa hakim bu 10 orijinal pazar arasında yer alan Cumartesi Pazarımıza.

Öncelikle pazarın Hürriyet Caddesi’nde kalan bölümünün biraz daha genişletilmesi gerektiğine inanıyorum. Pazarcılar, her geçen gün caddeye daha da yaklaşıyorlar gibi. Oysa sergi için alan çok geniş. Yani caddeyi kapatmalarına ve darlaştırmalarına gerek yok. Bu çerçevede orta alanın geniş bir cadde olarak kalması ve insanların rahat rahat dolaşmaları sağlanmalı.

Ve pazar alanının daha temiz kalması sağlanmalı.

Pazarımızda yok yok… Cumartesi olması büyük bir avantaj. Yapılacak ufak tefek dokunmalarla pazarımız daha albenili hale gelebilir.

Altın yumurtlayan tavuk masalını bilirsiniz. Aman kesmeyelim.

Bu konuda görev sadece belediyenin olmamalı. Vatandaş da bu ufak dokunuşlara katkı yapmalıdır.

İyi pazarlar…