- Haberler
- Bugün Dünya Engelliler Günü!
Bugün Dünya Engelliler Günü!
Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen ve bu konuda farkındalığın arttırılması amacına yönelik özel günlerden biri olan...
Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen ve bu konuda farkındalığın arttırılması amacına yönelik özel günlerden biri olan 3 Aralık Dünya Engelliler Günü; Birleşmiş Milletler tarafından 1992 yılında kararlaştırılmış, 1993 yılında da engellilerin sorunları yeni tanımlama ve başlıklar halinde insan hakları meselesi kapsamında yorumlanmıştır.
Türkiye’de 5378 sayılı yasa kapsamında
Engelli görme, işitme, duyma, ortopedik, spastik veya zihinsel olarak değerlendirilebilse bile genel tanımlama olarak ‘normal bir kişinin kişisel ya da sosyal yaşantısında kendi kendisine yapması gereken işleri, bedensel ve ruhsal yeteneklerindeki kalıtımsal ya da sonradan olma herhangi bir noksanlık sonucu yapamayanlar’ şeklinde açıklanabilmektedir. Değişik tanımlamalar Dünya Sağlık Örgütü’nce (WHO) ve Türkiye’de de 5378 sayılı yasa kapsamında mevcuttur.
Demografik çalışmalarda toplumların ortalama %8’i engelli olarak görülmekle birlikte, Türkiye’de bu oran %12.3, Finlandiya’da %32,İngiltere ve Hollanda’da %26’lar seviyesindedir. Bu oranlara, toplumun ortalama %20’lik yaşlı nüfus ve kronik hastalığı olan insanlar da eklendiğinde, kabaca her üç kişiden birisi için aşırı özen gösterilmesi gereken hedef nüfus ortaya çıkmaktadır ki bu rakam Türkiye açısından 10 milyon sınırındadır.
İzmir’de 98.564 engelli, Ege’de %15
Türkiye’de, engel gruplarına göre alt başlıklara baktığımızda, kronik hastalıklar nedeni ile 808.335, zihinsel 482.361, ortopedik 321.895, görme 216.077, ruhsal ve duygusal 176.475 ve dil ve konuşma olarak da 37.494 vatandaş olarak tanımlanmıştır. Rakamlar her yıl için %4-9 oranında artmaktadır.
Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Ulusal Engelliler veri tabanına göre, kamu kuruluşlarına herhangi bir nedenle başvurmuş bireylerin beyanları esas alındığında toplam 1.559.222 kişi engelli kapsamındadır. Bu rakamın 98.564’ü İzmir’dedir. Bir başka çalışmada bu rakam 1.800.000 civarındadır ve %15’e yakını Ege bölgesindedir.
Alt gelir grubunda rakamlar daha yüksek
Birleşmiş Milletler verilerine göre dünyada 500.000.000’un üzerinde engelli mevcuttur. Bu rakamdaki can alıcı bu sayının çok önemli bir kısmının düşük gelirli toplum kesimine ait olmasıdır. Dolayısıyla engellilik nedenleri ve türleri ne olursa olsun karşılaşılan güçlükler değişmemekte, eğitim noksanlıkları, ev, ulaşım ve kentsel doku içinde fiziki altyapı eksiklikleri ya da uygunsuzlukları üzerine binen yoksulluk, durumun vahametini arttırmaktadır.
Hepimiz birer engelli adayıyız
Engellilerin özel yaşamından devletin istihdam politikalarına kadar uzanan yelpazede Türkiye’nin tatmin edici bir noktada olduğu söylenemez. Son yıllarda yasal anlamda yapılan değişikliklerin topluma olumlu yansımaları olmakla birlikte, istihdam oranlarında uygulama pratiği istenilen seviyelere erişememiştir. Çağdaş ve evrensel değerleri benimsemiş toplumlar engelli vatandaşlarına fırsat eşitliği kapsamında pozitif ayrımcılık uygulamakla da yükümlüdür. Unutmayalım! Hepimiz birer engelli adayıyız.
Gülten Kır Güzel
Bakmadan Geçme
