Beyin

Dünkü yazımızda klasik olarak algı beş duyuya ayrılır demiş ve bunları teker teker saymıştık.

Algı kendi başına oluşan tek bir süreç değildir. Aksine, uyarıcıların doğru biçimde algılanabilmesi için bir dizi aşamadan oluşur.

Algı, beyne gönderilen bilgiyi seçip, düzenleyip, yorumlamamız gereken aktif bir süreçtir:

Bu seçim;

• dikkat,
• tecrübeler,
• ihtiyaçlar ve
• tercihler aracılığıyla yapılır.

Yorumlama süreci;

• tecrübelerimiz ve
• beklentilerimiztarafından ayarlanır.

Algı Yanılması:

Bazen bizden veya algı özelliklerinden dolayı uyarıcılar olduğundan farklı olarak ya da hiçbir uyarıcı yokken bir uyarıcı varmış gibi algılanabilir. İki tür algı yanılması vardır.

Bunlar: İllüzyon ve Halüsinasyondur.

İllüzyon:

İllüzyonda gerçekte bir uyarıcı vardır. Fakat bu uyarıcılar olduğundan farklı algılanmaktadır. İllüzyon, fiziksel ve psikolojik olmak üzere ikiye ayrılır.

1. Fiziksel İllüzyon:

Algılanan uyarıcının özelliklerinden kaynaklanır.

Örneğin: Bardaktaki çay kaşığının kırıkmış gibi gözükmesi.

1. Psikolojik İllüzyon:

Algılayan kişinin psikolojik özelliklerinden kaynaklanır.

Örneğin: Yerdeki dal parçasının yılanmış gibi algılanması.

NOT: Fiziksel illüzyon, uyarıcının kendisinden kaynaklandığı için tüm insanlarda aynı şekilde algılanırken, psikolojik illüzyon ise kişinin psikolojik özelliklerinden kaynaklandığı için kişiden kişiye değişir.

Halüsinasyon(sanrı):

Hiçbir uyarıcı yokken kişinin bir uyarıcı varmış gibi algılamasıdır.

Örneğin: Kişinin vücudunda örümceklerin yürüdüğünü söylemesi gibi

NOT: İllüzyonda gerçekte bir uyarıcı varken halüsinasyonda yoktur.

*** Algı, bilişsel antrenmanla çalıştırılabilir ve geliştirilebilir***

1. Algıda seçiciliği etkileyen faktörler

*Dış faktörler

• Uyarıcının şiddeti ve büyüklüğü: Büyük puntolu yazıların diğerlerine göre daha önce algılanması.

• Tekrar: Bir öğretmenin öğrencileri uyarmak için tahtaya 5-6 defa vurması.

• Tuhaflık : Bir sınıfta iki koyun ile bir çobanın görülmesi

• Değişkenlik : Sıra arkadaşımızın saçlarını boyattığının farkına varmamız.

• Hareketlilik : Lunaparktaki yanıp sönen ışıkların fark edilmesi.

• Zıtlık : Kar’ ın üzerinde siyah tavşanın daha rahat fark edilmesi.

*İç faktörler

• İlgi

• Meslek

• İhtiyaçlar

• Beklentiler

• Geçmiş yaşantı ve deneyimler

1. Algıyı Etkileyen Faktörler

Algının, çevredeki uyarıcı durum ve nesnelere anlam verilmesi olduğunu söylemiştik.

Çok önemli: Uyarıcı durumlara anlam verilmesini etkileyen faktörler algıyı etkileyen faktörleri anlatır.

Buna göre beyaz önlüklü birinin hastanede doktor, okulda öğretmen, lokantada garson olarak algılanmasını etkileyen faktör ortamdır.

Bireylerin iç veya dış çevreden gelen uyarıcıları farklı şekillerde algıladıklarını söylemiştik. Bu uyarıcıların algılanmasında birçok faktör etkilidir. Bunlar ;

• Dikkat

• Geçmiş yaşantı ve öğrenme

• Güdü ve ihtiyaçlar

• Algıya hazır olma

• Psikolojik durum

• Çevre

• Kişisel özellikler

• Duygular

İnsan, beynin her iki tarafını kullanır; ancak genellikle bir taraf daha baskın olmaktadır…

ALGI – BEYİN ve BİLİŞSEL ANTRENMAN

Kısaca hatırlayalım, bağlantıya çok şaşıracaksınız…

SAĞ BEYİN / Yaratıcı Zekâ…

1. Sağ beyin, bilgiyi bir bütün olarak ve resimle işler.
2. Tasvir ve semboller kullanır; resimlere şekillere ve renklere tepki verir.
3. Sözel ifadeler dışında müziğe, vücut diline, dokunmaya tepki verir.
4. Sezgicidir, önsezilerini ve hislerini takip eder.
5. Nesnelerle soyut değil, duygusal olarak ilişki kurar.
6. Uzaysal ilişkileri kullanır.
7. Duygusal ve üretici taraftır.
8. Görerek ve duyarak öğrenir.
9. Hayallere, şiire, mecaza meraklıdır.
10. Ayrıca vücudun sol bölümündeki duyusal organları ve vücut hareketlerini kontrol eder.
11. Vücudun sol tarafındaki duyu organlarını ve vücut hareketlerini kontrol eder.

İşlevleri: Yaratıcılık, Subjektif, Hatırlama, Bütünü görme, İç güdüsel, Sezgisel, hissetme, İşitme, Duyma, Koklama, Tat alma, Ritmik, Hatırlama, Müzikal

Vücudun sol tarafını kontrol eder,

1. Duygusaldır,
2. Dokunsal yollarla öğrenir,
3. Duyguları serbest bırakır,
4. Yüzleri hatırlar,
5. Daha fazla risk alır, daha az kontrollüdür,
6. Yazılı ya da gösterilen talimatlara uyar,
7. Problemleri bütüne bakarak çözer,
8. Çizimi ve nesneleri kullanmayı tercih eder,
9. Eşanlamlı biçimde düşünür,
10. Benzer nitelikleri arar,
11. Sezgiseldir,
12. Bütünseldir,
13. Kendiliğindendir,

Sevgiler