Yıkmayı iyi biliyoruz!

Türkçe, bilindiği gibi Orta Asya kökenli bir dildir. Bugünkü Moğolistan sınırlarında bulunan Ural-Altay bölgesinde ortaya çıktığı söylenir. Günlük hayatta çok farkına varmazsınız ama Türkçeye Batı'ya yapılan akınlar sonucunda Rusça, Ermenice, Farsça, Arapça, İngilizce ve Fransızcadan çok sayıda kelime geçmiştir. Bazıları da uysa da uymasa da cinsinden doğan kelimelerdir. Örneğin çaydanlık kelimesi. Çay, Çince kökenlidir. 'Dn' Farsçada –lık, -lık anlamı katan bir ektir. Çaydan; çaylık demektir. Biz de bir -lık daha ekleyip, 'çaylıklık' yapmışız. Aslında 'demlik' yeterli… Çünkü demliğin içinde sadece çay bitkisi demlenmiyor.

Restorasyon: 'Eski bir yapıda bozulmuş, yıkılmış olan yerleri, bölümleri aslını bozmayacak bir biçimde onarma.' Fransızcadaki 'onarmak, yenilemek' anlamındaki 'Restaurer' fiilinden alıntı. Yıkılmış bir şeyi yeniden ayağa kaldırmak.

Türkçe okunuşu ile yazarsak 'store' fiili, bizde 'dikmek' ve 'ayağa kaldırmak' anlamına geliyor. Re- önekiyle 'yeniden dikmek, onarmak'

'Topkapı Sarayı'ndaki Valide Sultan Dairesi'nde yapılan restorasyon çalışması sırasında dikkatsiz ve özensiz çalışma sonucu tarihi yapının duvarlarında delikler oluştu. Restorasyonu yürüten firma hakkında soruşturma açıldı.'

'Kastamonu'da 514 yıllık tarihi geçmişi olan ve İstiklal Marşı'nın şairi Mehmet Akif Ersoy'un vaizlik yaptığı Nasrullah Camisi'nde özel bir şirket tarafından yapılan restorasyon sonrasında caminin içindeki yazı ve süslemelerin birçoğunun yapılan badanayla kaybolduğu belirtildi.'

'Sivas'ın Divriği ilçesinde bulunan Kız Köprüsü'nde kepçeyle çalışma yapıldığı ortaya çıktı. Arkeolog Nezih Başgelen, Kültürel ve Doğal Mirası İzleme Platformu'nun sosyal medya hesabında, yapılan tahribata ait fotoğrafları paylaşarak, 'Tarihi bir cinayete daha neden olmamak için acilen buradaki restorasyon işlerinin durdurulmasını platform olarak kamuoyuna ve yetkililere duyurmayı bir görev biliriz' ifadelerini kullandı.'

'Galata Kulesi'nde gerçekleştirilen 'restorasyon' çalışmalarına tepkiler devam ediyor. İBB, Galata'da yaşananları tarihçi yazar İlber Ortaylı, mimar ve restorasyon uzmanı Prof. Dr. Zeynep Ahunbay ve akademisyen Dr. Sercan Sağlam'a sordu. Ortaylı, 'Manzara çok vandalcaydı' ifadelerini kullanırken Ahunbay, 'Tarihi eserlere çok hassas yaklaşmak gerekiyor çünkü onlar, geri getirilemeyecek değerlerdir' şeklinde konuştu. Sağlam ise, 'Oluşacak titreşimler, orijinal yapıya kuvvetle muhtemel zarar verir' şeklinde yorumda bulundu.

**

'Restorasyon, kültürel değerlerin korunması, geleceğe aktarılmasını ve tarihi yapıların harap olan bölümlerinin daha fazla tahrip olmasını önlemek için aslına uygun biçimde yenilemek amacıyla yapılan çalışmalardır. Genelde inceleme, belgeleme gibi ön aşamalara ek olarak düzeltme ve koruma gibi işlemleri içerir.'

Sonuç: Yeniden onarmayı henüz öğrenemedik ama yıkmayı iyi biliyoruz…

Sonucun sonucu: Şu 'ihale' yani başkasına havale etme işlerinde her şey 'para kazanmak' olmamalı…