YAYLA PATATESİNDE DERTLİ HASAT

Ödemiş'te yayla patatesinde beklenen fiyatların oluşmaması üreticiyi kara kara düşündürmeye başladı. Yurt genelinde devam eden patates hasadı nedeniyle arzın fazlalaşması Ödemiş'in Gölcük ve Bozdağ Yaylalarında sökümü yapılan patatesi de etkiledi. Yayla patatesinde fiyat 40 kuruşa kadar indi.

Yayla patatesinde kilo fiyatının en az 80 kuruş olması gerektiğini dile getiren Gölcüklü üreticiler ağırlıklı olarak patatesi depoya kaldırmayı tercih ediyor. Yayla patatesinde yaşanan sıkıntının yurt genelinde patates ekim alanlarının %200 artmasından kaynaklandığını aktaran ziraat mühendisi Özkan Akgün, Türkiye'nin patateste üretim politikasının olmaması nedeniyle her hasat döneminde üreticinin bilmeceyle karşı karşıya kaldığını ifade etti.

'EKİM ALANI YURT GENELİNDE %200 ARTTI!'

Ödemiş'te yayla patatesinin fiyatının 40 ila 50 kuruş arasında değiştiğini kaydeden Akgün, '2015 yılı ilkbaharında patatesin pazardaki kilo fiyatının neredeyse 5 liraya varması nedeniyle patatese olan ilgi arttı. Bugün Gümüşhane'ye, Kars'a dek birçok bölgede patates ekimi yapılmaya başladı. Ekim alanlarındaki artış %200'le ifade ediliyor. Andığımız bölgelerde de tıpkı Ödemiş'in yayla patatesinde olduğu gibi ekim Mayıs-Haziran aylarında hasat da Eylül-Ekim aylarında gerçekleşiyor. Arzın bu denli yüksek oluşu nedeniyle Ödemiş'in yayla patatesinin fiyatı da üreticinin beklentisinin çok çok altında kaldı.

Baharda yaşanan fiyat dalgalanmasında tüketimin çok üstünde bir üretim gerçekleşeceğini ifade etmiştik. 2012 yılındaki büyük kriz sonrası üretici 2014'te temkinli hareket etse de 2015 yılında borçlanma pahasına ekim yaptı. 1 kilogram patates maliyetinin 70-80 kuruşa çıktığı bir dönemde ürün arzının yüksek oluşu fiyatları aşağıya çekerek üreticiye sıkıntı olarak yansıyor. Üreticilerimiz yayla patatesini ovadaki ürüne göre dayanıklı oluşu nedeniyle depolarına kaldırmaya başladılar' dedi.

'PATATESTE UZUN VADELİ PROJELER GELİŞTİRİLMELİ'

Patatesteki fiyat istikrarsızlığına karşı küçük ve orta ölçekli patates üreticisinin devlet tarafından desteklenmesi gerektiğini sözlerine ekleyen Akgün şöyle devam etti:   'Patates insan beslenmesini vazgeçilmezi ve stratejik bir tarım ürünü olduğunu, Küçük Menderes gibi alüvyon dolgu topraklı, özel mikroklimada bilakis desteklenmesi gerektiği görülmelidir.  Durumumuza uygun evrensel ölçekli, uzun vadeli makro bilimsel projeler geliştirilmelidir öncelikle. Yoksa daha uzun yıllar patates üretimi bir kumar, tüketimi de lüks ile fakirin ekmeği arasında gidip gelecektir.

Aile işletmelerinin sürdürülebilir üretim yapmasını amaçlayan, patates üretici birlikleri yaratılmalı ve korunmalıdır. Kısa vadeli, günü kurtaran destekler, planlamalar günümüze kadar patates fiyatlarını olumsuz etkilemiş, fiyatlar istikrara oturmamıştır. Asıl sorun üretimin kendi içindeki çeşitliği, sayıyı artırıp, bunun devamlılığını sağlayacak mekanizmayı kurabilmektir. Devletin öncelikle büyük ve endüstriyel tarımı desteklemek yerine küçük ve orta ölçekli patates üreticilerine yönelik fiyat istikrarı ile sürdürülebilir patates üretimini sağlaması gerekiyor'

Başar Uçar