'Ünesko' bilem gêse 'ne'nên' dêmicez!!!'

'Birgi Tarihi Kenti (İzmir)' diye kayıtlarına geçmiş durumdayız UNESCO'nun. 7 yıl oldu 'Dünya Miras Geçici Listesi'ne (*) gireli.

Her geçen gün Birgi, daha geniş bir turist kitlesini kucaklıyor. Google'da yapacağınız bir aramayla bunu görmek olası. Gezip görenler izlenimlerini paylaşıyor. İspanya'nın Toskana kasabasıyla eş tutuluyor. Kıyaslanıyor. O güzelim sessizliğin burada da yaşanabileceği yazılıp-çiziliyor, fotoğraflar paylaşılıyor. Ama çoğunluk yerli turist akını var diyebiliriz!

***

Dört yıl önce gezmiştik Toskana kasabasının bulunduğu SİENA vadisini ve kentini. O günlerin izlenimlerini izninizle paylaşmak isterim: 'SIENA, müze kente gidiyoruz. Orta İtalya'da Ortaçağ'dan olduğu gibi kalabilmiş kente. Ama ne gidiş? Daracık yollar. Dolana dolana. Tıpkı bir yılan kıvraklığında. Gidiş-geliş var. Birer araçlık. Doğa bozulmamış. Üzüm bağlarına teğet geçiyoruz. Orada. Sırtlarda. Bayırlarda. İp gibi dizilmiş. Tepelerde evler. Çoğunluk iki katlı. Ekin tarlaları da var. Ama sık değil. Arada sırada. Yeşilin binbir tonu. Cennet gibi diyar. Yolumuz üzerinde ayrı yöne de gidiliyor. Dikkat ettim. O yollar da daracık. Tarlaları, bağları bozmadan açılmış. Kolumu dışarı uzatsam, dallara çarpacak gibi.

UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde. Şahin yuvası sanki. Dağların arasında, surlarla korunan bir kent. Girişte, ayak bastı parası ödeniyor. Araç garajda kalıyor. Toplu taşıma kentin girişinde sonlanıyor. Küçük araçlar girebiliyor kente. Yaya yürüyoruz.

SIENA'yı tepeden izliyoruz. Fotoğraflıyoruz. Gölgelik hep. Yorulmuyoruz bu nedenle. SAN DOMENICO BAZİLİKASI karşılıyor bizi. 14. yüzyıldan kalma. Tavanları çok yüksek. Tuğladan. Çatısı bildiğiniz oluklu kiremitten. Kısa bir göz atıyoruz. Yola devam. İniş aşağı. Taştan yapılma. Elin oğlu hiç asfalt atayım dememiş! Evlerin kapıları yüksek, büyük. Bizim gibi kafileler var. Kalabalığız.

SIENA, en çok turist çeken kentlerden biriymiş. 'Siena Üniversitesi' 1240'da kurulmuş. Tarihi boyunca hukuk ve tıp fakültelerinden yetiştirdiği öğrencilerle ismini duyurmuş. Günümüzde de en önemli İtalyan üniversitelerinin başında gelmekteymiş.

Şehirdeki öteki Siena Yabancılar Üniversitesi (Universita Per Stranieri di Siena)'ne her yıl çok sayıda Türk öğrenci Erasmus ve diğer programlarla gelirmiş. Bakalım rastlayabilecek miyiz? Şans!

Sokak lambaları bile antika. Kapılar, kapı tokmakları, duvarlardaki demir halkalar, pencereler, daracık eğimli ara yollar, azıcık meydanımsı yerde heykeller-anıtlar, şırıl şırıl içilecek su akan çeşmeler…

Gözlerimizi dört açmışım, izliyorum. Kaydediyorum. Eşimle sürekli paylaşıyoruz.

Miiiiiiisssssss gibi PİZZA kokusu geliyor. Yakınımızda. Her çeşidi var. Kocaman bir tekerlek büyüklüğünde. Çeyrekten de küçük dilimlere bölünmüş. İstediğin kadar kesip verebiliyor. Öyle turisti taciz etme filan yok! Esnaf kendi halinde. Ürettiğinin kalitesi, sunumu ile ilgili. Tertemiz giysili. Özenli.'

***

Gönlüm Birgimiz için bir an önce Siena'daki düzeyi yakalamayı istiyor. Etkili yetkililerin, yetkili etkililerin bu süreyi kısaltmalarını, geçici listeden daimi listeye Birgi'yi terfi ettirmelerini bekliyor ve umuyorum.

***

'Ünesko' bilem gêse 'ne'nên' dêmicez!!!'

11 Ocak 2019

___________

(*) http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR-44395/dunya-miras-gecici-listesi.html-31.12.2018-12.55