Tam buğday ekmeği ve beyaz ekmek

Tam buğday ekmeğinin yapım aşamasında buğdayın bütünü kullanılır. Diğer bir ifadeyle ayrıştırılan herhangi bir bölümü yoktur. Oysa beyaz ekmek yapımı böyle değildir. Beyaz ekmek yapımı sırasında buğdayın kepek ve 'ruşeym' kısmı ayrılır. Tam buğday 3 kısımdan oluşur;

Ruşeym: Buğdayın çekirdek kısmına verilen addır. Ağırlık olarak buğdayın sadece % 2.5'luk kısmını oluşturur. Lif bakımından oldukça zengindir. Aynı zamanda vitamin ve mineraller bakımından da zengindir.

Kepek: Bu kısım, buğdayın en dış kısmıdır. Buğdayın kabuğu olarak bilinen kepek, buğdayın % 15'ini oluşturur. Lif bakımından buğdayın en zengin bölümüdür.

Endosperm: Buğdayın büyük bölümüne verilen addır. Ortalama bir buğdayın % 80'lik kısmını oluşturur. Özellikle nişasta yönünden zengindir. Tam buğday ekmeği yapımında yukarıda saydığımız buğdayın tüm bölümleri kullanılırken beyaz ekmek yapımında sadece endosperm kısmı kullanılır.

Tam Buğday Ekmeğinin Faydaları Nelerdir?

Kolesterol: Tam buğday ekmeğinin 'kötü kolesterol' olarak bilinen vücuda zararlı kolesterolü düşürdüğü bilinir. Özellikle kolesterolü bir çıkıp bir inenler için tam buğday ekmeği iyi bir dengeleyicidir.

Sindirim Sistemi: Tam buğday unundan hazırlanmış ekmek lif yönünden değerlendirildiğinde beyaz ekmeğe göre çok daha fazla lif içeriğine sahiptir. Lifli gıdalar sağlıklı beslenme programlarında ciddi bir yer tutar. Lifli yiyeceklerin en belirgin özelliği bağırsak hareketliliğini sağlamasıyla birlikte kabızlığı önlemesidir.

Düşük Glisemik İndeks: Tam buğday ekmeğinin glisemik indeksi, beyaz ekmeğe göre daha düşüktür. Bu sayede tam buğday ekmeğini yedikten sonra daha uzun süreli tokluk hissi yaşanır, ani acıkmalar ortadan kalkar ve kan şekeri beyaz ekmekte olduğu gibi aniden yükselmez.

Glisemik İndeks:  Glisemik indeksi yüksek yiyecekler kan şekerini hızla yükseltir, kısa süre sonra ise açlık hissi verir. Glisemik indeksi düşük yiyecekler ise uzun süre tok kalmanızı sağlar, kan şekerini hızlı şekilde yükseltmez ve şekerin dengede kalmasına yardımcı olur.

Vitamin ve Mineraller: Tam buğday ekmeğinin besin değeri oldukça yüksektir. Gerek vitaminler gerek mineraller bakımından beyaz ekmeğe göre son derece zengindir. B1, B2, B3, B9 (folik asit) ve E vitamini içerir. İşte tam buğday ekmeğini beyaz ekmekten ayıran bir diğer önemli nokta budur.

Kilo Vermek: Uzun süreli bir tokluk hissi yaratması nedeniyle diyet listelerinde sık sık gördüğümüz tam buğday ekmeği beyaz ekmeğe göre daha besleyici olmakla birlikte aynı beyaz ekmek gibi yüksek kalori değerine sahiptir. Yani 5 dilim normal ekmeğin yerine 5 dilim tam buğday ekmek koymak kilo vermenizi sağlamaz. Ama günde 1 dilim ekmek tüketecekseniz bunun tam buğday ekmeği olması alacağınız vitamin, mineral ve besin lifi bakımından beyaz ekmeğe göre oldukça avantajlı olacaktır.

Yüksek Tansiyon: Tam buğday ekmeği, tansiyon hastalarında kan basıncının kontrol altında tutulması için önerilen besin lifi, potasyum, magnezyum, folat, demir ve selenyum mineralleri bakımından zengin olduğundan tansiyonun düşürülmesine yardımcı olabilir.

Ece Köseoğlu