Sizde de kansızlık var mı?

Etrafımızdan ' bende kansızlık varmış' diyeni çok duyarız. Evet, kansızlık gerçekten yaygın bir hastalıktır. Kansızlık ya da Anemi, oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin eksikliğinde ortaya çıkan durumdur. Anemisi olan kişilerde üşüme, yorgunluk veya halsizlik belirtileri yaygındır. Birçok farklı anemi türü vardır ancak en yaygın tip demir eksikliği anemisidir.

Anemi nedir? Anemi, yeterli kırmızı kan hücreniz olmadığında ortaya çıkar. Bu kırmızı kan hücrelerinin görevi, akciğerlerden oksijeni alıp kan dolaşımı aracılığıyla vücudun diğer tüm organ ve dokularına taşımaktır. Bunun kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan demir ve yardımcı bir protein olan hemoglobin ile yapar.

Anemi kimlerde gelişir? Herkeste görülebilir ancak şu kişilerde daha yaygındır:

-Kadınlar: Adet dönemlerinde ve doğumda kan kaybı nedeniyle anemi olabilirler. Özellikle adet kanaması fazla olan kadınlarda görülür.

-1-2 yaş arası çocuklar: Hızlı büyüme nedeniyle, çocuklar daha fazla demire ihtiyaç duyar. Bebekler: Bebekler anne sütünü veya mamayı bıraktıklarında yeteri kadar demir alamayabilir çünkü katı gıdaların içeriğindeki demir, vücut tarafından kolayca emilemez.

-65 yaşın üzerindeki insanlar: Bu yaş gurubunda demirden fakir diyetlerle beslenme ve bazı kronik hastalıklara yakalanma olasılığı daha fazladır. Ayrıca çoklu ilaç kullanmaları ve bazı ilaçların kansızlık yapabilmesi de yaşlı insanlarda neden olarak karşımıza çıkar.

Anemi ne kadar yaygındır? Anemi, küresel olarak iki milyardan fazla insanı etkilemektedir, bu da toplam nüfusun %30'undan fazladır. Özellikle beslenme sorunu bulunan ülkelerde yaygındır, ancak sanayileşmiş ülkelerde de birçok insanda görülmektedir.

Aneminin farklı tipleri var mıdır? Birkaç farklı anemi türü vardır ancak hepsinde ortak olarak kan dolaşımdaki kırmızı kan hücrelerinin sayısı azalmıştır.

– Vücudunuz yeterli miktarda hemoglobin ya da kırmızı kan hücresi üretmezse,

– Vücudunuz üretilen hemoglobin düzgün çalışmazsa,

– Vücudunuz kırmızı kan hücrelerini çok hızlı parçalarsa ya da kan kaybı varsa.

Örneğin anemi türlerinden biri olan demir eksikliği anemisinde demir eksikliğinden ötürü hemoglobin üretimi azalır bir diğer anemi türü orak hücre anemide üretilen hemoglobin düzgün çalışmamaktadır.

Aneminin belirti ve bulguları nelerdir? Yorgunluk, nefes darlığı ve üşüme gibi belirtiler tüm anemi türlerinde görülür. Diğer bulgular şunlardır: Baş dönmesi veya halsizlik, Sık baş ağrıları, Ağız içi ve dudak kenarlarında hassasiyet, Cildin soluk, kuru olması veya cildin kolayca morarması, Alt bacakta istemsiz hareketler (huzursuz bacak sendromu), Hızlı nabız, çarpıntı vb. Demir eksikliği nedeniyle tırnaklarınız kırılgan veya kaşık şeklinde olabilir ve saçınız dökülebilir. Tat alma duyunuz değişebilir veya kulaklarınız çınlayabilir. Farklı anemi tipleri başka ciddi sorunlara yol açabilir. Örneğin Orak Hücreli Anemisi olan kişilerde genellikle kalp ve akciğer komplikasyonları görülür. Tedavi edilmeyen anemi, aritmiye, kalp büyümesine veya kalp yetmezliğine yol açabilir. Ayrıca sık sık enfeksiyonlara açık olma ve depresyona girme riskiniz de artar. Demir eksikliğinde görülen özel bir diğer durum ise; buz çiğnemek, tebeşir ve toprak yemek gibi yiyecek olmayan şeylerin yenmesidir. Çocukların beslenmelerinde yeterli miktarda demir ve diğer besin maddelerinin bulunması oldukça önemlidir; çünkü demir eksikliğine bağlı olarak motor becerilerinin gelişimi gecikebilir ve öğrenme problemleri yaşayabilirler. Yaşlılarda anemi, bilinç bulanıklığı veya depresyona neden olabilir. Halsizlik, yürümeyi zorlaştırabilir. Hamilelik sırasında demir eksikliği, erken doğum olasılığını arttırır ve bebeğin düşük doğum ağırlığında olmasına neden olabilir.

Hamileyseniz, demir eksikliği anemisi gelişme olasılığı daha yüksektir. Çünkü bebeğiniz demir ve diğer besinler için size muhtaçtır. Bu yüzden hamile olan birçok kadın anemiyi önlemek için demir ve vitamin hapları alır.

Anemi tanısı almak sadece başlangıçtır, altta yatan nedeni bulmak ve ortadan kaldırmak gerekir.

Anemi Nasıl Teşhis Edilir? Muayene ile birlikte tahlil ve tetkikler yapılarak anemi teşhisi konulur. Tam kan sayımı testinde hematokrit, hemoglobin değerlerine ile birlikte alyuvarların, akyuvarların ve trombositlerin sayısı kontrol edilir. Eğer tam kan sayımı testi ile anemi teşhisi kondu ise kansızlığın nedenine yönelik diğer testler yapılabilir ki bunlar; hemoglobin elektroforezi, retikülosit sayımı, demir ve ferritin, dışkıda gizli kan vb. tetkikler istenebilir.

Anemi Nasıl Tedavi Edilir? Öncelikle kansızlığın sebebini bulmak ve nedeni ortadan kaldırmak temel hedeftir. Neden, beslenme eksikliğine bağlı ise demir eksikliği ve folik asit nedeniyle oluşan anemi için hekimin tavsiye edeceği yeşil ağırlıklı sebze, et, bakliyat ve meyvelerin tüketilmesi ya da dışarıdan alınacak bir takım takviye vitamin, mineral haplar, iğnelerle yapılabilir. B12 eksikliğine bağlı gelişen anemi içinse damla veya enjeksiyon yardımıyla vitamin takviyesi verilebilir. Eğer anemi ilerlemiş ve tehlikeli bir noktaya gelmişse kan ve ilik kök hücre nakli yapılabilir. Ya da anemiye neden olan ve hayatı tehdit eden ciddi bir kanamanız varsa cerrahi bir operasyon da tavsiye edilebilir.

Sağlıkla ve sevgiyle kalın…