ÖDEMİŞTE MİLDİYÖ İDDİALARINA NET YANIT

'2011'den beri mildiyöyle ilgili sıkıntı yaşanmadı, fiyatlar üretim azaldığı için yüksek'

Türkiye'nin önemli patates üretim merkezlerinden Niğde'de mildiyö nedeniyle artan ekim alanına karşın rekoltenin beklenenden düşük olacağı belirtilirken, Niğde Ziraat Odası Başkanı Veli Kenar'ın Ödemiş ve Nevşehir'de de patates mildiyösünün etkili olduğuna dair açıklamaları Ödemişli patates üreticilerini ayağa kaldırdı.

Ödemiş'te geçen yıl yaşanan don felaketinde 300 bin ton ürünün tarlada kaldığı, mildiyönün bu yıl Ödemiş'te de etkili olduğu şeklinde çıkan haberlerin gerçeği yansıtmadığını ifade eden Ödemişli ziraat mühendisi Özkan Akgün, fiyatlardaki yükselmenin ülke genelindeki üretimin %60 oranında azalmasından kaynaklandığını vurguladı.

 'YURT GENELİNDE EKİM %60 AZALDI'

Patates fiyatlarındaki yükselişin üreticinin üretimden uzaklaşmasından kaynaklandığını aktaran Akgün, 'Patatesin geçmişte marketlerde aşırı pahalanmasının tek nedeni Ödemiş´te 300 bin ton (aslında 100 bin ton civarı) patatesin toprakta donması değil,  2012´den sonra tüm ülke patates üretiminin %60 oranında düşmesi ve sonrasında gelen patates tekelciliğidir. Türkiye'de Ödemiş patates üretim payı %10 kadardır. Niğde ise %25 pay alır.

Ülkemizde patatesin fiyat artışının iki önemli ayağı var. Birincisi küçük ve orta ölçekli binlerce patates üreticisinin 2012 yılından sonra üretim yapamaması. İkincisi de; 35 milyon dolarlık Elit, Anaç ve Sertifikalı tohumluk dış alımına ödenen döviz, patates üretim maliyetindeki %50 paya sahip sertifikalı tohumluklardaki 2013'den itibaren aşırı artışı.

Aslında bu iki ana neden de kendi içinde birbirini tetikliyor ve etkiliyor. Zira üretim maliyetinin yarısını oluşturan tohumluk üzerine, tarla kirası, mazot, taban gübresi gibi ilk yatırımlar, tüm maliyetin dörtte üçünü oluşturuyor ve an baştan bu giderleri karşılayabilmek gerekiyor.

Bir de tüm bunların üzerine binen sermayeye bağlı üretim ve aynı anlayışın uzantısı pazarlama taktikleri. Sonuçta doğal olarak market fiyatlarını tavan yaparken, küçük ve orta ölçekli üretici maliyetlerini ancak kurtarabiliyor' dedi.

 '2011'DEN BERİ MİLDİYÖ YÜZÜNDEN VERİM KAYBI YOK'

Akgün, Ödemiş'te patates mildiyösünden kaynaklanan sıkıntının en son 2011 yılı bahar ekiminde yaşandığına dikkati çekerek, 'Öte yandan patates mildiyösü çok eski ve patatesin en bilinen hastalığıdır. Çok yağmurlu ve ılık geçen yıllar dışında Ödemiş patates tarımında önemli verim kaybına yol açmamıştır. Zira tüm Ödemiş patates üreticileri bu fungus etmenine karşı, koruyucu ve tedavi edici fungusitin periyodik uygulanmasında bilgilidirler.

En son Ödemiş´te 2011 yılının bahar ekiminde, mildiyöden dolayı ciddi sıkıntı yaşamıştı patates üreticileri. O yıldan beri, zaten periyodik fungusitini kullanan Ödemiş üreticisinin patates mildiyösünden dolayı verim kaybı olmamıştır' ifadelerini kullandı.

 NE DEMİŞTİ?

Niğde Ziraat Odası Başkanı Veli Kenar, Niğde'de devam eden patates hasadıyla yaptığı açıklamada ilgili şu ifadeleri kullanmıştı: 'Şu anda bazı tarlalarda hasat başladı ve kilosu 60 ile 65 kuruşa satılıyor. Eylül ayının ortalarına doğru hasadın tam başlamasıyla birlikte patatesin fiyatının tarlada 1 ile 1.5 liraya kadar çıkması bekleniyor. Bunun anlamı, patatesin pazarlarda ve marketlerdeki fiyatı yine yüksek olacak. Ayrıca bu mildiyö Niğde dışında da görülmüş. Bize gelen bilgilere göre mildiyö, Nevşehir ve İzmir´in Ödemiş ilçesinde de etkili olmuş. Bu hastalık nedeniyle patates üreticisi de ektiğinin karşılığını alamayacak ve bırakın kr etmeyi birçok çiftçimiz maalesef zarar edecek´

Başar Uçar