Küçük Menderes için tehlike çanları

Türk tarım ve hayvancılığının en önemli merkezlerinden Küçük Menderes Havzası'nda kuraklık sorunu, iyice etkisini göstermeye başladı. Tire Süt Kooperatifi Başkanı Mahmut Eskiyörük, böyle giderse beş yıl içinde Küçük Menderes'te sulu tarımın sona ereceğini belirtirken, 'Devlet, fazla su tüketen organize sanayilere ve belediyelere atık sularını arıtıp bu suları tarımsal sulamaya uygun hale getirmeyi şart koşmalı' dedi.

İzmir'in en bereketli ovaları olan Ödemiş, Tire, Selçuk, Torbalı, Bayındır, Kiraz ve Beydağ'ı sulayan Küçük Menderes Nehri, kuruma tehlikesi ile yüz yüze. Küçük Menderes Havzası'nda 20 yıl önce 15-20 metre derinliklerde bulunabilen yeraltı suları ise iyice azaldı. Havzadan artık su çıkarabilmek için 300 metre derinlere inilmesi gerekiyor. Bu durumun havzada tarım ve hayvancılık yapan üreticiyi çok zor durumda bıraktığını söyleyen Tire Süt Kooperatifi Başkanı Mahmut Eskiyörük, devlet yetkililerini soruna çare bulmaya çağırdı.

'Su olmazsa ot, ot olmazsa et ve süt olmaz'

Konu hakkında görüşlerini dile getiren Eskiyörük, şunları söyledi: 'Tarım ve hayvancılığın bugün ciddi sorunları var ama hepsinden önce su sorunu ele alınmalı. Su olmazsa ot, ot olmazsa et olmaz, süt olmaz. Maalesef geleceğimiz büyük tehlikede. Şu an zaten tehlike başladı ama daha canımız yanmadığı için henüz farkında değiliz çünkü canınızın yanması için tarımı yaşamanız gerekiyor. Masa başında bunu anlayamazsınız.

Ben çiftçiyim. 20 yıl önce başladı canımız yanmaya çünkü yeraltı suları, her geçen yıl çekile çekile dibe oturdu. Çok az bir su tabakası kaldı. O da belli yerlerde. İnsanlar da o suyu bulabilmek için tarlasını delik deşik ediyor. Ne yapsın? Tarım ve hayvancılığa devam edebilmesi için o suyu bulmak zorunda. O da bitecek yakında. Ben bir yaşayan olarak diyebilirim ki beş yıl sonra artık Küçük Menderes'te sulu tarım maalesef bitecek.'

'Çözüm: atık suları tarımsal

sulamaya kazandırmak!'

Tarım ve hayvancılığı bitme noktasına getiren su sorununun sadece çiftçiyi değil, tüm yurttaşları da ilgilendirdiğini vurgulayan Eskiyörük, çözüm önerilerini de şöyle sıraladı: 'En etkili çözüm, atık suları tarımsal sulamaya dönüştürmek. Devlet, fazla su tüketen organize sanayilere, belediyelere atık sularını arıtıp tarımsal sulamaya uygun hale getirmeyi şart koşmalı. Vahşi sulama yasaklanmalı. Damlama sulama sistemlerine geçilerek su, daha tasarruflu kullanılmalı. Devletin bu konuda çok büyük destekleri var. Yüzde 50 hibe, 0 faizli kredi gibi fakat çiftçimizin büyük bir çoğunluğu bundan faydalanamıyor çünkü kuyuları ruhsatlı değil. Bu ruhsat konusunda da devlet, damlama sulama yapanlara ruhsat vererek teşvik etmeli.'

'Sanayide de büyük yanlışlar yapıldı'

Tire'de faaliyet gösteren kağıt fabrikasının yer altı sularının azalmasında büyük payı olduğunu dile getiren Eskiyörük, 'Plansızlık, sadece tarımsal üretimde değil. Sanayide de büyük yanlışlar yapılmış. Dünyada en fazla su tüketen kağıt fabrikası, Küçük Menderes'in göbeğine kurulmuş. Halbuki dünya bunu nehir kenarlarına kurarken biz, en fazla su tüketen sanayiyi ovanın ortasına kurmuşuz. Sömüre sömüre yeraltı suyunu bitirdik. Onun atığı da maalesef şu anda Küçük Menderes'e akıyor. Bizim çocukluğumuzda yüzmeye gittiğimiz, balık yakaladığımız hatta susadığımızda içtiğimiz o Küçük Menderes'in suyu, şu an baktığınız zaman midenizi bulandıracak derecede iğrenç şekilde sanayi atıklarını taşıyan dere haline geldi' dedi.

'Bu yıl daha kötü geçecek'

Eskiyörük, 'Şu an tehlike başladı. Bu yıl, geçen yıl dan çok daha kötü geçecek. Su olmadıktan sonra tarım ve hayvancılığın sorunlarını konuşmanın anlamı yok. Su konusu, tüm canlılar için hayati önem taşıyor. Devletin öncelikli kaynaklarını kullanma alanı bu olmalı' diye konuştu.

Özcan Çetin